Vísbending - 22.02.2016, Blaðsíða 1

ÍSBENDING
yikurit um viðskipti og efnahagsmál
22. febrúar 2016
7 . tölublað
34. árgangur
ISSN 1021-8483
Skilnaður aldarinnar?
Mynd: Gengi sterlingspunds gagnvart evru.
Ágúst 2015 til febrúar 2016
Bretar ganga að kjörborðinu 23.
júní næstkomandi um það hvort
landið verði áfram í Evrópusam-
bandinu eða ekki. Atök um málið hafa
verið hörð og andstæðar fylkingar eiga
eflaust ekki eftir að gefa neitt eftir fram
að kjördegi. Cameron fór til Brussel til
þess að ná samningum og kom til baka
með niðurstöðu. Viðbrögðin voru nokk-
uð fyrirsjáanleg. Þeir sem hallast höfðu
að áframhaldandi veru Breta í sam-
bandinu fögnuðu og sögðu samninginn
mikinn sigur, meðan andstæðingarnir
töldu að ekkert hefði áunnist. Svo eru
línudansarar eins og Boris Johnson sem
segjast vera á móti þessum samningi, en
vilja fá annan betri.
Það er hægt að semja
Islendingar geta mikið lært af því að
fylgjast með framvindunni í Bretlandi.
Meginlærdómurinn er sá að það er hægt
að semja við Evrópusambandið og reglur
þess eru ekki greyptar í stein. Staða Breta
er auðvitað sterkari en íslendinga, því
að þeir eru eitt meginríki sambandsins,
en þó má benda á það að sérstaða þeirra
er minni, því að þeir eru mjög nálægt
meginlandinu, bæði landfræðilega og
menningarlega. Bresk hagsmunamál eru
því líklegri en séríslensk til þess að hafa
mjög víðtæk áhrif.
Bretar fá að nýta „neyðarhemil“ vegna
velferðargreiðslna til innflytjenda frá
Evrópusambandinu. Þessi hemill gildir í
sjö ár, sem er hliðstætt við bann á frjáls-
um flutningi fólks frá Austur-Evrópu-
löndum innan Evrópusambandsins á
sínum tíma. Bretar voru á þeim tíma
ekki í hópi þeirra sem nýttu sér þetta
ákvæði til fulls. Hemillinn gildir einung-
is um þá sem koma til Bretlands eftir að
reglurnar taka gildi. Akveðnar takmark-
anir gilda um barnabætur til barna sem
ekki búa í Bretlandi.
Sérstaða Breta í evrumálum er undir-
strikuð. Þeir geta nú krafist sérstakr-
ar umræðu um löggjöf sem þeir telja
vandamál og þannig bæði tafið mál og
Heimild: Seðlabankinn
væntanlega haft meiri áhrif á niðurstöð-
ur en ella. Þeir hafa þó ekki neitunar-
vald. Bretar hafa lagt mikla áherslu á
þetta vegna þess hve bankaþjónusta er
mikilvæg í London. Loks var gefin út
yfirlýsing sem leggur áherslu á að Bretar
séu ekki á leið í sífellt nánara samband
innan Evrópusambandsins.
I þessum viðræðum var tekið tillit til
óska Breta, en auðvitað tókust menn á.
Fjögur Austur-Evrópulönd voru hörð
í andstöðu sinni við breytingar á bóta-
greiðslum og niðurstaðan var málamiðl-
un, einkum varðandi tímalengdina.
Inni?
Á endanum snýst málið fyrst og fremst
um það hvort Bretar vilja vera með á
sameiginlega markaðinum eða ekki. Um
45% af útflutningi Breta fer til Evrópu-
sambandslanda og innan sambandsins
eru þeir undanþegnir tollum og marg-
víslegri skýrslugerð sem fylgir þeim. Slíkt
getur verið ígildi viðskiptahindrana eins
og Hvalur fékk að kynnast í tilraunum
sínum til þess að flytja kjöt til Japans.
Vegna þess að Evrópusambandið er
ein stærsta viðskiptaeining í heimi er
líklegt að samningar við aðila utan sam-
bandsins séu hagstæðari ef sambandið
gerir þá en einstakt ríki, auk þess sem
það er meiri vinna.
Bretar græða um 3.000 pund (tæp-
lega 600 þúsund krónur) á fjölskyldu
á því að vera inni í sambandinu vegna
hagstæðari viðskiptakjara en ef þeir
stæðu utan þess.
Sameiginlegar reglur munu gilda
áfram á Evrópusvæðinu og Bretar munu
þurfa að fylgja þeim ef þeir vilja flytja
vörur út. Með því að sitja í innsta hring
geta þeir haft góð áhrif á mótun regln-
anna þannig að tekið verði tillit til þeirra
hagsmuna frá upphafi.
Úti?
Rök þeirra sem eru á móti ganga út á að
þannig hafi Bretland miklu meiri sveigj-
anleika en ella. Bretar geta þá samið við
hvaða ríki sem er án tillits til annarra
Evrópuríkja. Þannig geta þeir náð
nánara viðskiptasambandi við Bandarík-
in, Rússland, Kína og fleiri ríki.
framh. á hls. 4
IBretar kjósa nú um það
hvort þeir eigi að ganga
úr Evrópusambandinu.
Staðan er tvísýn.
Landbúnaðarsamningarn-
ir voru gerið í samráði við
hagsmunaaðila, segir land-
búnaðarráðherra.
31 samningunum eru
ákvæði sem geta leitt til
offramleiðslu að mati
Þórólfs Matthíassonar.
4Forsætisráðherra hefur bent
á hættuna við að borða er-
lent kjöt. Hætturnar leynast
víða.
VÍSBENDING • 7. TBI. 2016 1