Morgunblaðið - 19.10.2020, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. OKTÓBER 2020
Edge Duo Combi
Fallegur vagn fra fc:e5ingu og allt a5 3 ara
aldri. Vagn- og kerrustykki sem au5velt er
a5 skipta um pegar barni5 stc:ekkar.
5 punkta oryggisbelti, endurskin, s61hlff,
flugnanet, svunta, stillanleg handfong
o.m.fl.
d Stokke Trailz
Fallegur vagn fra fc:e5ingu og allt a5 3 ara
aldri. Vagn- og kerrustykki sem au5velt
er a5 skipta um pegar barni5 stc:ekkar. 5
punkta oryggisbelti, endurskin, s61hlff,
flugnanet, svunta, stillanleg handfong
o.m.fl.
Ewmabun�a NXT90F
Frabc:er kerra, alstell mecl EasyFix festingu
fyrir burclarrumicl, kerrustykkicl og bilst61inn.
Stillanlegt handfang. Kerrustykkinu er hc:egt
acl snua fram og aftur. Snuningshj61 acl
framan og auclvelt er acl smella oxlum af
pegar stellicl er sett i skotticl a bilnum ecla
sett i geymslu.
Frabc:ert urval af Fatnaai,
6ryggisv6rum og smavoru
Kfktu via og Faou raoleggingar
Via hofum 35 ara reynslu i solu a
barnavorum
fifa
a/It fyrir bornin
Dr13i6wfis britax --- doomoo·
Nat14,..,IPlou,, ...............
Faxafeni 8
1 08 Reykjavfk
Simi: 562 6500
Opill:
Manud. til fostud. 10-18
Laugard. 11-15
borð í vögnunum, eins og fjallað er
um í rannsókninni. Þegar sóttvarna-
aðgerðir hafa verið hvað mest
íþyngjandi, í fyrstu bylgju og aftur
nú, hefur aðsókn skiljanlega hrunið,
þar sem allur þorri manna vinnur
heima og nemar, mikilvægir við-
skiptavinir, eru í fjarnámi.
Betri öryggistilfinning
„Önnur bylgjan í ágúst kom á
mjög leiðinlegum tíma, þar sem við
erum vön að selja nemakort. Það
dróst mjög saman vegna ástandsins
og gerir það svo enn frekar núna í
þessari bylgju. Nemar í fjarkennslu
og vinnustaðir í fjarvinnu þýðir aug-
ljóslega færri farþegar,“ segir Guð-
mundur í samtali við Morgunblaðið.
Snorri Másson
snorrim@mbl.is
Kórónuveirufaraldurinn hefur haft
veruleg áhrif á samgönguhætti um
allan heim. Fjallað er um þróunina í
nýrri úttekt alþjóðlega ráðgjafar-
fyrirtækisins McKinsey, þar sem
greina má verulegan mun á afstöðu
fólks til m.a. al-
menningssam-
gangna fyrir og
eftir að faraldur-
inn skall á.
Þar kemur
fram að margfalt
fleiri telji einka-
bílinn eða það að
fara ferða sinna
gangandi örugg-
ari kost en al-
menningssamgöngur eða leigubíla á
tímum faraldursins. Í Kína telja 76%
einkabílinn öruggan kost með tilliti
til Covid-19 en aðeins 6% treysta al-
menningssamgöngum, á meðan hlut-
fallið er þó nokkru hærra í t.d.
Þýskalandi, þar sem mælist 14%
traust.
