Morgunblaðið - 15.01.2021, Blaðsíða 19

MINNINGAR 19
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. JANÚAR 2021
✝ Kristín Guð-mundsdóttir
fæddist 1. maí 1924
að Mykjunesi í
Holtum í Rang-
árþingi. Hún lést á
Hrafnistu 25. des-
ember 2020. For-
eldrar Kristínar
voru Gróa Ein-
arsdóttir og Guð-
mundur Tómasson
í Mykjunesi. Bræð-
ur Kristínar voru þrír, Einar,
Magnús og Steinn, en þeir eru
allir látnir. Árið 1945 giftist
Kristín Halldóri Eyjólfssyni, f.
9.3. 1924, d. 21.9. 2000. Þau slitu
samvistir 1980. Kristín og Hall-
dór eignuðust fimm börn. Þau
eru: Guðmundur, f. 3.8. 1944,
kvæntur Helgu Herbertsdóttur,
Guðrún, f. 28.9. 1945, gift Smára
Einarssyni, Gróa, f. 11.9. 1949,
Ragnheiður, f. 8.10. 1952, gift
Haraldi E. Jónssyni og Ómar, f.
22.2. 1954. Afkomendur Krist-
ínar eru alls 46, einn er látinn.
Kristín ólst upp í Mykjunesi
og gekk í barna-
skóla sveitarinnar
sem þá var í Mart-
einstungu. Kristín
og Halldór hófu
sinn búskap í Bal-
bókamp í Vatna-
görðum í Reykjavík
en fluttu austur að
Rauðalæk í Holtum
1950. Árið 1964
flutti fjölskyldan til
Reykjavíkur og bjó
Kristín þar upp frá því. Síðustu
árin áður en hún flutti á hjúkr-
unarheimilið á Hrafnistu bjó
hún í Sólheimum 23. Aðalstarf
Kristínar var alla tíð húsmóð-
urstarfið en meðfram húsmóð-
urstarfinu vann hún í 27 ár við
ræstingar í aðalbanka Bún-
aðarbankans í Hafnarstræti.
Útför Kristínar fer fram frá
Lágafellskirkju í Mosfellsbæ 15.
janúar 2021 kl. 13. Streymi
https://youtu.be/aD-mBbe6bnA
Virkan hlekk á streymi má
nálgast á:
https://www.mbl.is/andlat
Elsku Stína, ég má til með að
setja nokkur orð á blað nú þegar
þú hefur kvatt þessa jarðvist. Ég
verð alltaf þakklát fyrir að hafa
kynnst þér. Þú varst með ein-
dæmum góð tengdamamma og
amma. Alltaf jákvæð, alltaf tilbúin
að stússa með barnabörnin.
Skemmtileg og kunnir ógrynni af
vísum. Prjónaðir hinar fallegustu
peysur, sem eru enn í notkun. Ef
við þurftum að skjótast að heiman
komst þú austur og svei mér þá ef
þú bakaðir ekki pönnukökur fyrir
alla krakkana í götunni!
Ég gæti rifjað upp margar
stundir en við geymum þær í
hjörtum okkar.
Ég held að þú hafir verið ein-
hver jákvæðasta manneskja sem
ég hef kynnst. Ég minnist þín líka
þegar „krakkarnir“ þínir voru að
gantast og gera grín, þá skríkti í
þér.
Um leið og ég skrifa þessi orð
þá sé ég þig fyrir mér. Þín bíður
ekkert nema gott með þínum. Mín
kæra, ég má til að segja þessi orð
um leið og ég kveð þótt það séu
ekki margir sem skilja: Ég fíla
þig! Sólin á þig geislum helli.
Sæludalur, sveitin bezt!
Sólin á þig geislum helli,
snemma risin, seint þó setzt.
Sæludalur, prýðin bezt!
Þín er grundin gæðaflest,
gleðin æsku, hvíldin elli.
Sæludalur, sveitin bezt,
sólin á þig geislum helli.
(Jónas Hallgrímsson)
Guð geymi þig
Þín
Margrét Guðjónsdóttir
(Magga).
