Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.04.2020, Side 6

VETTVANGUR
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19.4. 2020
Nú geri ég mér algjörlega grein fyrirþví að það eina sem skiptir málinúna er baráttan við COVID-19 og
að takast á við ýmsar afleiðingar farsótt-
arinnar. Ég held hinsvegar að ég verði að
taka mér frí frá þessari veiru í viku eða svo.
Enda svo sem nóg skrifað um hana.
Mér finnst mun skemmtilegra að tala um
kettina á heimilinu. Þeir eru, eins og komið
hefur fram í þessum pistlum, frekar óljós
stærð í ljósi fjölda gestakatta. En ég held að
kettirnir okkar séu að klikkast á því að hafa
fjölskylduna hangandi yfir sér dagana langa.
Þeir eru vanir því að fá frí frá okkur á daginn
og geta þá leyft sér að haga sér eins og þeir
vilja. Núna eru þeir undir smásjánni alla
daga og ég er farinn að hafa pínulitlar
áhyggjur.
Við höfum alltaf vanið kettina okkar á
þurrmat. Hann á að vera sérstaklega góður
fyrir þá. En svo ákvað ástkær eiginkona mín
að prófa gefa þeim blautmat í tilefni
páskanna. (Ekki að þeir hafi beðið um það.)
Hún hefur fengið betri hugmyndir.
Vala (16 ára) gengur um gólf og vælir um
blautmat. Klárar skammtinn og er svo mætt
korteri seinna og vill meira. Okkur grunar að
hún sé komin með elliglöp og muni einfald-
lega ekkert eftir síðustu máltíð. Þegar ég
segi að hún væli þá er ég ekki viss um að það
komist til skila. Þetta er eiginlega meira ösk-
ur. Svona gengur þetta nánast allan daginn
og nú spæna kettirnir í sig um 30 pakka af
blautmat á viku
Svo hefur Vala ákveðið að karfa á baðinu
sé best til þess fallin að pissa í. Okkur til
mjög takmarkaðrar skemmtunar. En ég hef
verið minntur á að ég má ekki skamma hana
af því að hún er svo gömul. Ég mun minna
eiginkonu mína á það þegar ég verð gamall.
Litlikisi (7 ára) hefur hinsvegar ákveðið að
fara á mjög sérstakt mataræði. Fiskamat.
Hann bíður við fiskabúrið dagana langa eftir
að við gefum þeim og suðar út einn skammt
handa sér.
Gormur (1 árs) er hinsvegar alveg léttur.
Ég veit ekki hvort hann væri jafnhress ef
hann vissi að hann er á leið í geldingu en við
þökkum fyrir það á hverjum degi að hann
virðist ekki enn hafa hugmynd um hvað hann
ætti að gera við þetta dót.
En svo eru það gestakettirnir. Sumir koma
bara annað slagið en Leó, sem býr í sömu
götu, hefur ákveðið að koma í sóttkví til okk-
ar. Sem væri allt í lagi í ljósi þess að hann
virðist sofa um 20 tíma á sólarhring. En Litli-
kisi, sem er sennilega ljúfastur kattanna okk-
ar, þolir ekki að deila athygli með Leó og
þreytist ekki á að benda honum á að hann
eigi alls ekki heima hérna.
En til að flækja þetta enn meira þá vakn-
aði öll fjölskyldan um miðja aðfaranótt páska-
dags við lætin í
Leó. Þá var
hann sem sagt
að reka
ókunnugan kött
út úr húsinu
með gríðar-
legum hljóðum.
Í stað þess að
henda Leó út,
eins og flest venjulegt fólk hefði gert á
fimmta tímanum um miðja nótt, ákvað konan
mín að hrósa honum sérstaklega fyrir að
„verja húsið“.
Enda erum við ábyrgir fósturforeldrar.
Sem sýndi sig í vikunni þegar við vorum að
fara að sofa, löngu eftir miðnætti. Þá er birt
mynd af ketti sem er kunnuglegur á ein-
hverri af sennilega hundrað kattasíðum sem
við fylgjum á Facebook. Er þar ekki kominn
Leó – kötturinn sem við eigum ekki. Kominn
býsna langt og næstum því orðinn fyrir bíl.
Konan mín rýkur á fætur og keyrir eftir hon-
um. Finnur hann niðri í fjöru og hann kemur
hlaupandi til hennar og aftur heim til okkar.
Mér líður eins og David Attenborough. Ég
hef fengið einstakt tækifæri til að kynnast lífi
þessarar merku tegundar á tíma sem hefur
áður verið fólki óþekktur. Vinnutíma. Á
hverjum degi kynnist ég einhverju nýju.
Það verður samt fínt þegar þetta klárast.
’Þeir eru vanir því að fá frí fráokkur á daginn og geta þáleyft sér að haga sér eins og þeirvilja. Núna eru þeir undir smá-
sjánni alla daga og ég er farinn
að hafa pínulitlar áhyggjur.
Á meðan ég man
Logi Bergmann Eiðsson
logi@mbl.is
Lífið í Kattholti II
Við Íslendingar samfögnuðum ívikunni Vigdísi Finn-bogadóttur á 90 ára afmæli
hennar. Áhrif Vigdísar á samfélag
okkar eru ómæld. Kjör hennar til for-
seta vakti heimsathygli. Blað var brot-
ið. Við embættistökuna var hún „um-
kringd góðum mönnum í kjólfötum“
eins og hún sagði sjálf síðar. Einstæð
móðir á forsetastóli með einstaka
hæfileika til að blása samlöndum sín-
um í brjóst bæði sjálfstraust og bjart-
sýni.
