Sveitarstjórnarkosningar - 01.03.1999, Blaðsíða 21

Sveitarstjómarkosningar 1998
19
5. Kjósendatala
5. Voters on the electoral roll
Kjósendur á kjörskrá fyrir sveitarstjórnarkosningamar 1998
vom 193.632, eða 70,8% landsmannamiðað við að mannijöldi
1. júní hafi verið 273.300. Karlar á kjörskrá voru 96.396
(49,8%) og konur 97.236 (50,2%), 840 fleiri.
Kjósendum fjölgaði um 7.178 ífá síðustu sveitarstjómar-
kosningum, eða um 3,8%. Þá var tala þeirra 186.454, sem
nam70,l%afíbúatölunni. Kjósenduráaldrinum 18-21 árs,
sem höfðu nú í fyrsta sinn aldur til að kjósa í sveitarstjómar-
kosningum, voru um 16.800 eða 8,7% kjósenda.
Tala kj ósenda á kj örskrá í hverju sveitarfélagi og á hverjum
kjörstað er sýnd í töflu 1.12. yfirliti er sýnd tala kjósenda á
hvem sveitarstjómarmann og tjölgun kjósenda frá kosning-
unum 1994. Þar er miðað við sömu sveitarfélög í hverjum
fiokki bæði árin og ræður flokkun þeirra 1998 hvar þau
teljast.
Norðurlandabúar, sem voru á kjörskrá, voru taldir sérstak-
lega í tvö íyrstu skiptin sem þeir höfðu kosningarrétt, 1982
og 1986. Ætlastvartilþessaðtalaþeirrayrðieinnigtilgreind
á kosningarskýrslu hvers sveitarfélags við kosningamar
1990-1998, en svo mikill misbrestur varð á því að það væri
gert, að samtalning þeirra er marklaus. A kjörskrárstofnum
1998 voru 850 Norðurlandabúar, 547 danskir ríkisborgarar
(þar með taldir Færeyingar og Grænlendingar), 37 fínnskir,
164 norskir og 102 sænskir ríkisborgarar.
6. Kosningaþátttaka
6. Participation
í sveitarstjómarkosningunum 1998greidduatkvæði 159.187
kjósendur í 122 sveitarfélögum, eða 82,3% af þeim 193.492
sem vom þar á kjörskrá. I tveimur sveitarfélögum, þar sem
140 kjósendur vom á kjörskrá, var einn listi í framboði og
hann sjálkjörinn án atkvæðagreiðslu. Greidd atkvæði voru
1.965 færri en í sveitarstjómarkosningunum 1994 og hefur
greiddum atkvæðum ekki áður fækkað frá fyrri kosningum
eftir að samfelldar tölur urðu tiltækar. Þátttakan 1994 var
reyndar óvenjumikil, 86,6%, og hafði hún aðeins einu sinni
verið meiri í sveitarstjómarkosningum, 87,8% árið 1974 og
jafnmikil, 86,6%, árið 1970. í kosningunum 1986 og 1990
var hún 81,9% og 82,0%.
Atkvæði greiddu 78.544 karlar og 80.643 konur, og þær
því 2.099 fleiri. Voru karlar 49,3% þeirra sem greiddu
atkvæði en konur 50,7%. Var þátttaka karla 81,5% (86,1 %
1994) og kvenna 83,0% (87,1% 1994). Áður var kosninga-
þátttaka kvenna ævinlega minni en karla en í sveitarstjórnar-
kosningum 1994 og 1998, í alþingiskosningum 1995 og við
forsetakjör 1980, 1988 og 1996 hefúr þátttaka kvenna orðið
meiri en karla.
í töflu 1 er sýnd tala karla og kvenna, sem greiddu atkvæði,
og kosningaþátttaka í hverju sveitarfélagi og á hverjum
kjörstað. I 2. yfirliti er sýnd kosningaþátttaka karla og
kvenna eftir flokkum sveitarfélaga og í sveitarfélögum með
1.000 íbúa og fleiri. Kosningaþátttaka er jafnan minni í
óbundnumkosningumenlistakosningum. Þarsemhlutbundin
kosning var varð þátttakan 82,6%, en 74,1 % þar sem hún var
óbundin. í 3. yfirliti er sýnd tala sveitarfélaga eftir því hve
þátttaka var mikil og fjöldi kjósenda á kjörskrá í hverjum
flokki.
