Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.2020, Qupperneq 18

18 EYJAN
Húsavík var áberandi í Eurovision-myndinni. MYND/STEFÁN
18. SEPTEMBER 2020 DV
DAUÐAFÆRI FYRIR ÍSLAND
Með því að hækka endurgreiðslu framleiðslukostnaðar í kvik mynda­
gerð um tíu prósent er möguleiki á ríkulegri innspýtingu í hagkerfið.
Erla Dóra
Magnúsdóttir
erladora@dv.is
S óknartækifæri er í djúpu efnahagslægðinni sem við stöndum nú frammi
fyrir vegna krónaveirufarald-
ursins. Þetta færi er í kvik-
myndagerð en til þess að
raungera þetta dauðafæri sem
við höfum þurfa stjórnvöld
að grípa boltann og gera Ís-
land samkeppnishæft öðrum
löndum með því að hækka
endurgreiðslu framleiðslu-
kostnaðar í kvikmyndagerð að
sögn kvikmyndagerðarfólks.
Hækka þarf endurgreiðslu
Leifur B. Dagfinnsson, fram-
kvæmdastjóri hjá framleiðslu-
fyrirtækinu True North, vakti
athygli á málinu í vikunni sem
leið í viðtali í Virkum morgn-
um á RÚV. Þar benti hann á að
í dag væri aðeins 25 prósenta
framleiðslukostnaðar sem til
fellur á Íslandi endurgreiddur
kvikmyndaframleiðendum
en það sé ekki nægilegt til að
gera Ísland að álitlegum kosti
fyrir stórframleiðendur úti í
heimi.
Þetta hafi sannast með
frægu Eurovision-myndina
þar sem Ísland var í áberandi
hlutverki. Engu að síður fóru
framleiðendur myndarinnar
þá leið að taka upp mikið af
senum sem áttu að eiga sér
stað hér á landi í Skotlandi,
en Leifur telur það beina af-
leiðingu þess að Ísland sé dýrt
land og því sé hagkvæmara
að leita á önnur mið eftir „ís-
lensku“ myndefni.
En með því að hækka endur-
greiðsluna um 10 prósent væri
Ísland orðið samkeppnishæft.
„Þetta er undirstaða ferða-
þjónustunnar. Það eru fjöru-
tíu prósent ferðamanna sem
segjast koma til Íslands því
þeir sjá landið í kvikmyndum
eða sjónvarpsþáttum. Þannig
að ég myndi segja að þetta sé
undirstaða ferðaiðnaðarins,“
sagði Leifur í samtali við RÚV
í vikunni.
Önnur lönd hafi nú gripið
til þess ráðs að hækka endur-
greiðslu framleiðslukostnaðar
í kórónaveirufaraldrinum til
að lokka að framleiðendur
með stóra framleiðslu. Til
dæmis sjónvarpsþætti sem
eru gjarnan í rúmlega hálft
ár í tökum og þýði það mikla
innspýtingu í hagkerfið.
Húsavík við Skjálfanda
Tekur hann sem dæmi Húsa-
vík sem hafi verið áberandi.
„Ég held að bæjarstjórnin
á Húsavík hafi látið gera ein-
hverja könnun á þessu og mér
barst til eyrna í spjalli mínu
við Kristján bæjarstjóra
að svona gróft mat væri að
markaðsvirðið hefði verið 4-5
milljarðar. Og það var bara á
fyrstu tveimur vikunum eftir
að myndin kom út á Netflix.“
Auknar vinsældir Húsavíkur
DV hafði samband við Krist-
ján Þór Magnússon, sveitar-
stjóra Norðurþings, og bar
þessa fullyrðingu Leifs undir
hann. Hann sagði að eitthvað
hefði skolast til hjá Leifi en
Kristján hefði vísað til út-
tektar sem Viðskiptablaðið
lét gera fyrir sig um mark-
aðsvirði þeirrar auglýsingar
fyrir Húsavík og Ísland sem
hafi fengist með Eurovision-
myndinni.
„Þetta kemur svo sem ekki
frá mér. Þetta hefur eitthvað
skolast til í umræðunni. Við
höfum verið að vitna í frétt
frá 1. júlí í Viðskiptablaðinu
um hversu mikils virði svona
umfjöllun er fyrir Húsavík
og Ísland á þessum tíma sem
leið og þá voru nefndir þessir
fimm milljarðar.“
Kristján segir Húsavík hafa
fundið fyrir auknum áhuga
eftir að myndin kom út.
