Reginn - 20.12.1977, Blaðsíða 5

Reginn - 20.12.1977, Blaðsíða 5
R E G I N N 5 kaupa en til að mynda bílstjór- ar? Þá virðist fráleitt — enda í beinni andstöðu við anda á- fengislaga — að leyfa fluglið- um að flytja áfengt öl inn í landið. 4. Staðreynd er, að öll aukning á íramboði áfengis, hvort held- ur um er að ræöa sterka drykki vín eöa öl, stuðlar aö aukinni neyslu. Leyti ég mér ao nefna þessi tvó dæmi: Fyrir síðari heimsstyrjöld skar Holland sig nokkuð úr öðrum löndum á meginlanai Evrópu hvað drykkjuvenjur snerti. Hollend- ingar neyttu tiltölulega mikiis at sterkum drykkjum, en lítils bjórs og voru þar þó og eru stór ölhituhús. Eftir styrjöld- ina jukust samgöngur mjög og skipti þjóða í milli. Efnahags- bandalög voru stofnuð. Hol- lendingar tóku smám saman upp neysluvenjur annarra meg- inlandsþjóða, einkum ölneyslu. Sú breyting varð þó ekki til að draga úr neyslu sterkra drykkja, heldur bættist bjór- neyslan við. ítalir höfðu líka tamið sér aðrar neysluvenjur en megin- landsþjóðimar flestar. Þeir neyttu að kalla eingöngu léttra vína. Af svipuðum sök- um og í Hollandi breyttust neysluvenjur þeirra eftir stríð- ið. Þeir juku neyslu öls og sterkra drykkja. Og það fór eins og í Hollandi. Neysla þess- ara tegunda bættist við vín- drykkjuna, en ekkert dró úr henni. Þó eru dæmin frá Norður- löndum ef til vill ljósust hvað þetta varðar. Svíar bönnuðu framleiðslu og sölu milliöls í sumar eftir tæps áratugar reynslu af því. Og svo eru til íslendingar, meira að segja al- þingismenn, sem virðast álíta að íslenskir unglingar séu dóm- bærari á félagslegar og heilsu- farslegar afleiðingar ölsölu og öldrykkju en kjörnir fulltrúar sænsku þjóðarinnar. Og höfðu þeir síðarnefndu þó í höndun- um niðurstöður rannsókna og fyrir sjónum sér dæmin degin- um ljósari. 5. Ég hóf mál mitt á að vitna í ummæli Nils Bejerot prófess- ors um nauðsyn þess að beita hömlum, ef takast á að hafa í fullu tré við útbreiðslu drykkjusýki. Prófessorinn sagði enn fremur: „Það sem mestu skiptir í þessu sambandi er heildarneysla áfengis, viðhorf almennings og venjur. Að vísu eru fræðsla, mótun viðhorfa og áróður mikilvæg vopn, en ég hef meiri trú á aðgerðum sem miða að því að gera mönnum erfitt um vik að verða sér úti um vímugjafa. Verðlagning er einkar gott tæki til að koma í veg fyrir útbreiðslu drykkju- sýki og minnka tjón af völd- um áfengisneyslu." í þessu sambandi mætti minna á, að um langan aldur hefur verð áfengis ekki verið jafnlágt og það er nú, bæði ef miðað er við venjulegar nauð- synjavörur og algengar sölu- vörur veitingahúsa. Bejerot lauk ræðu sinni með því að geta þess, að hann vissi þess ekki nokkurt dæmi, að drykkjusjúklingur hefði getað tamið sér hófdrykkju. Ef drykkjusjúklingur ætti sér við- reisnar von, væri hún fólgin í því að neyta ekki áfengis. Orð þessa þekkta vísinda- manns eru enn ein ítrekun þeirra sanninda, að gegn áfeng- isböli er bindindi besta vörnin. Ólafur Haukur Árnason * Heilinn og áfengið Mannsheilinn er mesta furðuverk allra dásemda náttúrunnar og margbrotnari öllum smiðum og kerfum mannanna. I þessum þrem pundum af hlaupkenndu efni eru samanþjappaðar 10—12 þúsund millj. taugafruma, sem starfa að samræmingu og yfirstjórn