Í dag fylgjum við til hinstu hvílu
henni ömmu Stínu. Minningar
mínar um ömmu Stínu eru ótal-
margar, þótt ekki höfum við farið
langt eða gert margt. Pönnukökur
koma fyrst upp í hugann, laufa-
brauðsgerð, ótrúlega góð kaka
með hörðum glassúr, smákökur
fyrir jólin og ýmislegt tengt nota-
legri samveru.
Samband mitt við ömmu Stínu
var mér ákaflega mikils virði.
Amma Stína var sú sem passaði
okkur systkinin ef foreldrar okkar
þurftu að bregða sér af bæ. Ann-
aðhvort kom hún austur á Hvols-
völl eða við gistum hjá henni í Sól-
heimunum. Seinna fór ég að fara
ein í heimsóknir til hennar og
dvaldi þá nokkra daga í senn. Á
unglingsárunum fannst mér
ósköp gott að geta farið til ömmu
ef lífið varð of flókið og erfitt. Hún
spurði einskis, hjá henni fékk ég
bara að vera í rólegheitum og
kyrrð. Þegar ég flutti svo til
Reykjavíkur í háskólanám heim-
sótti ég ömmu við hvert tækifæri.
Strætóinn minn gekk fram hjá
mínu heimili og upp í Sólheima og
það var ósjaldan sem ég ákvað að
kíkja á ömmu. Ef ég var að fara í
próf þá fór ég fyrst til ömmu og
svo upp í háskóla. Spennustigið
var aldrei hátt hjá þeirri gömlu,
samveran alltaf þægileg og í þessu
andrúmslofti leið mér alltaf svo
ákaflega vel.
Það er mjög langt síðan ég hitti
hana ömmu mína síðast og ég finn
til sorgar vegna þess. En á sama
tíma get ég verið þakklát fyrir að
við áttum ákaflega margar
ánægjulegar samverustundir áð-
ur en heimsfaraldur setti líf okkar
úr skorðum. Ég sendi henni
ömmu bréf í tilefni afmælis henn-
ar síðastliðið vor, sendi henni
myndir af börnunum mínum og
sagði henni fréttir af hverju og
einu. Hún hafði afskaplega gaman
af barnaskaranum mínum, hávað-
anum og vitleysunni þegar við
komum í heimsókn í Sólheimana.
Þegar ég heimsótti hana eða
hringdi til hennar þá ræddum við
mest um krakkana og uppátæki
þeirra.
Það er margs að minnast þegar
hugsað er áratugi aftur í tímann,
amma Stína hefur fylgt mér frá
fæðingu. Tengsl okkar voru ein-
stök og sterk, hún hélt mér undir
skírn og ég ber nafnið hennar með
stolti. Hún fylgdist með mér vaxa
úr grasi og samgladdist mér í
hverju skrefi sem ég tók. Þegar ég
byggði mér hús í grennd við henn-
ar æskuslóðir átti ég mér þann
draum að hún myndi dvelja hér
hjá mér að hluta til í ellinni. En
þrátt fyrir að hún ætti sterkar
taugar hingað austur þá var hún
orðin rög við það að þvælast milli
staða og því varð aldrei af því að
ég gæti boðið henni til mín. Við
ræddum það oft í gamni að hún
gæti legið hér milli þúfna, lokað
augunum og hlustað á fuglasöng-
inn.
Þakklát fyrir stundirnar og
ótalmargar minningar kveð ég
ömmu Stínu.
Kristín Ósk Ómarsdóttir.
Stína amma var falleg og lítillát
kona sem var jafnframt sjálfstæð
og sterk. Þessu virtist þó hvorki
fylgja sérstök þörf fyrir að sann-
færa aðra um að fylgja sínu for-
dæmi, né heldur dæmandi skoð-
anir á vali annarra í sínu lífi. Það
er ekki sjálfgefið að eiga traust
skjól í þeim sem fylgja manni í
gegnum bernsku og uppvöxt en
það átti ég í ömmu minni. Stína
amma sýndi sínu fólki ræktarsemi
og væntumþykju og jafnvel þótt
ekkert skorti þá fengu allir send-
ingar með flatkökum og ullar-
sokkum, enda var slíkt ævinlega
til á lager hjá henni.
