Smirill - 12.11.1931, Blaðsíða 10

Arachne
Eftir MAX BERNSTEIN.
„Arachne er grískt orð,“ sagði
heimiliskennarinn, „og þýðir
köngurló. Arachne var ung
stúlka frá Mæoníu og var víð-
fræg fyrir listfengi sína í spuna
og vefnaði. Einu sinni dirfðist
hún að segja í ofurdrambi sínu,
að siálf Pallas Aþena kynni ekki
betur að vefa en hún. Þá steig
Pallas Aþena niður til jarðar,
og þær fóru að reyna með sér.j,
Vefnaður Pallas Aþenu var dá-j
samlegur, en vinna Arachne
stóð honum þó ekki að baki að
list og fegurð. Þá fyltist gyðjan
ægilegri reiði og breytti meynni
í köngurló, og sagði um leið i
háði, að þá þyrfti þessi dásam-
legi vefur hennar aldrei að taka
enda. IÞessa sögu segir róm-
verska skáldið Ovid i „Mynd-
breytingum“ sinum.
Iienslustundinni var lokið, og
nemandinn stóð upp til að fara
út og leika sér. Heimiliskenn-
arinn tíndi bækurnar saman.
„Fornþjóðirnar, Grikkir og
Rómverjar, hafa átt sér merki-
legar sagnir,“ sagði systir
drengsins, náðug ungfrúin, er
hafði setið við annað borð yfir
saumum og fylgst með kcnsl-
unni. Náðug ungfrúin var ákaf-
lega rík, ákaflcga fögur og ákaf-
lega drembilát. „Hvað táknar
þessi saga?“
„Þetta eru munnmæli, náð-
uga ungfrú,“ svaraði kennarinn.
„Og er það alt og sumt,“ sagði
hún og brosti og leit á liann
stórum, dökkum augum. Tillit
hennar og bros virtust spyrja:
„Geturðu ekki sagt mér meira?
Sérðu ekki, að ég vil tala við
þig? Ertu svo ókurteis, að —?“
— Hann skildi þetla og fann,
hvcrnig blóðið þaut fram í kinn-
amar á honum. Hann var lærð-
ur, óreyndur, og óframfærinn
lieimiliskennari i heldra manns
liúsi. En liann var skáld —- að
visu að eins i leynum, fyrir
sjálfan sig einan, og bjó yfir
heilli veröld af draumum og
hugboðum. Nú varð hann að
hugsa sig um, til að standa ekki
orðlaus uppi gagnvart þessum
svörtu augum.
„Það væri hægt að ímynda
|sér —“ byrjaði hann hikandi.
| „Hvað?“ spurðu augun aftur
fog löngu, grönnu fingurnir
Ssaumuðu ekki lengur.
„Það er sagt, að konan sækist
eftir einu, sem þó er að eins i
verkahring guðanna: að spinna
örlagaþræði; að konan stjórni
miklu eða öllu hér i heimi, og
að það sé i raun og veru á henn-
ar valdi, hvórt hið illa eða góða
ber sigur úr býtum. Er ekki
liugsanlegt, að hin öfundsjúka
gyðja hafi dæmt grisku meyna
til að tvinna sjálfa sig í þá finu,
sterku þræði, sem hún verður
að spinna um alla eilífð ?“
„Æ, það er nú nærri því of
djúpt lagzt„‘ sagði ungfrúin.
„En þér verðið að segja mér
meira um þetta. Af hverju
standið þér? Fáið yður sæti.
Þarna á stólnum. Leggið svo
bókina frá yður. Haldið svo
áfram.“
Hvítu hendurnar saumuðu
aftur. Litla, skínandi nálin tók
spor eftir spor og margliti út-
saumurinn óx, meðan að heim-
iliskennarinn talaði. Hann sagði
fornar goðsagnir, og sífelt voru
það konur, sem syndguðu gegn
guðunum eða voru orsök tii
þess að syndgað var gegn þeim.
Og hann leit framan í hana,
dökkeyga og brosandi.
En hún sagði: , ,Að konan
spinni örlagaþræði um alla ei-
lifð? Trúið þér því?“
„Eg?“, sagði hann og leit nið-
ur fyrir sig.
„Já, þér“.
„Eg veit ekkert um það.“
Hún vissi ekkert með vissu
heldur. En lmn fann löngun hjá
sér til að fræðast eitthvað um
það. Hvað var svo sem i húfi?
Fátækur heimiliskennari -— það
var bara leikur.
„Gangið þér út með bróður
mínum i kveld?“ spurði náðug
ungfrúin, og er hann svaraði þvi
játandi, sagði hún, að það væri
bezt, að hún gengi með þeim,
til að heyra meira um gríska
goðafræði.
Kveldið kom -— og dagar og
vikur.
„Heimiliskennarinn hefir
sagt upp stöðunni“, sagði faðir
ungfrúarinnar. Flann er veik-
ur. Hann ætlar heim til móður
sinnar. Það er auðséð, hvað
hann er fölur og veiklulegur.
Dagar, vikur og mánuðir.
„Þú verður að ákveða þig,“
sagði faðir hinnar náðugu ung-
frúar. Greifinn ætlar að tala við
mig á morgun; eg visa honum
til þín. Vertu nú skynsöm.“ —
Dagar, vikur, mánuðir og ár.
Greifafrúin sat í garðinum
framan við skrauthýsið. Andlit
hennar var fölt og stirðnað eins
og fagur marmari. Dökku aug-
un ein sýndust vera enn með
hfsmarki. Hún leit niður á sand-
inn, þar sem sóllilifin hafði riss-
að orðið: Arachne.
Greifinn, sem stóð við hlið-
ina á henni, las orðið.
„Arachne. Hvað er það?“
„Orð, sem gömul saga er
bundin við,“ svaraði hún, og
þurkaði þegar stafina út.