Morgunblaðið - 10.02.2019, Blaðsíða 2

2 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. OKTÓBER 2019FRÉTTIR
Mesta lækkun Mesta hækkun
VIKAN Á MÖRKUÐUM
AÐALMARKAÐUR ÁLVERÐ ($/tonn)
KVIKA
-4,95%
9,6
BRIM
+10,25%
39,25
S&P 500 NASDAQ
-0,80%
7.966,386
-0,63%
2.958,81
+0,13%
7.360,32
FTSE 100 NIKKEI 225
2.4.‘19 2.4.‘191.10.‘19
1.600
80
1.734,0
Unnið í samstarfi við IFS.Hreyfingar frá upphafi viku til kl. 16 í gær.
59,07-0,74%
21.885,24
69,37
40
2.000
1.10.‘19
BRENT OLÍUVERÐ ($/tunnu)
1.889,15
BYGGINGARIÐNAÐUR
Afkoma fyrirtækja í bygging-
ariðnaði er farin að dragast saman
eftir mikinn vöxt frá árinu 2011.
Þetta kemur fram í nýrri greiningu
Creditinfo á rekstrarniðurstöðum
þeirra byggingarfyrirtækja sem
skilað hafa ársreikningi fyrir árið
2018. Rekstrarhagnaður þeirra
byggingarfyrirtækja sem hafa skilað
ársreikningi nam að meðaltali 15
milljónum króna árið 2018 og hefur
dregist saman um eina milljón króna
frá árinu áður. Hið sama gildir um
rekstrarhagnað byggingarfyr-
irtækja fyrir fjármagnsliði og af-
skriftir sem drógust einnig lítillega
saman á milli ára.
Kári Finnsson, viðskiptastjóri hjá
Creditinfo, segir í samtali við Við-
skiptaMoggann að þróunin sé eft-
irtektarverð. „Byggingargeirinn
virðist standa nokkuð vel þótt með-
alafkoman dragist saman á milli ára.
Þetta gæti verið vísbending um að
ákveðnum toppi hefði verið náð í
rekstri byggingarfyritækja á árinu
2017.“
Hlutfall byggingarfyrirtækja á
lista yfir Framúrskarandi fyrirtæki
hefur vaxið jafnt og þétt frá árinu
2014 til ársins 2018.
Creditinfo mun gefa út lista yfir
Framúrskarandi fyrirtæki hinn 23.
október nk. Sama dag kemur út sér-
blað í samstarfi við Morgunblaðið.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Rekstrarhagnaður nam að meðaltali
15 milljónum króna árið 2018.
Afkoma
dregst
saman
„Það lítur út fyrir að það séu líkur á
að framboð verði meira en eftirspurn
á skuldabréfamörkuðum á komandi
misserum. Það er heldur ólíkt því
sem hefur sést síðustu ár, þegar eftir-
spurn hefur verið meiri en framboð á
íslenskum skuldabréfamörkuðum.“
segir Sigurður Örn Karlsson,
áhættustjóri Almenna lífeyrsissjóðs-
ins. Slík þróun gæti skapað þrýsting
á hærri ávöxtunarkröfur. Hann
bendir þó á að spár er varða skulda-
bréfamarkaðinn séu „mikilli óvissu
háðar“.
Sigurður Örn segir vísbendingar
vera um að bankaútlán til fyrirtækja
verði færri á næsta ári en á þessu ári.
„Á móti kemur að framboð fyrir-
tækjaskuldabréfa verður meira fyrir
vikið. Við sjáum til að mynda tölur
um að nettó ný útlán innlánsstofnana
til fyrirtækja hafi lækkað um einhver
52% á bara fyrstu átta mánuðum
þessa árs borið saman við sama tíma í
fyrra.“ Bendir hann á að nettó ný út-
lán til fyrirtækja hafa ekki verið
minni síðan 2014.
Bankarnir halda að sér höndum
Margir þættir hafa haft áhrif á þró-
un í fjölda útlána til fyrirtækja á
árinu, að sögn áhættustjórans. „Það
hefur vissulega verið mikil óvissa í
upphafi árs, bæði út af ferðaþjónust-
unni og kjarasamningunum, sem þá
voru óleystir, auk falls WOW á vor-
mánuðum.“ Hann bætir við að bank-
arnir hafi haldið að sér höndum það
sem af er ári meðal annars með aukn-
um eiginfjárkröfum. „Þetta eru þeir
helstu þættir sem benda til þess að
líkur séu á því að skuldabréfum fyrir-
tækja fari að fjölga. Ef innlánsstofn-
anir eru ekki að veita ný lán þá verður
að leita til annarra þjónustuaðila og
þá eru kannski stærstu fyrirtækin að
fara út á skuldabréfamarkaðinn með
útgáfu [eigin bréfa] eða í gegnum ein-
hverja skuldabréfasjóði.“
„Við sjáum að Hagar eru í
skuldabréfaútboði núna og fasteigna-
félögin hafa verið öflug í skuldabréfa-
útboðum að undanförnu og hafa ein-
mitt staðið að fyrirtækjabréfunum
ásamt sveitarfélögunum,“ útskýrir
Sigurður Örn.