Ég minnist hlýju ömmu minnar
sem kunni öllu best í hófi og sýndi
samferðafólki sínu skilning og
virðingu. Ég minnist hvernig hún
átti samt til að vera skemmtilega
ákveðin í vissum atriðum og leitaði
ekki að viðurkenningu eða sam-
þykki annarra, hvorki í stóru né
smáu. Enginn spurði út í endur-
tekna endurröðun húsgagnanna
sem hún ein síns liðs framkvæmdi
með því að setja handklæði undir
bókaskápa og önnur húsgögn og
draga síðan eftir gólfinu. Ég
minnist hófstillta fagurkerans
sem kunni að meta fallega gripi en
aldrei skyldu þeir vera í ofgnótt.
Allt var passlegt, kurteist og fág-
að. Verslunaruppskrift hennar
lýsir þessari hlið hennar og styrk
vel en í henni fólst að njóta þess að
horfa á eitthvað í búðarglugga
sem mann langaði virkilega í og
finna svo fullnægju í því að ganga í
burtu og segja sjálfum sér: „Ég
þarf þetta ekki.“ Þó birtist styrkur
hennar sennilega best í því að hún
skildi mátt fyrirgefningarinnar.
Fíngerð svipbrigði Stínu ömmu
bættu oft miklu við fá orð en hlát-
urinn var hún sannarlega ekki
spör á. Fátt vissi hún betra en að
heyra börn sín og barnabörn segja
skemmtisögur eða ferðasögur og
þessi fallegi tístandi hlátur heyrð-
ist gjarnan þegar hundurinn Mína
kom með í heimsókn eða ef póli-
tíska raunagöngu Sigmundar
Davíðs bar á góma.
Lífshlaup ömmu var langt og
náði yfir ótal mismunandi tímabil.
Mörg þeirra hafa ef til vill fallið í
gleymskunnar dá en allt mótaði
þetta þá ljúfu, djúpu og lífsreyndu
manneskju sem Stína amma var.
Ég minnist og sakna hláturmildu,
hógværu og sterku ömmu minnar
og verð henni ævinlega þakklátur
fyrir samfylgdina, uppeldið og
vináttuna.
Frímann Sigurðsson.
Mig langar að minnast hennar
ömmu minnar, ömmu Stínu eins
og hún var ævinlega kölluð.
Amma mín var stórkostleg kona,
ættmóðir eins og þær verða best-
ar. Minningar mínar um hana ná
aftur til upphafs áttunda áratugar
síðustu aldar. Góður matur, ný-
bakaðar pönnukökur eða flatkök-
ur og samvera stórfjölskyldunnar
er það sem kemur fyrst upp í huga
minn þegar ég hugsa til baka.
Í æsku minni eru margar minn-
ingar tengdar stórfjölskyldunni,
það voru allir hjá ömmu, alltaf.
Það var verið að taka slátur, allir
mættir. Það var verið að skera út
laufabrauð, allir mættir. Afmæli
ömmu 1. maí, veisla, allir mættir.
Svona get ég haldið áfram því hún
hélt svo sannarlega utan um sína.
Þegar ég stofnaði fjölskyldu og
eignaðist börn fylgdist amma
Stína vel með og við héldum miklu
sambandi. Þegar við litum inn hjá
henni gaukaði hún ævinlega að
okkur nýbökuðum flatkökum í
nesti sem voru vel þegnar og við
nefndum heimsins bestu flatkök-
ur. Ég færði henni fiskmeti á með-
an ég stundaði sjóinn, lúðuhausar
voru hennar uppáhald og það var
gaman að heyra hana dásama
lúðuna.
Það er ekki skrítið að minning-
arnar snúist að mestu um mat því
amma Stína var mesti dugnaðar-
forkur við heimilisstörf sem ég hef
kynnst. Ef ég hugsa um heimilis-
störf í stóra samhenginu þá var
amma mín sannkallað partíljón og
hafði yndi af því að koma stórfjöl-
skyldunni saman við hin ýmsu
tækifæri.
