Málfríður - 15.11.1991, Side 4

Gerður Guðmundsdóttir:
VETTVANGSNÁM
Vettvangsnám er heiti á þró-
unarverkefni fyrir framhaldsskól-
ann, sem er í boði fyrir tungu-
málakennara og skólastjórnend-
ur. Námið er að sjálfsögðu ólíkt
fyrir þessa tvo hópa en báðir
sækja þeir vinnufundi til að fá
efnivið sem unnið er úr úti í skól-
unum.
Grunnhugmyndin er erlend. A
ensku er þetta t.d. kallað
„professional skills program“
eða „in-service trainings“. Hug-
myndin að vettvangsnáminu var
sett á blað í Félagsvísindadeild
Háskóla íslands árið 1987 en
komst ekki í framkvæmd fyrr en
haustið 1989. Ymis verkefni hafa
verið unnin í grunnskólum sam-
kvæmt þessari grunnhugmynd
eins og til dæmis starfsleikninám-
ið sem margir kannast við.
Að vettvangsnáminu standa
Félagsvísindadeild og Endur-
menntunarstofnun Háskóla ís-
lands. Fjármagn kemur í gegnum
menntamálaráðuneytið. Gerður
Guðmundsdóttir hefur séð um
námið fyrir tungumálakennarana
og Eygló Eyjólfsdóttir um stjórn-
endanámið.
I síðasta tölublaði var því lof-
að að lesendur fengju að vita
meira um vettvangsnámið og fór
Málfríður því á fund Gerðar.
Að hvaða leyti er vettvangs-
námið frábrugðið sumamám-
skeiðunum sem kennuram hafa
staðið til boða?
Kennarar sækja sumarnám-
skeið sem einstaklingar en ef
tungumálakennarar við einhvern
skóla vilja taka þátt í vettvangs-
námi þá verða svo gott sem allir
þeirra að vera með. Við vitum að
misvel gengur að hagnýta þekk-
ingu sem fengin er á sumarnám-
skeiðum. Oft strandar úrvinnslan
á því að kennarinn hefur engan
til að vinna með.
í vettvangsnáminu hafa allir
sótt sama námskeiðið, eða
vinnufundinn, og því vita allir
hvað verið er að tala um þegar
farið er að vinna úr hugmyndun-
um.
Hver er ástæðan fyrir því að
þörf fyrir nám af þessu tagi
skapast?
Eg held að ástæðan sé fyrst og
fremst hraðar breytingar. Kenn-
arar finna að nemendahópurinn
breytist, verður sundurleitari,
erfiðara er að koma námsefni til
skila, ekki er hægt að ganga að
neinu sem vísu varðandi undir-
búning nemenda og væntingar til
skólans. Ef kennarinn getur ekki
brugðist við þessu þá verður
kennarastarfið óhemjulega erfitt.
Þetta kallar á nýja þekkingu. Sam-
vinna virðist eiga vel við í slíkum
tilvikum; þess vegna er lögð á-
hersla á að hópurinn vinni sam-
an.
Hversu umfangsmikið er vett-
vangsnámið?
I upphafi var ákveðið að fara
smátt af stað og leyfa hlutunum
að mótast. Auðvitað réðu pen-
ingamálin heilmiklu. Eftir á að
hyggja er ég sannfærð um að það
var mjög gott vegna þess að mað-
ur rekur sig á svo margt þegar út
í framkvæmdina er komið. Ef mik-
ið er lagt undir í fyrstu getur orð-
ið mjög erfitt að snfða af agnúa,
sem ég held að hljóti alltaf að
koma í ljós. I fyrstu lotu var kenn-
urum í erlendum málum úr tveim
skólum boðið að vera með: Fjöl-
brautaskóla Vesturlands á Akra-
nesi og Flensborgarskóla í Hafn-
arfirði. Starfið fór hins vegar
aðeins fram í Flensborgarskóla
vegna þess að kennarar vð Fjöl-
brautaskóla Vesturlands hættu
við þátttöku þegar bráðabirgða-
lögin voru sett á kjarasamninga
sumarið 1990.
Hvemig fer vettvangsnám
fram í reynd?
I fyrsta skipti sóttu fulltrúar
kennara vinnufundi og síðan
miðluðu þeir þekkingu áfram til
samkennara sinna. Fulltrúar
kennaranna úr báðum skólunum
sóttu nokkrum sinnum
vinnufundina í Reykjavík á vor-
önn 1990 en sfðan fór allt annað
fram í Flensborgarskóla. Einn af
kostunum við vettvangsnámið er
að úrvinnslan er fyrst og fremst
mál kennaranna sjálfra og fer
fram á vinnustað. Þeir ráða hvort
þeir halda fundi vikulega eða
hálfsmánaðarlega, hvort allir
kennararnir eru saman eða hvort
þeir skipta sér niður í smærri
hópa.
I haust hófst svo önnur lota.
Þá fórum við öðruvísi að. Allir
kennararnir sem verða í vett-
vangsnámi í vetur sóttu sameig-
inlegan 3ja daga vinnufund. Svo á
aftur að halda vinnufund í janúar.
Að öðru leyti vinna kennararnir
úr hugmyndunum hver í sínum
skóla.
Þurfa kennarar að skila verk-
efnum?
Kennarar þurfa ekki að skila
ritgerðum, skýrslum eða neinu
slíku heldur koma þeir sér upp
aðstöðu fyrir verkefnin sem þeir
búa til og leggja fyrir nemendur,
þeir koma sér upp e.k. verkefna-
banka. Mér skila þeir stuttum
fundargerðum. Einnig kem ég í
heimsókn öðru hvoru. Það er lit-
ið svo á að þegar búið sé að
leggja til efniviðinn þá sé verkið
fyrst og fremst kennaranna
sjálfra.
Er nýtt námsefni kynnt?
Nýtt námsefni er ekki kynnt
heldur er aðaláherslan lögð á að
kynna aðferðir. Það er unnið með
kennslufræði erlendra mála. Þess
vegna geta kennarar úr öllum
4