Á Íslandi hefur dregið allverulega
úr aðsókn í strætó á tímum kórónu-
veirunnar, eins og sést á grafi sem
fylgir fréttinni. Sama tölfræði fyrir
september og október er væntanleg,
en þar varð hrunið ekki eins afger-
andi, að sögn Guðmundar Heiðars
Helgasonar, upplýsingafulltrúa
Strætó. Hann telur að samdráttinn
megi heldur rekja til breyttra lífs-
hátta af völdum samkomutakmark-
ana frekar en ótta við smithættu um
Þrátt fyrir fjarvinnu telur Guð-
mundur að fleiri fari í strætó núna en
í síðustu bylgju, þar sem þá var vitað
minna um veiruna. Grímuskylda og
núverandi ráðstafanir veiti betri ör-
yggistilfinningu en 20 manna tak-
markanir og grímuleysi fyrstu bylgj-
unnar. „Fólk var miklu smeykara þá
en það er núna.“
Heimsfaraldurinn veldur bakslagi
í þróun sem Guðmundur segir að
hafi verið að verða í samgönguhátt-
um hér á landi. Eins og sjá má á
grafinu var aðsókn að aukast í jan-
úar og febrúar frá árinu í fyrra en
síðan knúði veiran dyra og rústaði
þeim árangri.
Nýir tímar en fyrst stuðningur
Í könnun McKinsey eru þátttak-
endur spurðir á hverju þeir byggja
afstöðu sína til samgöngumáta. Gild-
ismatið er stórbreytt eftir tilkomu
kórónuveirunnar. Fyrir faraldurinn
sögðust 17% taka tillit til almennrar
smithættu þegar samgöngumáti
væri valinn en eftir faraldurinn segj-
ast 46% líta til þessa þáttar.
Eftir faraldurinn má ætla að þessi
þróun gangi til baka að einhverju
leyti og Guðmundur hefur trú á því. Í
millitíðinni þurfi stuðning frá ríkinu.
„Við viljum helst komast hjá hvers
konar niðurskurði. Ef við fáum ekki
stuðning þýðir það bara niðurskurð
eða lántöku til að reyna að vinna upp
þetta tap. En ég ætla að vona ekki,
því það er verið að leggja svo mikla
áherslu á almenningssamgöngur á
komandi árum, bæði með borgarlínu
og nýju greiðslukerfi hjá okkur, sem
er mikil fjárfesting.“
Síðustu ár hefur farþegum aðeins
fjölgað, að sögn Guðmundar. „Við er-
um á góðri vegferð og við erum að
taka Strætó inn í nútímann.“
Þriðja bylgja skárri en fyrsta
 Fólk telur almenningssamgöngur ekki öruggar á farsóttartímum  Helsta
ástæðan fyrir hruni í aðsókn í strætó á Íslandi þó sögð fjarvinna og -kennsla
Farþegafjöldi Strætó á höfuðborgarsvæðinu
Þúsundir innstiga í janúar til ágúst 2019 og 2020
1.500
1.200
900
600
300
0
2019 2020
jan. feb. mars apríl maí júní júlí ágúst
Heimild: Strætó
1.038
725
383
889
Guðmundur Heiðar
Helgason
Morgunblaðið/Valli
Strætó Kallar eftir ríkisstuðningi í
ljósi þungra búsifja í faraldrinum.
Ísland er rautt samkvæmt nýrri
flokkun sem ríki Evrópusambands-
ins hafa komið sér saman um til að
meta stöðu kórónuveirufaraldursins
á milli landa. Fjöldi nýrra smita
þyrfti að vera undir 6,4 á dag að
meðaltali í tvær vikur til að komast
á græna listann.
Svæði eru ýmist metin rauð, gul
eða græn eftir stöðu veirunnar, og
hafa ríkisstjórnir sammælst um að
farþegar frá grænum svæðum skuli
ekki sæta ferðatakmörkunum.
Flokkunin byggist á nýgengi veir-
unnar (fjölda smita síðustu 14 daga
á hverja 100.00 íbúa) en einnig hlut-
falli virkra sýna af heildarfjölda.
Seinna skilyrðinu er ætlað að taka á
misgóðri skimun milli landa. Sé
hlutfall jákvæðra sýna yfir 4% er
það metið sem svo að skimun sé
ekki nógu öflug og því gefi fjöldi
greindra smita ekki nógu gott mat á
útbreiðslu veirunnar.