Stolt af viðbrögðum
landsmanna
Sannarlega veitir okkur ekki af bjart-
sýni á þessum tímum, þegar spár um
efnahagslegar afleiðingar Covid-
faraldursins hafa dökknað verulega.
Það sem af er hefur okkur sem bet-
ur fer gengið vel að kveða niður
heilbrigðisógnina. Mögulega erum við
þar að sjá einn besta árangur heims
en við getum að sjálfsögðu ekki barið
okkur á brjóst því að enn getur brugð-
ið til beggja vona.
Ég er stolt af því
hvernig íslenskt sam-
félag hefur tekið á
þessu risastóra verk-
efni. Landsmenn eiga
hrós skilið fyrir að
sýna þrautseigju og
leggja sitt af mörkum til að fækka
smitum. Þetta hefur tekið á.
Það er mikil óvissa um framhaldið,
bæði um þróun faraldursins hér á
landi og líka næstu skref stjórnvalda í
öðrum löndum. Ákvarðanir þeirra, t.d.
um samgönguhindranir, munu hafa
mikla þýðingu fyrir okkur, ekki síst
ferðaþjónustuna.
Gífurlegur samdráttur
Þrátt fyrir óvissu um framhaldið er
hægt að slá því föstu að efnahagslegu
áhrifin verða meiri en vonir stóðu til í
fyrstu. Umtalsverður hluti atvinnu-
lífsins hefur orðið fyrir gífurlegu
tekjufalli. KPMG spáir því í nýrri
skýrslu fyrir Ferðamálastofu að
gjaldeyristekjur ferðaþjónustu geti
dregist saman um allt að 330 milljarða
á árinu, sem er mun meira en allar
gjaldeyristekjur sjávarútvegsins í
fyrra. Það er ekki hægt að kalla þetta
neitt annað en efnahagslegar hamfar-
ir.
Hugvitið þarf súrefni
Fyrstu efnahagslegu aðgerðir ís-
lenskra stjórnvalda voru skyn-
samlegar. Strax var boðað að mögu-
lega þyrfti að gera meira. Þau skref
verða kynnt nú eftir helgi. Það mun
þurfa að koma enn sterkar til móts við
fyrirtækin og það mun þurfa að gera
enn meira til að tryggja kröftuga við-
spyrnu og nýja sókn þegar þessari
hríð slotar.
Við Íslendingar erum ekki óvön því
að taka út sársaukann af efnahags-
legri aðlögun með verðbólgu. Það er
umhugsunarvert að seðlabankastjóri
telur ekki endilega líkur á að sam-
dráttur gjaldeyristekna kalli að þessu
sinni á lækkun gengis með tilheyrandi
verðbólgu. Sú spurning er áleitin
hvort þetta þýði að við munum í stað-
inn taka út sársaukann með langvar-
andi atvinnuleysi líkt og margar
Evrópuþjóðir hafa mátt búa við.
Gegn slíkri þróun þarf að sporna
með öllum leiðum. Liður í því er aukin
áhersla á nýsköpun, rannsóknir og
þróun. Viðspyrnan er ekki síst undir
því komin að gefa hugvitinu enn meira
súrefni til að búa til nýjar lausnir, ný
verðmæti og ný störf.
Sterk staða ríkissjóðs
Eitt af því sem gefur okkur tilefni
til bjartsýni er sterk staða rík-
issjóðs, þökk sé ábyrgri stjórn rík-
isfjármála á undanförnum árum.
Nýjustu rauntölur Alþjóðagjaldeyr-
issjóðsins um nettóskuldir hins op-
inbera (2018) sýna að á Íslandi eru
þær um 30% af
landsframleiðslu.
Berum það saman
við Þýskaland með
43%, Bretland 77%,
Spán 83%, Frakk-
land 90% og Ítalíu
með 120%.
Við ætlum og munum byggja upp
ferðaþjónustu að nýju. Framtíð
hennar er björt til lengri tíma. Við
munum þurfa að ganga í gegnum
erfiða tíma um sinn en við munum
sækja fram af fullum krafti um leið
og aðstæður leyfa.
Sterkt samfélag
Ég tel að faraldurinn muni skerpa á
því hvernig við skilgreinum sterkt
samfélag. Samfélag sem er með
sterka innviði, sterkt velferðarkerfi og
öflugt atvinnulíf er sterkt samfélag.
Samfélag sem getur haldið sér gang-
andi á sama tíma og það tekst á við al-
varlega ógn sem þessa er sterkt sam-
félag. Samfélag sem treystir á bestu
upplýsingar og hræðist þær ekki
heldur horfist í augu við þær er sterkt
samfélag.
Við munum þurfa að taka sársauka-
fullar ákvarðanir og verða fyrir von-
brigðum. Við munum ekki gera allt
rétt en við munum komast í gegnum
þetta tímabil.
Mestu skiptir að við séum bjartsýn
– að á sama tíma og við glímum við
björgunarstarfið gætum við þess að
hafa augun á framtíðinni og þeim fjöl-
mörgu tækifærum sem hún felur í sér.
Bjartsýni í ólgusjó
Morgunblaðið/Árni Sæberg
’Ég tel að farald-urinn muniskerpa á því hvern-ig við skilgreinum
sterkt samfélag.
Úr ólíkum
áttum
Þórdís Kolbrún R.
Gylfadóttir
thordiskolbrun@anr.is
„Við ætlum og munum
byggja upp ferðaþjónustu að
nýju,“ skrifar Þórdís Kolbrún
Reykfjörð Gylfadóttir.