Vísbending - 17.08.2016, Side 2

VíSBENDING
“V----------------------------
framh. afbls. 1
krónunnar haldi áfram að hækka með
öllum þeim afleiðingum sem því fylgja.
Að því kemur að kaup á gjaldeyri og
fjárfestingar erlendis verða aðlaðandi
kostur fyrir fjárfesta og gengið fellur á
ný. Forðinn núna er miklu meiri en fyr-
ir hrun, en það gildir einnig um skuldir
bankans.
Áhugamenn um einhliða upptöku
annars gjaldmiðils bentu á sínum tíma
á að Seðlabankinn ætti meira en nógan
gjaldeyri til þess að fjármagna seðla í
umferð. Þegar þessu var haldið fram
fyrir nokkrum árum var þetta þó ekki
raunhæfur kostur vegna þess að þá var
stærstur hluti gjaldeyrisforðans fenginn
að láni hjá AGS. Nú hafa þær skuldir
verið greiddar, en forðinn er hugsaður
til öryggis fyrir hugsanlegt útflæði vegna
afléttingar gjaldeyrishafta. Nú er reyndar
ljóst að stór hluti kröfuhafa í bankana er
Islendingar sem ekki eru endilega á för-
um. En ekki kæmi á óvart að fljótlega
kæmu upp hugmyndir um skipti á krón-
unni og öðrum gjaldmiðli.
Raunvextir háir
Islenska hagkerfið er ekki í sömu kreppu
og sjá má víða um lönd. Vaxandi fjöldi
ferðamanna leikur þar lykilhlutverk. Þar
er líklegt að eftir því sem raungengið
hækkar minnki aðdráttaraflið. Því kann
að myndast vítahringur. Lægri vextir
leiða til minni áhuga á sparnaði á Islandi,
en bæta hag skuldara.
Raunvextir hafa hækkað nokkuð að
undanförnu umfram það sem fyrri spár
bankans sem byggðust á óbreyttu gengi
gerðu ráð fyrir. Bankinn segir: „Vís-
bendingar eru um að peningastefnan hafi
náð meiri árangri undanfarið en vænst
var fyrr á þessu ári. Því er útlit fyrir að
hægt verði að halda verðbólgu við mark-
mið til miðlungslangs tíma litið með
lægri vöxtum en áður var talið.“ Þeirri
spurningu er ekki svarað hvort vextir
verði hækkaðir á ný aukist verðbólgan í
samræmi við spár bankans. Nú eru raun-
vextir miðað við vísitölu neysluverðs um
4,25%. Eigi þeir raunvextir að haldast er
hætt við að þjóðarinnar bíði vaxtahækk-
un á ný fljótlega.
Bankinn virðist boða slíka hækkun
í tilkynningu sinni: „Líkur á vaxandi
spennu í þjóðarbúskapnum og óvissa í
tengslum við losun fjármagnshafta kalla
þó á varfærni við ákvörðun vaxta. Hvort
þeir lækki frekar eða þurfi að hækka á ný
mun á næstunni ráðast af efnahagsþróun
og því hvernig tekst til við losun fjár-
magnshafta."
Mynd 1: Raungengi íslensku
krónunnar 2008-2018
Mynd 2: Verðbólga á íslandi 2012-2018
Mynd 3: Gjaldeyrisforði Seðlabankans
og innlendar eignir árin 2004-2017
■Innlendar eignir .......Erlendar eignir ........Skuldir
Heimild: Seðlabanki Islands
2 VÍSBENDING • 28.TBL. 2016