Flestum löndum er skipt upp í
svæði og litið til stöðunnar á hverju
svæði fyrir sig, en Ísland er ein
heild.
Græn svæði: Svæði þar sem ný-
gengi veirunnar er undir 25 og hlut-
fall jákvæðra sýna innan við 4%.
Rauð svæði: Svæði þar sem ný-
gengi er hærra en 150 ef hlutfall já-
kvæðra sýna er undir 4%, og svæði
þar sem nýgengi er hærra en 50 ef
hlutfall jákvæðra sýna er yfir 4%.
Gul svæði: Svæði á milli ofan-
greindra marka.
Mikið rautt
Á Íslandi er nýgengi veirunnar
nú 315,4 samkvæmt tölum frá Sótt-
varnastofnun Evrópu, en inni í því
eru tölur úr landamæraskimun (sem
breyta þó litlu, eins og staðan er
nú). Því er langt á græna listann
fyrir Ísland. Eigi nýgengi veirunnar
að komast undir 25 á Íslandi þarf
tveggja vikna tímabil þar sem með-
alfjöldi smita á dag er undir u.þ.b.
6,4. Til samanburðar greindust 52
smit innanlands í dag.
Nýgengi veirunnar er sem fyrr
langhæst á Íslandi af Norður-
landaþjóðum. Í Danmörku er hlut-
fallið 97,1, í Noregi 37,3, í Finnlandi
52,4 og í Svíþjóð 85,3. Ísland kemur
þó betur út ef litið er til álfunnar í
heild enda staðan víða verri. Hæst
er nýgengið í Belgíu (700,8), Hol-
landi (509,5) og Frakklandi (388,8).
Flest lönd álfunnar eru raunar
rauð á þessum nýútgefna lista, sem
uppfærður er á föstudögum. Meðal
undantekninga má þó nefna öll hin
norrænu löndin, sem eru ýmist
græn eða gul eftir svæðum, Þýska-
land, Ítalíu og Grikkland. Ýmislegt
bendir þó til að ástandið geti versn-
að til muna á þessum svæðum á
allra næstu dögum. alexander@-
mbl.is
Græni flokkurinn
utan seilingar
 Nýgengi smita mjög hátt hér á landi
Morgunblaðið/Eggert
Covid-19 Ísland er verst leikið af öllum
norrænu löndunum þessa stundina.
Samtals greindist 121 kórónuveiru-
smit á föstudaginn og laugardaginn
og af þeim sem smituðust voru í
kringum 79% í sóttkví báða dagana.
Það hlutfall er talið til marks um að
Íslendingar séu að ná tökum á
þriðju bylgju faraldursins. Á mið-
nætti í gær voru einmitt liðnar tvær
vikur frá því að mjög hertar
sóttvarnaráðstafanir tóku gildi í
landinu, en miðað var við að þær
myndu sýna árangur eftir 10-14
daga. Engu að síður er gert ráð fyr-
ir að sjúkrahúsinnlögnum geti enn
fjölgað, enda er tæp vika frá því að
stórar hópsýkingar greindust á höf-
uðborgarsvæðinu.
Hertar ráðstafanir á morgun
Í reglugerð heilbrigðisráðherra
sem tekur gildi á morgun er tveggja
metra reglan gerð að reglu um allt
land og ráðstafanir á höfuðborg-
arsvæðinu enn hertar í þeim skiln-
ingi að þar mega börn ekki lengur
stunda íþróttir eða tómstundir þar
sem meiri snertingar er krafist en
tíðkast í hefðbundnu skólastarfi.
Í reglugerðinni er einnig mælst
til þess að íbúar höfuðborgarsvæð-
isins haldi sig áfram innan svæð-
isins næstu tvær til þrjár vikur. Í
því felst að sleppa ferðastandi í
vetrarfríum í grunnskólum.
snorrim@mbl.is
Lang-
flestir í
sóttkví
 Fólk haldi sig innan
höfuðborgarsvæðis
ÁHRIF KÓRÓNUVEIRUNNAR Á ÍSLANDI