Morgunblaðið - Sunnudagur - 10.01.2021, Blaðsíða 2

Um hvað er þáttaröðin?
Í þáttunum köfum við í sögulegt samhengi vináttunnar, ræðum
samskipti, blóðtengsl, einmanaleika, einelti og vinamissi, auk þess
að velta upp mikilvægi vináttu í samfélaginu í heild. Vináttan er svo
sterkt afl í lífi hverrar manneskju án þess að við endilega áttum okk-
ur á því og stundum leggjum við ekki nógu mikla rækt við vinina. Við
göngum að því vísu að þeir verði alltaf til staðar.
Hvernig fékkstu þessa hugmynd?
Ég var búin að gera eina þáttaröð fyrir Sjónvarp Símans og langaði að
halda áfram að vinna sjónvarpsefni. Áður hafði ég unnið þáttinn Að aust-
an fyrir N4 og þar kviknaði sjónvarpsbakterían. Ég sat svo einn dag á
kaffihúsi með vinkonu minni þegar inn komu þrjár vinkonur á níræðisaldri
og ég sá hversu fallegt vinasamband þær áttu. Þar kviknaði hugmyndin.
Ástin getur komið og farið en það sem grípur mann alltaf er vináttan.
Er munur á vináttu karla og kvenna?
Það er einmitt eitt af því sem við skoðuðum en það er gömul mýta að vinátta
kvenna sé dýpri en vinátta karla. Ég held í raun að það sé enginn munur.
Hvað er á döfinni?
Mig þyrstir í að gera meira sjónvarp og er með nokkrar hugmyndir í
kollinum. Einnig hef ég hug á að fylgja þáttunum eftir með fyrir-
lestrum af einhverju tagi. En í raun er ég verkefnalaus frá mánaða-
mótum ef einhver veit um verkefni fyrir mig. Ég er góð í alls konar,
skrifum, dagskrárgerð og sköpun almennt. Flestu nema stærð-
fræði.
Hvernig leggst nýja árið í þig?
Mjög vel. Vonandi fer lífið að verða eðlilegt eftir heimsfaraldur.
Árið er óskrifað blað og ég er bjartsýn og spennt.
Morgunblaðið/Eggert
KRISTBORG BÓEL STEINDÓRSDÓTTIR
SITUR FYRIR SVÖRUM
Vináttan
er sterkt afl
Í FÓKUS
2 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10.1. 2021
Hvaða hliðvörður íslenskrar tungu steinsofnaði eitt andartak á verð-inum þegar orðskrípið „beisiklí“ smyglaði sér lymskulega og án að-draganda inn í hið ástkæra ylhýra fyrir alls ekki svo löngu? Ég veit
ekki til þess að nokkur hafi boðið afstyrminu í samkvæmið. Ábyrgð hans er
mikil enda er enginn maður með mönnum lengur á Íslandi nema hann noti
„beisiklí“ í a.m.k. fimmta hverju orði. „Ég slappaði beisiklí bara af um jólin
og gerði beisiklí ekki neitt.“ Eða: „Við eigum beisiklí enga möguleika á HM í
handbolta án Arons.“ Eða: „Við erum beisiklí búin að ná tökum á veirunni.
Eða beisiklí ekki.“
Auðvitað á þetta aðallega við um
yngra fólkið okkar, sem er berskjald-
aðra fyrir málslettum og tískusveiflum
en við hin, en ég hef líka heyrt fólk á
fimmtugs- og jafnvel sextugsaldri
taka sér orðið í munn. Kinnroðalaust.
Merkilegt hvað orð geta breiðst hratt
út hér um slóðir, eins og eldur í sinu.
Skemmst er að minnast þess þegar
orðið „geðveikt“ tók skyndilega á sig
nýja merkingu fyrir á að giska tuttugu
árum. Eins undarlegur og sá fjöl-
gjörningur var þá er orðið í öllu falli ís-
lenskt að ætt og uppruna.
Nú er ég ekki íslenskufræðingur en ég fæ eigi að síður ekki séð að þetta
óyrði, „beisiklí“, eigi sér grundvöll í íslensku máli – þetta er bara grímulaust
tökuorð úr ensku. Hvers vegna í ósköpunum er það eiginlega komið upp á
dekk og í hvaða erindagjörðum?
Það er ekki eins og við eigum ekki orð eða orðasambönd sem merkja það
sama. Má þar nefna í raun og veru, í raun og sann, í grundvallaratriðum, í
undirstöðuatriðum, í grunninn og svo mætti lengi telja. Hljómar allt betur en
„beisiklí“, að ekki sé talað um sjálft útlitið. Hafið þið séð ljótara orð en „bei-
siklí“ á prenti? Hélt ekki. Horfið bara á óbermið: „Beisiklí!“
Ef við þurfum nauðsynlega að fá orð lánuð úr ensku hlýtur lágmarks-
krafan að vera sú að orðið hljómi sæmilega og líti umfram allt vel út.
Annað nærtækt dæmi er orðið „móment“ sem virðist á góðri leið með að
ýta hinu gamla og góða íslenska orði „augnablik“ út af borðinu. Það upplifir
varla nokkur maður magnað augnablik lengur, bara magnað „móment“.
Eins og það er nú gott fyrir litla þjóð á hjara veraldar að kunna heimsmál
eins og ensku, til að geta skipst á skoðunum við heimsbyggðina og pantað sér
bóluefni, þá er að sama skapi algjör óþarfi að láta enskuna renna saman við
okkar eigið tungumál. Það stendur alveg eitt og sér. Í öllum bænum, sofnum
ekki á verðinum! Það gæti riðið íslenskunni að fullu. „Beisiklí.“
Hafið þið „beisiklí“
séð ljótara orð?
Pistill
Orri Páll
Ormarsson
orri@mbl.is
’Ef við þurfum nauð-synlega að fá orð lán-uð úr ensku hlýtur lág-markskrafan að vera sú
að orðið hljómi sæmilega
og líti umfram allt vel út.
Ingibjörg Heiðdal
Ágætlega. Ef maður fær bólusetn-
ingu sem fyrst getur maður farið að
hugsa sér til hreyfings.
SPURNING
DAGSINS
Hvernig
leggst nýja
árið í þig?
Guðmundur Búason
Vel. Það gerir það.
Brynja Hannesdóttir
Bara vel. Ég fer utan ef það verður
hægt.
Davíð Freyr Hjaltalín
Mjög vel. Ég get kannski ferðast.
Ritstjóri
Davíð Oddsson
Ritstjóri og
framkvæmdastjóri
Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri
og umsjón
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Prentun
Landsprent ehf.
Hádegismóum 2,
110 Reykjavík.
Sími 5691100
Útgáfufélag
Árvakur hf.,
Reykjavík.
Forsíðumyndina tók
Ásdís Ásgeirsdóttir
Þáttaröðin Vinátta er sýnd í heild í Sjónvarpi Símans Premium.
Kristborg Bóel Steindórsdóttir vann þáttinn ásamt leikstjóranum
Álfheiði Mörtu Kjartansdóttur, en framleiðandi er Sagafilm.
Ný vefverslun: www.donna.is
Erum nú á Facebook: donna ehf
Sími 555 3100 www.donna.is
„Veist þúað skilgreining
áhitabreytist eftir aldri?
ThermoScan7eyrnahita-
mælirinnminnveit það.“
BraunThermoScan
eyrnahitamælar fást í öllum
lyfjaverslunum
ThermoScan® 7