Samtökin '78 - Sjónarhorn - 15.01.1992, Blaðsíða 3

Sjónarhorn
3
HlV-jákvœðir
Sameinumst gegn alnæmi!
eftir Björgvin Gíslason
félaga íjákvœða hópnum og Samtökum áhugafólks um alnœmisvandann
Jákvæði hópurinn er sjálfstyrking-
arhópur þeirra sem mælst hafa
með HlV-smit í blóði sínu. Hópur-
inn var stofnaður 7. mars 1990.
Stofnun hópsins átti sér
nokkurn aðdraganda. Nokkrir
karlmenn, sem mælst hðfðu HIV-
jákvæðir, höfðu hist reglulega um
eins árs skeið til að bera saman
bækur sínar og reynslu, tilfinning-
ar og félagslegar aðstæður, nú þeg-
ar þeir stóðu skyndilega ffammi
fyrir þeirri staðreynd að hafa smit-
ast af banvænum og nær óþekkt-
um sjúkdómi. Sjúkdómi sem ekki
virtist vera hægt að ræða um opin-
skátt, í sumum tilfellum jafnvel
ekki við aðra fjölskyldumeðlimi -
hvað þá vinnufélaga. Það reyndist
því ómetanlegur stuðningur að
hitta og ræða við aðra sem stóðu
frammi fyrir sama áfallinu og
glímdu við þær fjölmörgu spurn-
ingar og þá óvissu sem kemur upp
í hugann við slík tímamót í lífi
hvers og eins sem hefur fengið þá
vitneskju að hann er smitaður af
veiru sem leiða mun til ólæknandi
sjúkdóms.
Eigið húsnæði - glæsi-
leg ráðstefna
Nafn Jákvæða hópsins á að vera
hvatning til hópfélaga um að vera
jafnan jákvæðir þó svo að erfið-
leikarnir séu miklir og að þeir hafi
greinst „jákvæðir“. Starfsemin
hefur aukist jafnt og þétt þann tíma
sem hópurinn hefur starfað og
hann heldur nú fundi einu sinni í
viku í mjög vistlegu húsnæði sem
Samtök áhugafólks um alnæmis-
vandann hefur látið honum í té
undir starfsemi sína. Hópurinn
heldur góðu sambandi við aðra
sambærilega hópa á öllum hinum
Norðurlöndunum og skiptist á
upplýsingum og gögnum við hinar
Norðurlandaþjóðimar um málefni
og aðstæður HlV-jákvæðra.
Jákvæði hópurinn á Islandi stóð
nú í haust fyrir norrænni ráðstefnu
HlV-jákvæðra, NORD-ALL ’91, í
Reykjavík. Mikið og óeigingjarnt
starf var unnið af meðlimum hóps-
ins og aðstandendum þeirra. Ein-
nig studdu Samtök áhugafólks um
alnæmisvandann, Landsnefnd um
alnæmisvarnir og Rauði kross Is-
lands dyggilega við bakið á hópn-
um og gerðu honum kleift að að
standa svo vel að þessari ráðstefnu
að hróður Jákvæða hópsins í
Reykjavík hefur borist um
gjörvöll Norðurlönd. Hingað til
lands komu 38 gestir, flestir frá
höfuðborgum hinna Norðurland-
anna, en einnig fólk úr dreifbýlinu.
Það hefur trúlega ekki farið
framhjá mörgum að Hörður
Torfa er fluttur heim. Fyrir jól-
in, nánar tiltekið í september
síðastliðnum, kom út átta laga
plata hans, Kveðja. Platan
markar viss þáttaskil í lífi Harð-
ar, hann gefur tónlist sína í
fyrsta sinn út á geisladiski og í
fyrsta sinn er gert myndband
eftir lagi hans, en það gerði Lára
Marteinsdóttir við lagið Krútt
og kroppar.
Að sögn Harðarhefurplatan að
geyma undirliggjandi boðskap án
útskýringar:
„Öll Ijóðin eru ólík innbyrðis
en mynda þó í heild þríund sem
tjallar um einstaklinginn, hópinn
og dóm almennings og velta upp
þeirri sígildu spumingu hvort ást
geti verið glæpur.“
Það sem einnig markar þátta-
skil hjá Herði er sú ákvörðun hans
að flytjast heim eftir svo langan
tíma erlendis.
