Vísbending - 14.07.2016, Blaðsíða 1

ÍSBENDING
yikurit um viðskipti og efnahagsmúl
14. júlí2016
25 . tölublað
34. árgangur
ISSN 1021-8483
Þróunin frá hruni -
Tekjublað Vísbendingar
Eins og alþekkt er hefur Frjáls
verslun um árabil gefið út upp-
lýsingar um laun byggð á álagn-
ingarskrám. Nú í sumar kom að venju
út blað sem hafði upplýsingar um laun
3.725 Islendinga. Einstaklingarnir í blað-
inu eru ekki valdir af handahófi heldur
þvert á móti sérstaklega valdir vegna þess
að þeir eru þekktir, gegna mikilvægum
stöðum eða eru með há laun samkvæmt
álagningarskránni. Þess vegna segja tölur
um meðallaun þessa hóps ekki endilega
mikið um laun almennt. Þó er hópurinn
svipaður frá ári til árs. Reynt er að velja
einstaklinga sem gegna sömu stöðum og
þeir sem voru í blaðinu árið á undan. Því
er t.d. fjallað um laun forstjóra nær allra
stærstu fýrirtækja landsins, allra alþingis-
manna, helstu embættismanna og svo
framvegis.
Stöku sinnum kemur það fyrir að
nokkrir einstaklingar fá ofurlaun einu
sinni. Þetta var tiltölulega algengt á
árunum fyrir hrun en úr því virðist hafa
dregið. Til þess að draga úr hættunni
á því að einstaka tilfallandi greiðslur
rugluðu tölfræðina var launaefstu fimm
einstaklingunum sleppt. Auk þess var
líka miðað við miðtölu launa í stað þess
að horfa eingöngu á meðaltöl. í ljós kom
að í 90% tilvika var miðtalan 90 til 100
prósent af launum, en fór þó allt niður í
79% og upp í 104%. Hér á eftir er fjallað
um þróunina frá árinu 2008 og stöðuna
eins og hún birtist núna miðað við álagn-
ingarskrá ársins 2015.
Forstjórar hafa mest
Á mynd 1 sjást laun ýmissa stétta sem
hlutfall af launum forstjóra. Hér er
miðað við 100 launahæstu forstjórana,
en síðar verður fjallað um hvaða áhrif það
hefur að miða við 300 launahæstu.
Myndin sýnir að þeir sem næstir
koma eru sjómenn, bankamenn og næst-
ráðendur innan fyrirtækja. Þessir hóp-
ar eru með milli 70 og 80% af launum
Mynd 1. Hlutfall launa stétta af launum 100
launhæstu forstjóra árið 2015
Heimild: Frjáls verslun, 6. tbl. 2016. Tölur við flokka. vísa til kafla í blaðinu.
Mynd 2: Breyting hlutfalls launa stétta af
launum hæstu forstjóra 2008 til 2015
hæstu forstjóranna. Læknar og flugmenn
eru með liðlega 50% af launum þeirra og
lögfræðingar og verkfræðingar með milli
40 og 50%. Þegar vísað er til einstakra
stétta er miðað við þá sem vinna fyrst
og fremst við sitt fag, en auðvitað eru
forstjórar og aðrir starfsmenn fyrirtækja
með ýmiss konar menntun.
framh. d bls. 2
ITekjur einstakra hópa hafa
breyst mikið undanfarin
ár. Við skoðum þróunina
frá hruni.
Athygli vekur að margir
hópar höfðu í fyrra ekki
náð aftur sama kaupmætti
og fyrir hrun.
3Bestum árangri náðu
sjómenn, en bankamenn
og alþingismenn eru á
botninum.
4Kvótakerfið hefur sannað
gildi sitt. Hvaða leið er
best til þess að útdeila
aflaheimildum?
VÍSBENDING • 25.TB1 2016 1