Skessuhorn - 25.03.2020, Page 15

MIÐVIKUDAGUR 12. FEBRÚAR 2020 15
Skortur er nú fyrirséður á græn-
meti hér á landi. Innlend fram-
leiðsla er í lágmarki, meðal annars
vegna stefnu stjórnvalda að nið-
urgreiða ekki meira en raun ber
vitni raforku til grænmetisræktun-
ar. Því standa gróðurhús víða um
land ónotuð yfir vetrartímann. Nú
eru grænmetisframleiðendur úti í
heimi hættir að geta tryggt full af-
köst og því er fyrirséð að á fjarlæg-
um mörkuðum, eins og á Íslandi,
mun fyrst gæta vöruskorts við þess-
ar aðstæður. Það var verslanakeðjan
Samkaup sem vakti máls á ástand-
inu í liðinni viku og skoraði á Krist-
ján Þór Júlíusson landbúnaðarráð-
herra að stuðla að því að innlend
framleiðsla á grænmeti verði tafar-
laust aukin. Áhrif kórónuveirufar-
aldursins á íslenskan landbúnað og
sjávarútveg voru rædd á ríkisstjórn-
arfundi í liðinni viku.
„Það sem við sjáum gerast í Evr-
ópu er að framboð er á niðurleið.
Það þýðir að verð mun væntan-
lega hækka og við erum þegar farin
að sjá það hækka. Þegar við sjáum
verðhækkanir á innfluttum vörum
þá höfum við áhyggjur af því að
innlend framleiðsla muni ekki geta
staðið undir þeirri auknu eftirspurn
sem myndast þegar þessi ójafna
kemur inn,“ sagði Gunnar Egill
Sigurðsson framkvæmdastjóri hjá
Samkaupum í samtali við fréttavef
Ríkisútvarpsins í liðinni viku.
Hann segist binda vondir við að-
gerðir ríkisstjórnar og nefnir nið-
urgreiðslu á raforkuverði og bein-
greiðslur sem mögulegar lausnir
til að koma megi í veg fyrir lang-
varandi skort. „Nauðsynlegt er að
bæta í framleiðslu nú áður en skort-
ur á framboði verður raunin,“ seg-
ir Gunnar Egill. „Það er ekki eins
og það sé hægt að byrja í dag og
vera tilbúinn með aukið framboð
í næstu viku. Það tekur allt að sex
til átta vikur að auka framleiðslu,“
bætir hann við. mm
Nokkrir félagar úr karlakórnum
Svönum á Akranesi, ásamt Val-
gerði Jónsdóttur kórstjóra, brugðu
sér á laugardaginn upp að Höfða og
sungu þar nokkur lög fyrir starfs-
fólk og heimilisfólk. Nýttu þeir
glufu milli élja til að hefja upp raust
sína. Margt af heimilsfólkinu mætti
út í glugga til að hlusta og virtist
bara vera nokkuð sátt með þessa
glaðlegu söngfugla.
mm/ Ljósm. Guðni Hannesson
„Hér áður fyrr var það þann-
ig í pestum að þá flúði frá mann-
mergðinni í þéttbýlinu og til sveita
til að leita skjóls. Staðan er dálít-
ið öðruvísi í dag. Núna eru sveit-
irnar miklu tengdari en áður,“ seg-
ir Kristján Magnússon, kúabóndi
á Snorrastöðum á Snæfellsnesi, í
samtali við Skessuhorn. Íbúar til
sveita eru þó enn nokkuð einangr-
aðri en íbúar borga og bæja. En,
eins og Kristján bendir réttilega
á, mun meira nú en fyrr á öldum.
Bændasamtökin hafa enda gefið út
tilmæli til bænda um að takmarka
heimsóknir á bú sín. Kristján seg-
ir að Snorrastaðabændur hafi orðið
við því. Ekkert kaffispjall sé í boði í
mjólkurhúsinu þessi misserin. „Við
höfum fengið töluvert af heimsókn-
um frá því við opnuðum nýja fjósið
í haust. Til dæmis kom hópur nema
frá Hvanneyri í febrúar og allt í
góðu með það. En eins og staðan
er núna fær enginn að koma í fjósið
nema eiga þangað beinlínis erindi.