Eins hafði hún gaman af því að
ferðast, þó hún hafi ekki ferðast
mikið á mælikvarða minnar kyn-
slóðar. Hún naut þess að segja
manni frá ferðalögum sínum og
varð öll uppveðruð ef ég hafði
komið á svipaðar slóðir. Einn dag-
inn sagði hún við mig: „Nú er ég
hætt að ferðast, þetta er ekkert
skemmtilegt lengur, ég er alltaf
langelst,“ og skellihló.
Á jóladag lagði hún af stað í
ferðalag, tæplega 97 ára gömul.
Nú er hún ekki langelst svo von-
andi nýtur hún ferðarinnar. Ég vil
óska ömmu minni góðrar ferðar
til Sumarlandsins.
Halldór Einir Smárason.
Einu sinni þegar ég var pínulít-
ill, kannski þriggja fjögurra ára,
kom ég að Rauðalæk með foreldr-
um mínum. Þar bjó þá Stína
frænka mín með Dóra sínum og
fimm börnum. Þarna voru enda-
lausar víðáttur og frændsystkini
mín buðust til að sýna mér land-
areignina. En þegar Gummi og
Guðrún, elstu systkinin, göbbuðu
mig til að elta spóa sem þóttist
vera vængbrotinn og sögðu svo
abbababb þegar ég náði honum
ekki fór ég að hágráta og hljóp
heim í hús og Stína huggaði mig
og skammaði stóru krakkana fyr-
ir að vera vond við litla frænda
sinn. Síðan þótti mér alltaf vænt
um Stínu.
Seinna, þegar ég var byrjaður
að vera kaupamaður í Mykjunesi
á sumrin, var það meðal þess
skemmtilegasta sem gerðist að
Stína á Rauðalæk kom í heimsókn
og yngri krakkarnir með henni:
Gróa, Ragnheiður og Ómar, öll á
mínu reki. Þau komu helst á rign-
ingardögum til að trufla ekki við
heyskapinn og ekki á fjósamálum
til að trufla ekki við mjaltirnar.
Við krakkarnir fórum alltaf beint
upp á loft og í leikinn Sá sem
flöskustúturinn lendir á sem var
afar skemmtilegur. Á vissum
tímapunkti kom amma upp og átti
erindi í kistuna sína stóru sem var
alltaf læst og hún opnaði með
lykli. Upp úr kistunni dró hún lím-
onaðiflöskur. Niðri beið veislu-
borð. Ég vissi ekki fyrr en seinna
að kökurnar voru allar frá Stínu
komnar, og appelsínið sennilega
líka, enda kaupfélagsbúð á
Rauðalæk. Þegar kom að kveðju-
stund föðmuðust þær amma og
Stína heillengi og ég sá blik í aug-
um beggja og jafnvel tár sem ég
botnaði ekki í.
Svo liðu árin. Stína flutti til
Reykjavíkur. Hún og Dóri skildu.
Börnin urðu uppkomin og tvístr-
uðust. Þegar ég heimsótti Stínu
fyrir nokkrum árum í Sólheimana
spurði ég hana: Hvar leið þér best
í lífinu? Og hún svaraði að bragði:
Í Kamp Knox. Þar átti hún heima
í stríðslok, ung, nýgift, hamingju-
söm, tveggja barna móðir. En
þegar ég heimsótti hana síðast, á
Hrafnistu, í kóvídhléi, gaf hún lít-
ið út á það hvar hún hefði búið síð-
ustu átta níu áratugina eða svo.
Hún vildi bara tala um Mykjunes.
Gaman væri að fara heim, sagði
hún og brosti fallega, ögn kannski
dapurlega, en aðallega fallega.
Mykjunes, bernskubærinn, var
orðinn henni hjartfólgnastur allra
staða, athvarf hugans, hjartastað-
urinn.
Svona fer lífið í hringi og er í
raun bara örskotsstund, bernska
og barndómur og það sem gerðist
þar á milli hættir að skipta máli.
Ég kveð Stínu frænku mína
með söknuði. Kannski sjáumst við
aftur heima í Mykjunesi í fyllingu
allra tíma.
Trausti Steinsson.
Úr ljóðinu Móðir mín eftir Ein-
ar Benediktsson.
En bæri ég heim mín brot og minn harm
þú brostir af djúpum sefa.
