Starfsmannablaðið (B.S.R.B.) - 15.09.1944, Page 4

Starfsmannablaðið (B.S.R.B.) - 15.09.1944, Page 4
2 STARFSMANNABLAÐIÐ Sigurður Thorlacius: Endurskoðun launalaganna. Ræða flutt 1. september á fundi B. S. R. B. (stytt). Góðir félagar! Það er af sérstöku og mikilsverðu tilefni, sem stjórn Bandalagsins ákvað að kveðja ykkur til umræðu um eitt hið þýðingarmesta mál, sem við höfum haft með höndum og köllum venjulega launamálið. Við teljum svo mikið í húfi einmitt nú þessa næstu daga, að við viljum ekkert láta ógert til þess að sameina til átaka alla þá krafta, sem við höfum ráð á innan félagssamtaka okkar. Ef rekja á aðdraganda þessa máls, verður að fara nokkuð aftui' í tímann, og er eðlilegt að staðnæmast við árið 1915, Þá var sett á laggirnar nefnd á Alþingi tii þess að endurskoða launa- löggjöf landsins og semja frumvarp til launalaga. Þessi nefnd starfaði á árun- um 1915—1916 og árangúrinn af starfi hennar var sá, að launalög þau, sem nú gilda,voru samþykktáAlþingi áriðl919. Á þessum árum, 1915—1919, fór verð lífsnauðsynja ört hækkandi, líkt og nú hefur verið um skeið. Þá var það almennt álitið, og á því byggði launa- nefndin tillögur sínar, að dýrtíðin væri stundarfyrirbrigði, sem mundi hverfa, þegar stríðinu lyki, eða fljót- lega þar á eftir. Niðurstaða nefndar- innar varð því sú í megin atriðum, að hún miðaði við laun eins og þau voru 1914 að viðbættri 25% uppbót. Var því löggjöfin að þessu leyti strax í upp- hafi byggð á röngum foráendum. Að vísu hækkuðu launin nokkuð í meðferð þingsins, og við þessa grunnlaunafjár- hæð var svo bætt dýrtíðaruppbót, sem þó var aðeins greidd af % launanna og mátti ekki greiðast af hærri launum en 3000 krónum. I greinargerð fyrir frumvarpi sem Jón Þorláksson lagði fyrir Alþingi árið 1915 segir, ”að frá 2,3 — 17% vantar til að launahækkunin í heild (fyrir þá, sem njóta óskertrar dýrtíðaruppbótar í Reykjavík,) hafa fylgzt með hækkun framfærslukostnaðar. Fróðlegt er að minna á það í þessu sambandi, að eldri embættismenn munu vera samála um það, að kjör embætismanna 1914 hafi verið sultar- kjör. Þau versnuðu heldur að dómi Jóns Þorlákssonar fram til 1925. Síðar var svo hætt að borga fulla dýrtíðar- uppbót, hún var felld niður í 25%. Og þetta gerðist, án þess nokkur rannsókn lægi til grundvallar, sem færði sönnur á verðlækkun að sama skapi. Eftir þetta verður engin heildar- breyting á kjörum fyrr en 1939, er peningarnir voru felldir í verði um ca. 22% og launin skert nokkurn veginn að sama skapi. En á móti því kom aftur 1942 aukauppbótin svokallaða 25—30% sem þið öll þekkið. Með öðrum orðum, það lætur nærri eftir þeim heimildum, sem égveitbeztar,

x

Starfsmannablaðið (B.S.R.B.)

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Starfsmannablaðið (B.S.R.B.)
https://timarit.is/publication/1580

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.