Morgunblaðið - 15.01.2021, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. JANÚAR 2021
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Framkvæmdir við nýja eldisstöð
Fiskeldis Austfjarða á Kópaskeri
gengur vel. Stjórnarformaður félags-
ins vonast til að stöðin komist í gagnið
á næstu mánuðum. Jafnframt er ver-
ið að stækka klak- og seiðastöð fyrir-
tækisins í Rifósi í Kelduhverfi en
þessar stöðvar vinna saman við að
skila stórum og góðum seiðum til sjó-
kvíaeldis.
Verið er að steypa og reisa átta
stór eldisker á Kópaskeri. Að því
búnu verður 30 metra langt stál-
grindarhús byggt yfir kerin.
„Við höfum verið heppin með veður
í vetur, það hafa komið gluggar inn á
milli sem hægt hefur verið að nota til
að steypa,“ segir Guðmundur Gísla-
son, formaður stjórnar Fiskeldis
Austfjarða.
Volgur sjór úr borholu
Þegar húsið hefur verið reist tekur
við vinna við rafmagn, aðrar lagnir,
súrefniskerfi og fleira. „Stefnt er að
því að stöðin verði komin í gagnið á
næstu mánuðum þannig að við getum
notað hana til ala seiði til útsetningar
í kvíar í vor eða sumar,“ segir Guð-
mundur.
Jafnframt er unnið að stækkun
klak- og seiðastöðvarinnar í Rifósi.
Stöðvarnar vinna saman. Hrognin
eru klakin í Rifósi og alin upp í 50-70
gramma stærð, tilbúin til að fara til
áframeldis í sjó í nýju stöðinni á
Kópaskeri. Þar hefur verið borað eft-
ir vatni og fæst góður sjór, 13 gráðu
heitur, sem Guðmundur segir að sé
kjörhiti til áframeldis seiðanna. Seið-
in frá Rifósi eru alin á Kópaskeri
þangað til rétt þykir að setja þau út í
sjókvíar á Austfjörðum. Stefnt er að
400 gramma stærð en það fer þó eftir
aðstæðum. Hægt verður að dæla
seiðunum beint út í brunnbát í höfn-
inni á Kópaskeri.
Fiskeldi Austfjarða rekur ásamt
Arnarlaxi seiðastöðina Ísþór á Þor-
lákshöfn. Guðmundur segir það veita
rekstraröryggi að hafa tvær stöðvar.
Ekki liggur enn fyrir hver fram-
leiðslugeta stöðvanna á Norðurlandi
verður en Guðmundur nefnir 3-4
milljónir seiða þegar stöðin á Kópa-
skeri verður komin á fullan snúning.
Framleiðslugetan ráðist einnig af því
hversu stór seiði verða afhent frá
stöðinni.
Fallegur úr Fáskrúðsfirði
Fiskeldi Austfjarða hefur til þessa
eingöngu slátrað laxi upp úr sjókvíum
í Berufirði. Í vikunni hófst slátrun frá
nýjum stað, úr kvíum í Fáskrúðsfirði.
Guðmundur er ánægður með árang-
urinn þar. „Eldið í Fáskrúðsfirði hef-
ur gengið einstaklega vel. Fiskurinn
er fallegur. Fjörðurinn er afar góður
til laxeldis. Svo hefur hann fengið ein-
staklega góða umönnun hjá starfs-
fólki okkar,“ segir Guðmundur.
Um 100 gramma seiði voru sett út í
kvíarnar í Fáskrúðsfirði fyrir átján
mánuðum og fiskurinn sem nú er ver-
ið að slátra er fimm til fimm og hálft
kíló að þyngd. Guðmundur er ánægð-
ur með vöxtinn og bendir á að hægt
hefði verið að stytta eldistímann
verulega með því að setja út stærri
seiði.
Segir Guðmundur það einnig kost
að vera með eldi í fleiri en einum firði.
Ný seiðastöð framleiðir stórseiði
 Fiskeldi Austfjarða byggir mikla seiðastöð á Kópaskeri og stækkar á Rifósi  Stöðvarnar vinna
saman að framleiðslu seiða  Laxi slátrað í fyrsta sinn úr Fáskrúðsfirði og þaðan koma góðar afurðir
Tankar Verktakar eru að reisa átta risastór ker í nýrri seiðastöð Fiskeldis Austfjarða á Kópaskeri.
Laxaflök Afurðirnar úr Fáskrúðs-
firði eru girnilegar að sjá.
BAKSVIÐ
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
Mörgum brá í brún þegar fréttir bár-
ust af kórónuveirusmiti sjúklings á
hjartadeild Landspítalans, deildinni
var lokað, 100 manns settir í sóttkví
og 200 starfsmenn skimaðir fyrir
veirunni.
Betur fór en á horfðist, eftir víð-
tæka rannsókn þótti sýnt að þar væri
sennilega um að ræða gamalt smit
hjá sjúklingnum, sem legið hafði á
deildinni síðan í desember. Útskrifa
átti manninn, en fyrst þurfti hann að
gangast undir tvöfalda skimun og var
seinni skimunin jákvæð. Áður hafði
hann tvisvar sýnt neikvæða svörun
við veirunni.