„Það voru utanaðkomandi öfl
sem hröktu mig úr landi á sínum
tíma, en það er annað sem liggur
að baki þessari ákvörðun núna.
Það vantar stuðning við alnæmis-
smitaða á íslandi og auk þess er
margt spennandi að gerast í málum
samkynhneigðra, nú veit samfé-
lagið að við erum til og sér að við
pössum ekki inn í „stereótýpuna",
Sérstaklega var ánægjulegt að
nokkrir Islendingar, sem búsettir
eru í Dannrörku og Svíþjóð, sátu
ráðstefnuna og fengu til þess
ferðastyrk. Það var bæði skemmti-
legt og fróðlegt að hitta þetta fólk
og fá að kynnast því persónulega
og fá innsýn í aðstæður þeirra og
kjör heimafyrir.
Gætum þess að
einangrast ekki!
Til þess að Jákvæði hópurinn á
Islandi geti orðið það sterka afl
sem til þarf í baráttunni gegn al-
næmi, eins og hóparnir í Svíþjóð,
Noregi og Danmörku eru, þurfa
þeir Islendingar sem hafa smitast
að sameina krafta sína rækilega,
koma saman, í stað þess að ein-
angrast með sinn sjúkdóm. Við
sem nú þegar höfum gengið í
gegnum þessa reynslu, getum
sameinast í baráttunni og látið gott
af þeirri reynslu leiða fyrir þá sem
á eftir koma.
Markmið Jákvæða
hópsins eru:
— að gefa HlV-jákæðu fólki
tækifæri til að hittast á eigin for-
sendum í öruggu umhverfi,
og þá þurfum við að skoða okkur
sjálf. Hommar og lesbíur eru það
fólk sem er hvað verst haldið af
hómófóbíu og þessi sjálfsfyrirlitn-
ing er það sem viðheldur kúgun-
inni. Við erum sundurtætt,
heimtum virðingu en virðum okk-
ur ekki sjálf. Manneskja sem er
örugg á sínu þarf ekki að berjast
fyrir virðingu, hún fær hana sjálf-
krafa. I stuttu máli finnst mér vera
meiri þörf fyrir mig héma en er-
lendis. Eg er svoddan hugsjóna-
maður að það fer næstum í
taugarnar á mér. En auðvitað veitir
það lífsfyllingu að vera stór fiskur
— að gefa félögunum tæki-
færi til að taka afstöðu til eigin
aðstæðna með félagslegu sam-
neyti og þátttöku í ýmsum vinnu-
hópum,
— að taka þátt í að bæta að-
stæður HlV-jákvæðra almennt -
jafnt félagslega, heilsufarslega og
pólitískt,
— að taka þátt í að breiða út
raunhæfar upplýsingar og fræðslu
um HlV-smit og alnæmi og hagi
HlV-jákvæðra.
Rétt er að taka fram að í Já-
kvæða hópnum er ekki haldin fé-
lagaskrá og að fyllsta trúnaðar er
gætt.
Ymsar hugmyndir hafa að und-
anförnu komið upp um aukna
starfsemi innan hópsins. Eitt er
víst að verkefnin eru óþrjótandi.
Þörf er fyrir stuðning til handa að-
standendum sem oft vita ekki al-
mennilega hvemig þeir eiga að
bregðast við, einnig hafa komið
fram hugmyndir um stofnun minni
sjálfstyrkingarhópa fyrir HlV-já-
kvæða undir handleiðslu sállfæð-
inga eða geðlækna. Allt
forvamarstarf þarf að skipuleggja
vel og á þeim vettvangi eru næg
verkefni og beinlínis æskilegt að
HlV-jákvæðir taki virkan þátt í
því.
Eins og fyrr segir em verkefnin
óþrjótandi og við megum ekki
sofna á verðinum. Alnæmi er kom-
ið til að vera - það er staðreynd,
og hver sem er getur smitast af því
- það er líka staðreynd. Samein-
umst því gegn alnæmi, það er lífs-
spursmál fyrir okkur öll.
Jákvæði hópurinn
Pósthólf 9300
129 Reykjavík
sími 91-28586
í lítilli tjöm.“
Er auðveldara fyrir þig sem ís-
lenskan listamann að vera hommi
í dag en fyrir tólf árum?