lífshrær- inganna. — Áfengið rýfur hið fin- gerða jafnvægi heilastarfseminnar. Stöðug notkun áfengis skemmir og beinlínis eyðileggur heilafrum- urnar. Áfengisneyzla er því skað- leg fyrir heilann. Minni hömSur á áfengisdreifingu hafa áhrif tii hins verra Hinn þekkti vísindamaður, Kettil Bruun dósent, skýrði ný- lega frá, að samkvæmt könn- unum finnsku áfengisrannsókna stofnunarinnar hefði ólögleg og óskráð neysla áfengis auk- ist í Finnlandi eftir fjölgun út- sölu- og veitingastaða 1969. Kemur það ekki heim og saman við þá kenningu, að úr ólöglegri neyslu dragi ef slak- að sé á hömlum á áfengissölu. Finnar tóku upp frjálslynda stefnu í áfengismálum, sem kallað er, árið 1969. Stefnt skyldi að því á ýmsan hátt að koma í veg fyrir skaðleg áhrif áfengisnotkunar, en horfið var frá því að reyna að draga úr neyslu. Niðurstöður kannana á af- leiðingum breytinganna hafa orðið til þess að víísindamenn við fyrrnefnda stofnun hafa snúið við blaðinu. Þeir taka nú undir, að nauðsynlegt sé að minnka heildameyslu áfengis, enda sé beint samband milli hennar og tjóns af völdum á- fengis. Eins og áður hefur verið bent á, hafa vísindamenn sýnt fram á, að tvöföldun neyslu fylgir fjórföldun skaða (tjóns) o. s. frv. (Folket, 30. 9. 1977). Hinn þekkti norski leikari og söngvari, Per Asplin, segir: „BiNDSNDI á áfengi er besta UMHVERFISVERNDIN" Mikið er talað um náttúru- og umhverfisvernd, að vernda þurfi ísbirni, kópa og fjölda- margt annað. En er ekki kominn tími til að hugsa um að vemda mann- inn?“ Með þessum orðum skýrir Per Asplin að nokkm ástæðu þess, að hann hefur aldrei bragðað áfengi. Hann er e. t. v. þekktastur almennt sem hinn spaugsami maður, en þetta mál er ekki meðal þeirra, sem hann spaug- ar með. „Notkun verkjataflna, svefn- lyfja, valíums, tóbaks, áfengis og annarra ávanaefna, er ugg- vænleg. Mannslíkaminn er það fullkomnasta í náttúrunni. — Getum við leyft okkur að eyði- leggja hann með alls kyns skað- vænum efnum?“ spyr Per. — j „Faðir minn vakti athygli mína á, að mesta gleðin er fólgin í að gleðja aðra. Mér hefur fund- ist það verkefni mitt að leika j undir er aðrir dansa. — Ánægja mín hefur verið að fá fólk til að skemmta sér. Sjái aðrir að ég skemmti mér án áfengis, gæti það orðið einhverjum for- jdæmi.“ Per Asplin er félagi bama- stúkunnar „Terje Vigen“ og stúkunnar „Aftenstjernen" í Tönsberg. (NGR-nytt, 3, 1977). RÖNG STEFNA Hér á landi em mörg þúsund áfengissjúklingar, sumir segja sex þúsund en aðrir meira. En þeir eru þó margfalt fleiri, sem þjást vegna áfengisneyslu sinna nánustu, allt frá börnum til gamalmenna. Með réttu er þetta kallað mesta böl þjóðarinnar. í áfengismálum þjóðarinnar hef ur jafnan verið haldið fram rangri stefnu, er orðið hefur ráðandi. Þegar Spánarvín voru lög- leidd, skyldi þjóðinni kennt að drekka hóflega. Þegar leyfð var jsala á sterkum drykkjum, átti jað kenna fólki að stjórna sjálft ídrykkju sinni. Þegar leyfð var starfræksla vínveitingahúsa, skyldi áfengismenningin halda innreið sína á Islandi. En hver er svo árangurinn? „Dagur“

x

Reginn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Reginn
https://timarit.is/publication/1543

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.