Mest var kosningaþátttaka í sveitarfélögum með 1.000
íbúa og fleiri í Stykkishólmi, 93,7%, á Siglufirði, 92,9%, í
Gerðahreppi, 90,9%, Sandgerði, 90,8% og Vesturbyggð,
90,4%, en minnst á Akureyri og í Kópavogi, 77,4%, og í
Hafnarfirði og Mosfellsbæ, 79,4%.
I sveitarfélögum með 300-999 íbúa þar sem kosning var
hlutbundin var þátttaka mest í Tálknafjarðarhreppi, 93,9%,
og Raufarhafnarhreppi, 93,7%, en minnst í Eyjafjarðarsveit,
81,8%, og Dalabyggð, 81,9%.
I sveitarfélögum með 300-999 ibúa þar sem kosning var
óbundin var þátttaka mest í Gnúpverjahreppi, 83,9%, en
minnst í Svalbarðsstrandarhreppi, 60,5%, og Grýtubakka-
hreppi, 60,6%.
I sveitarfélögum með færri en 300 íbúa þar sem kosning
var hlutbundin var þátttaka mest í Vestur-Landeyjahreppi,
94,5%, og Austur-Eyjafjallahreppi, 94,1 %, en minnst í Súða-
víkurhreppi, 85,6%.
í sveitarfélögum með færri en 300 íbúa þar sem kosning
var óbundin varþátttakamest í Bólstaðarhlíðarhreppi, 91,1 %,
Sveinsstaðahreppi, 87,9%, Kolbeinsstaðahreppi, 87,8%, og
í Skeiðahreppi, 87,1%, en minnst í Helgafellssveit, 61,2%,
Glæsibæjarhreppi, 61,6%, og í Kirkjubólshreppi, 63,4%.
I þeim 122 sveitarfélögum þar sem atkvæðagreiðsla fór
fram var þátttaka kvenna meiri en karla í 73 sveitarfélögum,
þátttaka karla meiri en kvenna í 48 sveitarfélögum og þátttaka
karla og kvenna jöfn í einu sveitarfélagi.
Þátttaka karla var mest í Raufarhafnarhreppi, 96,5%,
Vestur-Landeyjahreppi, 94,5%, Stykkishólmi, 94,8%, á
Siglufuði, 94,4% og í Skútustaðahreppi, 94,2%, og kvenna
í Tálknaíjarðarhreppi, 97,5%, Hríseyjarhreppi, 96,2%,
Þórshafnarhreppi, 95,8%, og Austur-Eyjafjallahreppi, 95,0%.
Minnst var þátttaka karla í Svalbarðsstrandarhreppi, 56,9%,
Kirkjubólshreppi, 57,7%, og Grýtubakkahreppi, 58,5%.
Þátttaka kvenna var minnst í Helgafellssveit og Vindhælis-
hreppi, 57,1%, og í Hvítársíðuhreppi, 60,9%.
7. Atkvæði greidd utan kjörfundar
7. Absentee votes
í sveitarstjómarkosningunum 1998 voru 15.877 atkvæði
greidd utan kjörfundar, eða 10,5% atkvæða (1994: 9,6%).
Karlar nýta sér þessa heimild meira en konur, og við þessar
kosningar var tala karla 8.759 eða 11,2% af þeim sem
greiddu atkvæði en tala kvenna 7.118 eða 8,8%.
Itöflu 1 ersýndtalabréflegraatkvæðaíhverjusveitarfélagi.
í 2. yfirliti kemur framhlutfall atkvæða sem greidd hafa verið
utan kjörfundar.
8. Frambjóðendur
8. Candidates
Fyrir sveitarstjómarkosningar 1998 komu fram 187 fram-
boðslistar í 66 sveitarfélögum, en 1994 komu fram 239
framboðslistarí 77 sveitarfélögum. 1 tveimursveitarfélögum,
Skorradalshreppi og Kaldrananeshreppi, kom aðeins fram
einn listi og varð hann sjálfkjörinn án kosningar, en flestir