En þó að allt hafi það farið vel,
þannig séð, þá vakna ýmsar spurn-
ingar um áreiðanleika skimunarinn-
ar. Hversu áreiðanlegt er próf sem
gefur tvisvar neikvæða svörun og síð-
an einu sinni jákvæða en falska svör-
un? Í því samhengi er vert að hafa í
huga að þar er um að ræða sýni sem
tekin eru á sérstaklega viðkvæmri
deild á hátæknisjúkrahúsi, en ekki á
bílastæði eða bak við skilrúm í Leifs-
stöð.
Þær áhyggjur eru ekki alveg nýjar
af nálinni, enda benda niðurstöður úr
tvöföldu skimuninni á landamærun-
um til þess að fyrri skimun missi af
um fjórðungi smita. Ef seinni skimun
missir af svipuðu hlutfalli mætti ætla
að um 6% smita sleppi þar í gegn.
Misgóð skimun í Bretlandi
Nú er rétt að geta þess að skimanir
af þessu tagi eru ekki allar eins, að-
ferðir geta verið mismunandi og mis-
mikil reynsla segir sömuleiðis til sín.
Fyrr í vikunni var þannig greint
frá því í Bretlandi, að við skimun fyr-
ir kórónuveirunni í Skotlandi hefði
mönnum yfirsést meira en 2/3 til-
fella. Það er langversti árangurinn í
Bretlandi.
Samkvæmt greiningu hugveitunn-
ar Our Scottish Future (stofnuð af
Gordon Brown, fyrrverandi forsætis-
ráðherra Bretlands) á opinberum töl-
um voru að meðaltali 43.379 Skotar
með veiruna undanfarnar sex vikur,
en skimun og smitrakning náði að-
eins til 13.650 tilfella að meðaltali eða
32%. Það bendir til þess að um 30.000
tilfelli hafi farið framhjá heilbrigðis-
yfirvöldum.
Ástandið reyndist litlu skárra á
Englandi, þar sem 41% greindist, en
mun betra í Wales (70%) og best á
Norður-Írlandi (81%).
Þrátt fyrir að smitrakningarkerfið
í Skotlandi væri talið virka tiltölulega
vel sem slíkt, þá var árangurinn af
því nær enginn, einmitt vegna þess
hve mörg tilfelli fóru framhjá skim-
uninni.
Breska blaðið The Daily Tele-
graph hafði það eftir Hugh Penning-
ton, einum fremsta veirufræðingi
Breta, að fyrir vikið hefðu Skotar
verið að berjast við kórónuveiruna
„með báðar hendur bundnar fyrir
aftan bak“. Hann hvatti til mun for-
virkari skimunar en verið hefði, ekki
síst í skólum, en til þess að bæta gráu
ofan á svart bendir greiningin til þess
að Skotar hafi aðeins nýtt getu sína
til skimunar að þriðjungi.
Skoska heimastjórnin hefur und-
anfarna daga sætt aukinni gagnrýni
fyrir sóttvarnaaðgerðir sínar, ekki þá
síst fyrir að skimunin sé ekki nýtt
nema að litlu leyti, einmitt þegar nýtt
afbrigði veirunnar hafi breiðst ört út.
Nicola Sturgeon, forsætisráðherra
Skota, hefur varið það og sagt eft-
irspurn ráða nýtingunni. Stjórnvöld
þar hafa sömuleiðis andæft fyrr-
nefndri greiningu og sagt hana óná-
kvæma í samanburði sínum.
Pennington prófessor er á öðru
máli og telur aukin smit að undan-
förnu enga tilviljun. „Það er ekki
nema von að veiran sé að vinna á, því
eins og þessi rannsókn sýnir, þá er-
um við ekki að leita að henni og við
erum ekki að finna hana eins oft og
við ættum.“
Spurningar vakna um áreið-
anleika skimana við Covid-19
 2/3 smita í Skotlandi fara framhjá skimunum  Misvísandi svörun skimana á LSH
Morgunblaðið/Eggert
Skimun Herra Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, fór í skimun fyrir veirunni í vor, en hversu áreiðanleg var hún?
Sýslumaðurinn í Reykjavík hefur
hafnað kyrrsetningarbeiðni fyrrver-
andi íbúa Bræðraborgarstígs 1 og
aðstandenda þeirra á eignunum
Bræðraborgarstíg 1 og 3. Skúli
Sveinsson, lögmaður HD-verks,
staðfesti þetta í samtali við mbl.is í
gærkvöldi. Skúli segir grundvöll
kyrrsetningarinnar hafa verið veik-
an og skilyrði ekki talin vera fyrir
hendi svo fallast mætti á beiðni um
kyrrsetningu. Hann segir einnig að
málið sé fyrst og síðast byggt á nið-
urstöðu skýrslu Húsnæðis- og
mannvirkjastofnunar en hann telur
þær niðurstöður einfaldlega rangar.
„HMS byggir ranglega á því að
lagðar hafi verið inn teikningar til
byggingarfulltrúa til samþykktar ár-
ið 2000. Hið rétta er að það voru
lagðar inn svokallaðar reyndar-
teikningar til byggingarfulltrúa það
ár en það eru teikningar sem sýna
hvernig húsið var þá en snúa ekki að
neinum sérstökum breytingum á því
sem samþykkja hefði þurft,“ segir
Skúli.
Bræðraborgarstígur 1 brann síð-
asta sumar og létust þrír erlendir
ríkisborgarar í brunanum. Karl-
maður á sjötugsaldri er ákærður
fyrir manndráp og íkveikju.
Morgunblaðið/Eggert
Brunarústir Húsið er gjörónýtt.
Sýslumað-
ur hafnaði
beiðninni
 Eignin verður
ekki kyrrsett