Þú vógst upp björg á þinn veika arm;
þú vissir ei hik eða efa.
Í alheim ég þekkti einn einasta barm,
sem allt kunni að fyrirgefa.
Og þegar ég leiddi í langför mitt skip
og leitaði fjarlægra voga,
ég mundi alltaf þinn anda og svip.
Þú áttir hjarta míns loga.
Og þitt var mitt ljóð og hvert gígjugrip
Þú gafst mér þinn streng og þinn boga.
Dagar þíns lífs, þínar sögur þín svör
voru sjónir með hrynjandi trafi.
Móðir. Nú ber ég þitt mál á vör
og merki þér ljóðastafi.
Til þess tók ég fari, til þess flaut minn
knörr
Til þess er ég komin af hafi.
Ragnheiður Halldórsdóttir.
Kristín
Guðmundsdóttir
✝ ValgerðurFriðþjófs-
dóttir, húsmóðir og
strætóbílstjóri,
fæddist 27. júlí
1952 á Akranesi.
Húnlést 9. janúar
2021. Hún var dótt-
ir hjónanna Frið-
þjófs Helgasonar
og Bergdísar Ingi-
marsdóttur og var
næstyngst sex
barna þeirra hjóna. Eftirlifandi
eru: Valgeir, Sólveig Auður,
Bóthildur, Helgi og Fjóla.
Valgerður giftist ung Ólafi
Jónssyni, 19. desember 1970, en
þau slitu samvistum 1995. Þau
eignuðust fjóra syni, þá Frið-
berg, Jón Sölva, Valgeir og Ólaf
Helga. Valgerður lætur einnig
eftir sig sex barnabörn. Þau eru
Bergur Arnar
Jónsson, Rósa El-
ísabet Jónsdóttir,
Ólafur Jónsson,
Anastasía Ást B.
Valgeirsdóttir, Val-
geir Leo B. Val-
geirsson og Viktor
Berg B. Valgeirs-
son.
Útförin fer fram
í Fossvogskirkju í
dag, 15. janúar
2021, klukkan 13. Vegna sam-
komutakmarkana geta aðeins
100 manns mætt en athöfninni
verður streymt. Slóð á streym-
ið:
https://www.facebook.com/
groups/vallamamma
Virkan hlekk er einnig að
finna á:
https://www.mbl.is/andlat
Í dag kveðjum við bræðurnir
móður okkar Valgerði Frið-
þjófsdóttur. Hún var kjarna-
kona, stundvís, ofur dugleg og
kröftug.
Mamma var vinur vina sinna,
elskaði öll barnabörnin og börn
vina sinna.
Ávallt voru dyrnar heima hjá
henni opnar fyrir hverjum sem
þangað kom. Mamma vann við
ýmislegt samhliða móðurhlut-
verkinu en hún tók að sér vinnu
við þrif, framleiðslu, afgreiðslu-
störf og síðar tók hún meira-
prófið og fór að keyra strætó
sem hentaði vel fyrir fyrir-
myndarbílstjórann. Mamma var
alltaf dáð og dýrkuð af vinnu-
veitendunum sínum og sinnti
sinni vinnu af dugnaði og kær-
leik.
Hún var meðal annars kjörin
trúnaðarmaður hjá Strætó af
samstarfsaðilum sínum hjá
Hagvögnum.
Mamma kom okkur fjórum
bræðrunum til manns. Stóð hún
oft ein í öllu því sem þurfti til
að sinna þremur fötluðum
drengjum sem hún vissi ekki
hversu mikla hjálp myndu
þurfa seinna á lífsleiðinni.
Henni var nefnilega tjáð að fötl-
uðu synirnir gætu endað í
hjólastól kringum um fermingu
enda var lítið vitað um sjúkdóm
okkar bræðra þá. Einn sonur-
inn fæddist þó án þessa sjúk-
dóms en seinna kom í ljós að
hann reyndist vera svolítið of-
virkur.
Þannig að þessi fyrstu ár
með okkur hafa eflaust tekið
svolítið á hjá henni mömmu
okkar. Henni tókst þó nokkuð
vel til að við teljum.
