Félagstíðindi Starfsmannafélags ríkisstofnana - 15.10.1991, Blaðsíða 6

6
í Félagstíðindi SFR y
Páll Heimir Einarsson
EinkavϚing
hvernig hefur
hún tekist?
Um daginn og veginn
sýslu. Besta dæmið hér um
eru sennilega samgöngumál-
in þar sem alþingi úthlutar
þingmönnum hvers kjör-
dæmis ákveðinni upphæð til
ráðstöfunar ár hvert. Og það
vald, sem í slíku felst, vilja
þeir ekki missa. I sjálfu sér
skiljanleg afstaða þeirra en
breytir ekki þeirri staðreynd
að þeir eru kosnir á löggjafar-
þing þjóðarinnar - ekki í
embætti vegamálastjóra.
Þeim væri nær að sinna
löggjafarhlutverkinu. T.d.
með því að hafa lögin á
venjulegri íslensku. Hún
dugir alltaf. T.d. með því að
gera lögin þannig úr garði að
framkvæmdavaldið - það er
nkisstjóm og embættismenn
- geti ekki túlkað þau að eig-
in geðþótta.
Það er stundum napurt að
heyra þingmenn ræða ein-
hverja löggjöf og skoða svo
hvemig hún er framkvæmd.
Þar er oft munur á. Og stund-
um þverbrýtur framkvæmda-
valdið meira að segja lögin.
Hvar em þingmennimir þá?
Alla vega ekki að sinna þeim
skyldum sem við kusum þá
til.
Það er þjóðinni nauðsyn-
legt að virðing alþingis verði
sem mest. Þingmennimir
okkar eiga ekki minnst undir
því. Ég skora því á alla að
taka höndum saman um að
vanda vinnubrögðin og að
standa vörð um hlutverk al-
þingis. Að setja þjóðinni
þannig lög að þeim sé hægt
að framfylgja - og að fylgjast
með því að þeim sé fram-
fylgt.
(Flutt í ríkisútvarpinu 16.
september síðastliðinn)
Þriðjudaginn 8. október
síðastliðinn birtist í einu út-
breiddasta dagblaði landsins
mjög merkilegt viðtal við
breskan kynningarfrömuð og í-
haldsmann um einkavæðing-
una miklu í Bretlandi á síðast-
liðnum 10 árum. Það sem gerði
þetta viðtal merkilegt var að
þama var farið yfir þennan
reynslutíma einkavæðingar í
Evrópuríki sem telur 55 millj-
ónir íbúa og er eitt af “þeim
stóru” í Evrópufjölskyldunni.
Það hlýtur því að segja okkur
meira um hugsanlega “als-
heijareinkavæðingu” á Islandi
heldur en dæmi um einkarekst-
ur í Singapore eða á Cayman-
eyjum í Karíbahafmu. Það sem
ísland á sameiginlegt með
Bretlandi er einmitt sú stað-
reynd að í báðum löndunum er
hefðin sú að veigamestu og
stærstu fyrirtæki landsins eru í
eign ríkisins og rekin af því. I
báðum löndunum er/var rök-
semdafærslan sú að með því sé
íbúunum tryggð varanleg þjón-
usta og ákveðnir gæðastaðlar
notaðir til viðmiðunar.
Lausnin -
einkavœðing
Eftir að hafa verið virkir
þátttakendur í tveimur heims-
styijöldum á innan við 40 árum
á þessari öld hefur Bretum
lengst af þótt sá kostur vænleg-
astur að hafa mikilvægustu
þætti þjóðaröryggis (svo sem
samgöngur, rafveitu, síma o.fl.)
í höndum þjóðarinnar, þ.e. þau
fyriitæki lytu valdi lýðræðis-
lega kjörinnar ríkisstjómar á
hveijum tíma. A Islandi hefur
glíman við náttúruöflin kallað á
samhæfingu á stjómun á þeim
fyrirtækjum sem, einnig hjá
okkur, gegna mikilvægu hlut-
verki hvað varðar öryggi þjóð-
arinnar.
Nú má segja að þörfm fyrir
slíka samhæfingu á eftirliti og
stjómun sé ekki sú sama í Bret-
landi nú eins og hún var fyrr á
öldinni, hvað varðar þjóðarör-
yggi á stríðstímum, og vissu-
lega má færa fyrir því haldbær
rök að eftir seinna stríð hafi eitt
höfuðeinkenni fyrrnm ríkisfyr-
irtækja þar í landi verið ákveð-
in stöðnun. (T.d. er stjómbún-
aður á mörgum lestarstöðvum í
leiðakerfi jámbrautanna frá því
á fjórða áratugnum og mun úr
sér genginn stýribúnaður hafa
átt sinn þátt í slysinu mikla í
Clapham Tunction-stöðinni í
London í desember 1988.)
Þjónusta þessara fyrirtækja
hefur oft á tíðum ekki fylgt
kröfum tímans þar í landi. Þó
var aðalinnihald gagnrýninnar
á óhagkvæmni þessara fyrir-
tækja að starfsfólkið sæi aldrei
neinn afrakstur enda þótt fyrir-
tækið bæri sig (afraksturinn
hyrfi bara í ríkishítina) og þar
af leiðandi legði starfsfólkið
sig ekki eins fram við að veita
góða þjónustu. Einnig var því
haldið fram að lítið aðhald væri
í rekstrinum þar sem “enginn
ætti” fyrirtækið og byði engan
persónulegan skaða af lélegri
stjóm og taprekstri.
Þegar í upphafi Thatcher-
áratugarins hófst sala á ríkis-
fyrirtækjum og breskir “uppar”
kættust innilega. Nú skyldu
færðar sönnur á ágæti einka-
væðingarinnar. Hér væri auð-
vitað hægt að fýlla heilu og
hálfu síðumar af stöpla- og
súluritum, gröfum og prósent-
um en það segir e.t.v. ekki eins
mikið og það sem breskur al-
menningur finnur fyrir frá degi
til dags um þær breytingar sem
orðið hafa á kjömm (og um
leið hugsunarhætti) fólks á síð-
ustu 4-5 ámm.
Það vill svo til að undirrit-
LEIKHUSFERÐ
Himneskt
er að lifa
Menningar- og
skemmtinefnd SFR hyggst
stofna til leikhúsferðar á
leikritið “Himneskt er að
lifa” eftir Paul Osbom í
þýðingu Flosa Ólafssonar.
Þetta er hugljúfur og hlý-
legur gamanleikur og
margir af kunnustu leikur-
um okkar af eldri kynslóð-
inni koma þar fram. Tekist
hafa samningar um afslátt
á miðaverði og ræðst hann
af fjölda þátttakenda. Sýn-
ingin verður einhverja
helgina í lok nóvember.
Þeir sem hafa hug á að
nota þetta tækifæri til að
bregða sér í leikhús láti
vita um þátttöku á skrif-
stofu SFR í síma 629644
sem fyrst.
FELAGSTIÐINDI
Starfsmannafélags ríkisstofnana
SFR er stofnað 17. nóvember 1939
Skrifstofa þess er á Grettisgötu 89,105 Reykjavík
Opið: 9.00-17.00-Sími: 91-629644
Ábyrgðarmaður Félagstíðinda: Sigríður Kristinsdóttir
Ritnefnd: Ásdís Steingrímsdóttir, Edda Harðardóttir,
Eyjólfur Magnússon, Sigríður Björnsdóttir og Sigríður
Kristinsdóttir
Prentun: Prentsmiðja Guðjóns Ó.