Það erum bara við fjölskyldan sem
förum út í fjós og svo myndum við
auðvitað hleypa dýralækni þangað,
ef við þyrftum aðstoð hans,“ seg-
ir bóndinn. „Hér búum við nátt-
úrulega við þau forréttindi í þessari
stöðu að geta haldið okkur nokkurn
veginn í einangrun. Það fylgir bara
starfi bóndans og er bæði kostur og
galli. Við getum sinnt okkar starfi
án þess að vera í miklum persónu-
legum samskiptum. En ókosturinn
er auðvitað sá að ef við veikjumst þá
erum við í vondum málum og þurf-
um að redda því sjálf, eins og all-
ir aðrir sem eru sínir eigin herrar,“
segir Kristján.
Áhyggjur
af ferðabúskapnum
Á Snorrastöðum er rekin ferða-
þjónusta samhliða mjólkurbúskap.
Kristján segir hlutdeild atvinnu-
greinanna um það bil jafna á búinu.
Hann segist hafa meiri áhyggjur af
ferðabúskapnum en kúabúskapnum
um þessar mundir. „Við höfum ekki
alveg skellt í lás í ferðaþjónustunni.
Það er ekki alveg steindautt, en
það hefur verið talsvert um afbók-
anir í mars og apríl og aðeins byrj-
að að afbóka sumarið,“ segir hann.
„En ég hef í sjálfu sér ekki miklar
áhyggjur af næstu tveimur mánuð-
um, frekar af því sem á eftir kemur.
Þá er ég að tala um ferðaþjónustuna
og efnahagsástandið almennt,“
bætir hann við. „Ég hef enga trú á
öðru en að við sem þjóð komumst
í gegnum þennan faraldur. Það er
bara verkefni sem framundan er,
en ég hef meiri áhyggjur af utan-
aðkomandi hlutum sem við fáum
ekki stjórnað, ferðamannastraumn-
um og efnahagsástandinu seinna
á árinu,“ segir Kristján. „Verkefni
dagsins í dag og næstu mánaða er
eitthvað sem menn takast bara á
við. En við vitum ekki hvað verður
eftir það og óvissan er kannski það
versta eins og staðan er núna,“ seg-
ir hann. „Ég vona og held að verið
sé að taka réttar ákvarðanir í því að
gera skaðann sem minnstan. Auðvi-
tað er góðra gjalda vert að reyna að
stappa stáli í fólk. En við vitum ekki
hvað verður og ég óttast einhvern
veginn að skellurinn verði meiri en
haldið hefur verið fram. Þegar allt
hefur verið nánast stopp í kannski
nokkra mánuði eigum við eftir að
koma öllu af stað aftur og við vit-
um að það getur verið erfitt og mun
taka tíma,“ segir hann.
Þjóðin staðið sig vel
Þrátt fyrir nokkrar áhyggjur af
ferðabúskapnum segir Kristján
heimilisfólkið á Snorrastöðum al-
mennt rólegt og yfirvegað. „Við
reynum að vera það,“ segir hann.
„Yngsti sonur okkar er á grunn-
skólaaldri. Hann fer í skólann í
Borgarnesi annan hvern dag og við
reynum að halda hans rútínu eins
og hægt er. Við hin erum heima, en
auðvitað er hlé á öllu tómstunda-
og félagsstarfi í bili,“ segir hann.
„Ég dáist að því hvernig þjóðin og
yfirvöld hafa tekið á málinu af ró og
yfirvegun. Það er ekkert panikk og
sóttvarnaryfirvöld hafa staðið sig
mjög vel að mínum dómi,“ bætir
hann við. „Hérna krossleggjum við
fingur og vonum að við höldum öll
heilsu því það þarf að sjá um búið,
sama hvað. Það gerist ekki af sjálfu
sér og ef við myndum veikjast yrði
það mun flóknara. Vonandi kemur
sú staða ekki upp, því við erum ung
og hraust og ætlum að standa þetta
af okkur,“ segir Kristján bóndi að
endingu. kgk/ Ljósm. úr safni/ mm.
„Ætlum að standa þetta af okkur“
Kýr í fjósinu á Snorrastöðum.
Bændurnir á Snorrastöðum. F.v. Branddís Haukdsdóttir, Kristján Ágúst
Magnússon og Magnús sonur þeirra.
Félagar úr Svönum sungu
fyrir íbúa á Höfða
Hjalti Þórhallsson garðyrkjubóndi á Laugalandi í Stafholtstungum. Búið á
Laugalandi er eitt fárra sem hefur lýst upp gróðurhúsin að vetri, þrátt fyrir hátt
raforkuverð. Ljósm. úr safni/kgk.
Brestir þegar sýnilegir
í fæðuöryggi Íslands
Bændur Covid 19