Málfríður - 15.11.1988, Qupperneq 7

texta sem tengjast efni sögunnar.
Ennfremur má varpa fram spurning-
um sem leiða hugann að kjarna sög-
unnar eða einhverju hliðstæðu efni
án þess þó að hulunni sé svipt af
inntaki hennar. Allt er þetta gert til
að vekja áhuga hjá nemendum og
auðvelda lesturinn.
Oft þarf að útskýra fyrir fram það
sem kann að vera framandi vegna
mismunandi menningarhefða og
siða. Einnig getur verið æskilegt að
útskýra fyrir fram orð sem nauðsyn-
legt er að skilja en ekki verða skilin
út frá samhengi.
Hér verða gefin dæmi um tvær að-
ferðir sem falla vel að smásögum og
reyndar annars konar textum líka:
A. Nemendur skiptast í 4-5
manna hópa. Þeir fá allir sömu
spurningarnar sem byggðar eru á til-
tekinni sögu. Spurningarnar verða
að vera þannig að svörin myndi
söguþráð. Hver hópur semur sína
sögu á grundvelli spurninganna. Síð-
an les hver hópur sína sögu fyrir
hina. Að þessu loknu fá nemendur
til aflestar upprunalegu söguna.
B. Smásögu er skipt niður í hæfi-
lega búta og eftir að hver bútur hefur
verið lesinn er spáð fyrir um fram-
haldið. Þannig er haldið áfram þar
til sagan er búin. Þarna reynir á hæfi-
leikann til að koma fram með vel
grundaðar ágiskanir (intelligent
guessing). Sá hæfileiki þyrfti að fá að
njóta sín betur í námi almennt.
Afbrigði af þessari aðferð má
beita á ljóð og söngtexta. Ljóðið er
klippt niður í ljóðlínur og síðan eiga
nemendur (í hópum eða einir og sér)
að raða ljóðlínunum saman. í æfingu
af þessu tagi reynir á að skynja rök-
rétt samhengi og niðurröðun orða í
setningar (collocation).
Nú verða gefin dæmi um verkefni
sem nota má að afloknum lestri.
Munnleg verkefni:
- nemendur setja sig í spor sögu-
persóna og ræða saman um til-
tekna atburði sögunnar (í hóp-
um eða pörum)
- viðtal við sögupersónu
- réttarhöld yfir sögupersónu
- sögupersónur sitja fyrir svörum
- pallborðsumræður
- sagan sett á svið
- nemendur búa sjálfir til spurn-
ingar til að leggja fyrir bekkinn
- nemendur fá lista með staðhæf-
ingum um söguna (sem mega
gjarnan vera ögrandi), taka af-
stöðu með eða móti og ræða síð-
an saman tveir og tveir og rök-
styðja skoðun sína. Síðan er
gerð samantekt með öllum
bekknum.
Skrifleg verkefni:
- Nemendur skrifa framhald af
sögu
- skrifa nýjan endi á sögu
- breyta atburðarás
- setja sig í spor sögupersónu og
skrifa dagbók, bréf eða hugleið-
ingu
- skrifa reynslusögu á grundvelli
sögunnar
- skrifa blaðagrein sem tengist
sögunni
- skrifa ljóð út frá sögunni.
Val á verkefnum fer að sjálfsögðu
eftir eðli þess skáldverks sem verið
er að lesa í það og það skiptið.
Hér hefur verið sagt frá nokkrum
leiðum sem eru þess virði að prófa. í
bókmenntakennslu eins og öðru er
það fjölbreytnin sem gildir.
LOKAORÐ
Það var erfitt að halda þessari
grein innan þess lengdarramma sem
Málfríður setti mér og margt er enn
ósagt. En tilgangurinn er að hrista
upp í fólki og koma af stað umræð-
um um efni sem ég held að sé tungu-
málakennurum mjög hugleikið. Það
er von mín að einhver taki upp þráð-
inn þar sem ég sleppi honum.
Bækur og tímarit:
POEM INTO POEM eftir Alan
Maley og Sandra Moulding, Cambr-
idge University Press.
LITERATURE IN THE
LANGUAGE CLASSROOM - A
resource book of ideas and activities
eftir Joanne Collie og Stephen Slat-
er, Cambridge University Press.
ELT Journal
Modern English Teacher
Practical English Teaching
English Teaching FORUM.
íslensk orðabók • Orðalykill
Raftækniorðasafn
GÓÐ BÓK ER GERSEMI