Eykur áhættudreifingu
„Að öllu jöfnu ætti þetta að leiða til
þess að [ávöxtunar]krafan færi upp.
En ég er ekki viss um að það gerist í
þessu tilfelli því bankarnir myndu
hugsanlega sjálfir vera á kaupenda-
hliðinni. Í stað þess að þeir láni
beint,“ segir Már Wolfgang Mixa,
lektor í fjármálum við Háskólann í
Reykjavík. Hann segir ýmsa kosti
fylgja því fyrir bankana að taka þátt
sem kaupendur í skuldabréfa-
útboðum, meðal annars að bankinn
geti hagnast á vaxtamismun án þess
að bankinn sé bundinn stærri fjár-
magnskostnaði útlána. „Að sumu
leyti er þetta jafnvel ákveðin hagræð-
ing í bankakerfinu, því það gætu ver-
ið sérhæfðar einingar sem myndu sjá
um þessi skuldabréf í stað þess að
bankarnir sjálfir myndu fara í gegn-
um alla þá greiningu sem á sér stað
þegar útlán eru annars vegar,“ segir
Már og bætir við að það sé „ekkert
sjálfgefið að krafan breytist við þetta
og að áhrifin verði gífurleg“.
„Þetta gæti einnig aukið áhættu-
dreifingu í lánasafni bankanna, þeir
þurfa ekki að reiða sig á einhverja
stóra viðskiptavini í þessum efnum og
með stóra stöðu eins og nýleg dæmi –
meðal annars í flugrekstri – hafa sýnt
að geta verið mikið högg fyrir ein-
staka banka,“ útskýrir lektorinn.
Hann segir það „ekki ólíklegt“ að
stofnaðir verða sérstakir fyrirtækja-
skuldabréfasjóðir ef framboð slíkra
skuldabréfa vaxi mikið. „Hingað til
hafa fyrirtækjaskuldabréfasjóðir oft-
ast verið í viðskiptum með skamm-
tímaskuldabréf allt niður í víxla. Ég
sé nú fyrir mér að það gæti aukið eft-
irspurn eftir þessum nýju skulda-
bréfum meðal verðbréfasjóða,“ segir
Már og bætir við að bæði lífeyris-
sjóðir og almenningur gætu séð hag
sinn í að setja hluta eigna sinna í slík
skuldabréf eða skuldabréfasjóði.
Færri útlán gætu þrýst á
hærri vexti skuldabréfa
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Útlán innlánsstofnana til
fyrirtækja hafa minnkað um
52% á fyrstu átta mán-
uðum ársins. Getur það
leitt til aukins framboðs
skuldabréfa fyrirtækja.
Ljósmynd/Samsett
Færri útlán banka til fyrirtækja geta valdið auknu framboði skuldabréfa sem getur hækkað ávöxtunarkröfuna.
Sigurður Örn
Karlsson
Már Wolfgang
Mixa
GJALDÞROT
Franska flugfélagið XL Airways
tilkynnti á mánudag að félagið hefði
stöðvað allt flug félagsins í kjölfar
þess að tilraunir til þess að bjarga
því fóru út um þúfur um helgina. Í
tilkynningu félagsins segir að núver-
andi aðstæður á flugmarkaði hafi
gert út af við XL Airways. Gjaldþrot
fyrirtækisins virðist því óumflýj-
anlegt. XL hefur gert út fjórar Air-
bus-þotur sem fljúga að mestu til
Norður-Ameríku en einnig til Kína.
Flugfélagið flutti 730 þúsund far-
þega á síðasta ári. XL Airways hætti
að selja miða þann 19. september og
var tekið til skiptameðferðar en þá
þegar var ljóst að félagið gat ekki
staðið við skuldbindingar sínar.
Dómstólar í Frakklandi gáfu fyrir-
tækinu frest til síðastliðsins laug-
ardags en mál flugfélagsins verður
tekið til meðferðar hjá frönskum
dómstólum á ný í dag.
Forstjóri félagsins, Laurent
Magnin, sagði í tilkynningu að félag-
ið hefði þurft 35 milljónir evra til
þess að lifa af og beindi spjótum sín-
um að norska flugfélaginu Norwegi-
an. „Við sáum ekki fyrir komu Nor-
wegian, með nýju flugvélarnar sínar
og lággjaldamódel sitt á meðallöngu
og löngu flugleiðunum,“ sagði Magn-
in við franska fjölmiðla. Talaði hann
einnig um áhrif mótmælahreyfingar
gulvestunga en oft hefur komið til
átaka á mótmælum þeirra, sem hef-
ur að mati Magnin fælt ferðamenn
frá því að koma til Frakklands.
XL Airways leitaði meðal annars
til Air France til þess að bjarga fé-
laginu en forstjóri síðarnefnda fé-
lagsins sagði við fjölmiðla að Air
France hefði engan hag af því að
bjarga XL Airways. XL bætist þar
með í hóp með Aigle Azur, næst-
stærsta flugfélags Frakklands, sem
stöðvaði starfsemi sína á föstudag,
en Aigle gerði út 11 flugvélar sem
flugu að mestu til Alsír.
Gjaldþrot blasir við
hjá XL Airways
AFP
XL Airways réð ekki við núverandi
aðstæður á flugmarkaði.