„Eins og ég sagði er sú ster-
eótýpa sem samfélagið ýtir að
okkur óðum að hverfa, hin al-
menna þögn um málefni okkar
hefur verið rofin og að því leyti er
allt auðveldara í dag. En í þessu
karlveldi, þar sem það hlálegasta
er að sjá karlmann í kjól - sem sagt
karl sem ekki er sterkur - kemur
það sem ég syng um vissulega við
kvikuna. Þó að ég syngi ekki enda-
laust um það að vera hommi, þá
skiptir það öllu máli að ég kem
fram sem slíkur. Ég er leikari,
hvert Ijóð er lítil saga og ég túlka
karakterinn í sögunni, og allirmín-
ir karakterar eru mennirnir sem
sigra - ekki þeir sem tapa. Hver
smásigur er mikilvægur. Fólk má
ekki láta erfiðleikana buga sig eða
flýja þá, því þá misvirðir það sjálft
sig. Það er fátt svo með öllu illt að
því fylgi ekki eitthvað jákvætt.
Einmanaleikinn þarf meira að
segja ekki að vera svo slæmur,
mínar bestu stundir um ævina hafa
verið þær þegar ég er einn úti að
ganga og tala við tunglið eins og
tunglsjúkur úlfur. Maðurinn er
fæddur einn, lifir einn og deyr
einn. Því ekki að njóta sjálfs sín?“
L.
1. desember
Alþjóðlegur
baráttudagur
gegn alnæmi
Slagorð dagsins 1991
er: Sameinumst gegn
alnœmi!
Ýmsir aðilar, sem tengjast
baráttunni við alnæmi, tóku
sig saman og skrifuðu greinar
um málefnið í Morgunblaðið
síðustu vikuna í nóvember og
á „alnæmisdaginn“ birtist í
blaðinu opnuviðtal við
nokkra HIV-jákvæða einstak-
linga og tvo hjúkmnarfræð-
inga sem sinnt hafa
HlV-jákvæðum. Á Rás 2
ríkisútvarpsins var alnæmi
aðalumræðuefnið í „Þjóðar-
sálinni“, þar mættu þau Sig-
urður Guðmundsson læknir
og Sigga, HlV-jákvæð kona,
og sátu fyrir svömm, og í
„Helgarútgáfunni“ á Rás 2
sunnudaginn 1. desember var
stutt spjall við HlV-jákvæðan
karlmann.
Sama sunnudag, sjálfan
„alnæmisdaginn", stóð Já-
kvæði hópurinn fyrir opnu
húsi í húsnæði sínu og Sam-
taka áhugafólks um alnæmis-
vandann - „Flekanum“.
Húsakynnin voru færð í há-
tíðabúning í tilefni dagsins og
jólanna, og borð svignuðu
undan risavöxnum hnallþór-
um og öðrum kræsingum sem
gestum var boðið að gæða sér
á. Fjöldi fólks kom í heim-
sókn, HlV-jákvæðir, aðstand-
endur þeirra, vinir og
vandamenn. Á staðnum ríkti
mikill samhugur og baráttu-
vilji og sérstaklega var
ánægjulegt að sjá landlækni
mættan með fyrstu gestum
sem og aðra þá sem lagt hafa
málefninu lið á opinberum
vettvangi, en leitt var að ýms-
ir úr forystu Samtaka áhuga-
fólks um alnæmisvandann
sáu sér ekki fært að koma. Fé-
laginu bættist góður liðsauki
þennan dag, því ekki færri en
35 nýir félagar bættust í hóp-
inn og skrifuðu sig á félaga-
skrá sem lá frammi.
Um kvöldið birti Stöð 2 ít-
arlega frétt af þessum við-
burði og þar var rætt við Jónu
Ingibjörgu Jónsdóttur, Einar
Þór Jónsson og Olaf Olafsson
landlækni.
Morgunblaðið var eina
dagblaðið sem fjallaði um al-
þjóðlega baráttudaginn gegn
alnæmi þessa helgi, en auk
viðtala og greina birtist þar al-
næmisauglýsing frá Samtök-
unum 78. Ríkissjónvarpið
birti einungis erlendar fréttir
af málinu.
Þegar dagur var að kvöldi
kominn var það mál manna að
jákvæð umræða, samhugur
og styrkur hefðu sett sitt mark
á daginn.
Björgvin Gíslason.
„Því ekki að njóta sjálfs sín?“
Þáttaskil í lífi Harðar Torfa