„Erlendir ferðamenn hafa
verið svona á stangli. Þá hefur
þetta auðvitað skilað okkur
alveg ótrúlega jákvæðri um-
fjöllun, ekki síður bara hérna
innanlands. Við finnum nátt-
úrulega bara fyrir sumrinu í
sumar sem miðað við allt var
bara virkilega gott.
Ég held að þessi mynd og
nýja lagið og annað hafi klár-
lega spilað rosalega stórt
hlutverk í því og við munum
vinna auðvitað bara áfram
með þetta sem og annað sem
við höfum verið að byggja hér
upp.“
Kristján tekur undir með
Leifi að það sé sóknarfæri
fyrir Ísland í COVID að gera
Ísland að álitlegri kosti fyrir
kvikmynda- og sjónvarps-
þáttaframleiðendur.
„Ég get alveg tekið undir
með Leifi að það er mjög
stórt tækifæri á þessum tíma
sem er núna að hækka þessa
endurgreiðslu upp í þetta 35
prósenta hlutfall til þess að
vera enn betur samkeppnis-
hæf um að fá myndir eða
þáttaseríur hingað til landsins
meðan þetta COVID-ástand
varir jafnvel. Maður sér alveg
hversu mikil innspýting þetta
getur verið fyrir ákveðin
svæði og landið í heild sinni
þegar landið verður opnað.“
Kynningin á Húsavík sem
fékkst með myndinni hafi
verið ómetanleg.
„Hún er náttúrulega að
mörgu leyti bara ómetanleg
fyrir okkur. Við vonumst
auðvitað bara til þess að
hægt verði að opna landið
eins fljótt og mögulegt er og
við getum tekið á móti fleiri
gestum.“
Að sjálfsögðu vonar Krist-
ján að Húsavík verði aftur
fyrir valinu hjá kvikmynda-
gerðarmönnum.
„Það eru bara allir vel-
komnir að sjálfsögðu. Ég
held að Húsvíkingar og íbúar
hérna fyrir norðan almennt
séu gestrisið fólk og taki vel
á móti öllum, hvort sem það
eru svona verkefni eða önnur
verðmætasköpun á svæðinu.
Við reynum að ýta undir allt
slíkt að sjálfsögðu og vonum
það besta með það.“
5,2 milljarða kynning
Samkvæmt úttekt Viðskipta-
blaðsins sem það fékk al-
mannatengla- og ráðgjafar-
fyrirtækið Cohn&Wolfe til að
vinna fyrir sig, var ætlað að
verðmæti markaðsherferðar
Eurovision-myndarinnar
hvað varðaði umfjöllun um
Húsavík næmi hátt í 382
milljónum íslenskra króna
á fyrstu vikunum eftir að
myndin kom út. Heildarvirði
sams konar umfjöllunar
næmi 5,2 milljörðum króna.
Leifur hefur bent á að með
kvikmyndaframleiðendum
komi innspýting í hagkerfið
í formi skatta og annarra
gjalda. Hundruð manna sem
komi að slíkri framleiðslu
nýti oft tækifærið og skoði
og kynni sér landið, auk
þess sem þau þurfa að borða,
gista, leigja sér bifreiðar og
annað. Svo sé landkynningin
sem fæst af slíkum verkefn-
um nánast ómetanleg og skili
sér í kvikmyndatúristum sem
séu bestu túristarnir.
Leifur segir að samtal hans
við ráðherra og þingmenn
landsins hafi sýnt honum
fram á að þverpólitískur vilji
sé fyrir því að grípa tæki-
færið. Engu að síður hefur
endurgreiðslan ekki enn ver-
ið hækkuð. Netflix, sem er
risi á markaði kvikmynda og
þáttagerðar í dag, hefur ekki
hætt við framleiðslu verk-
efna á Íslandi í kórónaveiru-
faraldrinum, ólíkt öðrum
stöðum í heiminum þar sem
verkefni hafa verið lögð í salt
vegna smithættu. Ástæða
þess er viðbrögð landsins og
árangur í baráttunni við veir-
una. Það mætti því leiða líkur
að því að dauðafæri sé fyrir
stjórnvöld að nýta stöðuna og
fá hingað inn framleiðendur,
bara með því að hækka
endurgreiðsluna. n
Þetta hefur skilað
okkur alveg ótrú-
lega jákvæðri um-
fjöllun.
Kristján Þór Magnússon,
sveitarstjóri Norðurþings
Kristján Þór
Magnússon
sveitarstjóri
Norðurþings
Leifur B.
Dagfinnsson
framkvæmda-
stjóri True North