Mömmu fannst ávallt betra
að gefa en að þiggja og átti erf-
itt með að segja nei. Henni
fannst gjafir sínar oft ekki
nægilega merkilegar og vildi
ávallt gera betur.
Var ávallt tilbúin að hliðra
sínum tíma fyrir aðra og í raun
þurftum við að passa upp á að
hún hefði valmöguleikann á að
segja nei.
Besta leiðin til þess var í
raun að athuga hvernig stæði á
hjá henni í hversdagslegu
spjalli og ef hún var laus þá
gátum við smeygt okkar ósk inn
í spjallið. Oftar en ekki sá hún
þó í gegnum þetta hversdags-
lega spjall okkar og kom sér
beint að efninu og sagði: „Vant-
ar þig aðstoð með eitthvað?“
Þegar við bræðurnir kveðjum
mömmu koma í hugann stórar
og sterkar minningar sem við
bræðurnir munum halda hátt á
lofti.
Við trúum því að orka henn-
ar sé nú með okkur og vitum að
ást hennar, kærleikur og fasta
knúsið mun fylgja okkur um
ókomna tíð. Við erum stoltir
synir hennar mömmu.
Friðbergur, Jón Sölvi,
Valgeir og Ólafur Helgi.
Fyrsta manneskjan sem ég
hitti á lífsleiðinni var amma.
Seinna meir passaði hún mig
oft og mér fannst alltaf
skemmtilegt að koma til ömmu
í heimsókn. Hún var alltaf til í
að spila við mig þegar ég kom í
pössun til hennar, þó mig gruni
að hún hafi fengið dálítinn leiða
á ólsen-ólsen.
Þrátt fyrir það settist hún
niður og spilaði, vegna þess að
það gladdi mig - sérstaklega
þegar ég vann, enda leyfði hún
mér lengi að vinna sig.
En það voru ekki bara spil
sem voru á borðstólum þegar
kom að skemmtun heima hjá
ömmu.
Hún átti líka alltaf glás af
DVD-myndum sem maður gat
valið úr til þess að setja í spil-
arann og horfa á saman.
Ef einhver myndi biðja mig
um að nefna það fyrsta sem
mér dettur í hug þegar ég
hugsa um ömmu, þá væru það
knús.
Enginn knúsaði jafn fast og
innilega og hún amma. Það
mætti halda að með þessum
knúsum hafi hún verið að yf-
irfæra alla sína ást á meðtak-
anda knússins. Í síðasta skipti
sem ég hitti hana ömmu mína
áður en hún lést knúsaði hún
mig innilega og það er knús
sem ég mun muna eftir alla
mína ævi. Ég mun alltaf hafa
þetta knús í hjarta mínu.
En amma var ekki bara
amma, þó hún hafi staðið sig
frábærlega í því hlutverki, held-
ur var hún nefnilega líka
strætóbílstjóri.
Ég sagði ömmu oft að hún
væri besti bílstjórinn og þegar
ég þurfti að taka strætó í skól-
ann á morgnana passaði ég mig
á því að taka fjórtán á réttum
tíma svo ég gæti hitt á ömmu
og fengið hana til þess að
„skutla“ mér í skólann.
Ég minnist þess líka þegar
ég fékk að fara með henni í
tómum strætó upp á stöð í
Hafnarfirði – og það var sko
ekkert meira spennandi en að
fá að vera einkafarþegi í
strætóinum hjá ömmu.
En þó þetta allt hafi verið of-
boðslega mikilvægt í fari ömmu
er það sem stendur upp úr fyrir
mér hvað hún var ofboðslega
góðhjörtuð og yndisleg mann-
eskja í alla staði.
Hún var glaðlynd og bros-
mild, vildi öllum vel og gerði
allt sem hún gat fyrir alla.
Amma sýndi ávallt mikla um-
hyggju í garð þeirra sem henni
þótti vænt um og var einstak-
lega elskuleg og alúðleg.
Ef allir væru jafn góðviljaðir
og myndu sýna jafn mikla
hjálpsemi og amma væri heim-
urinn dans á rósum.
Ég sendi þér eitt fast knús,
amma mín.
Bergur Arnar Hrafnkell
Jónsson.
Valgerður
Friðþjófsdóttir