Starfsmannablaðið (B.S.R.B.) - 15.09.1944, Qupperneq 7

S T A RF SMANNAELAÐIÐ
5
arlega brá við, að þegar lagafrumvarp
þetta var afgreitt frá nefndinni, sá
ríkisstjórnin öll tormerki á því að bera
það fram á Alþingi, enda þótt viður-
kennt sé, að öngþveitið í launagreiðsl-
um ríkisins sé öldungis óviðunandi og
krefjist skjótra umbóta. Afgreiðsla
ríkisstjórnarinnar á launalagafrum-
varpinu er einkennandi fyrir neikvæða
aðstöðu starfsmanna hins opinbera
til að koma fram réttarbótum sér
til handa. Allir eru sammála um,
að laun opinberra starfsmanna eru
í litlu samræmi innbyrðis og þola yfir-
höfuð ekki samjöfnuð við launagreiðsl-
ur til annarra stétta sökum mismunandi
grunnkaupshækkana. Menn eru sam-
mála um, að hvorttveggja þurfi, hækka
launin og færa þau til samræmis inn-
byrðis. Nefnd er skipuð og bandalagi
starfsmanna boðið að leggja til tvo
menn í nefndina. Eftir vel unnið starf
skilar nefndin svo störfum, en þá situr
allt við sama — hingað og ekki lengra.
Ríkisvaldið segir við starfsmenn sína-:
Það er hægt að tala við ykkur og þið
getið gert ykkar tillögur, en þarmeð
búið. Það verður ekki tekið mark á til-
lögum ykkar, af því þið getið ekki.fram-
fylgt þeim.
Hér er það sem lög nr. 33 frá 1915
koma inn í umræðurnar, lögin, sem
banna opinberum starfsmönnum að
gera verkfall. Það var vitað þegar í
upphafi, að lög þessi myndu verða
þröskuldur í vegi starfsmanna ríkis og
bæja þegar samtök þeirra kæmu fram
með réttlátar kröfur um launahækkan-
ir. Þeir Alþingismenn, sem deildu á
lagafrumvarpið 1915, Guðm. Björnsson
landlæknir og Bjarni frá Vogi, tóku það
báðir fram, að lögin væru óréttlát og
þeir komu báðir með breytingartillögur,
sem hefðu miðað til bóta, ef þær hefðu
náð samþykki. En frumvarpið var barið
í gegn, aðallega fyrir harðfylgi ráð-
herra, sem þá var Einar Arnórsson. Gat
hann með engu móti fallizt á breyting-
artillögur þeirra Guðmundar og Bjarna,
sem fólu í sér skipun gjörðardóms í
launamálum opinberra starfsmanna, m.
a. vegna þess ,,að það gæti komið fyrir,
að gjörðardómurinn hækkaði kaup
starfsmanns svo og svo mikið,“ og
væri þar með f járveitingarvaldið dregið
úr höndum Alþingis.
Árið 1915 voru ekki til lög um stétta-
samtök og vinnudeilur, verkfallsbannið
byggði hins vegar á vinnuhjúalöggjöf-
inni gömlu eins og fram kom í umræð-
unum. Nú eru því í landi tvenns konar
lög um rétt launafólks. Sumt hefur rétt
til að leggja mat á vinnu sína og semja
um kaup og kjör, hins vegar er stór
hópur sviftur þessum rétti. Munurinn
er undirstrikaður með því að stimpla
opinbera starfsmenn sem sakamenn, ef
þeir seildust til þess réttar, sem felst í
lögum um stéttasamtök og vinnudeilur.
Það verður varla lengra gengið í þessu
efni.
Eins og fram hefur komið í umræð-
unum um verkfallslögin bæði 1915 og
nú í haust, er það vitað, að verkfall
flestra opinberra starfsmanna er mun
alvarlegra en verkfall ýmissa annarra
stétta. Þó er það svo, ef fara á út í mat
á skaðsemi verkfalla, að ekki verður
gert upp á milli þjóðfélagsskemmda,
sem stafa af verkföllum, sem gerð hafa
verið eða gerð kunna að verða af þeim
sem til þess hafa réttinn og svo hugs-
anlegra afleiðinga af verkfalli ýmissa
bæjar- eða ríkisstarfsmanna. Þess ber
hð minnast, að hópur starfsmanna hjá
ríki og bæjum hefur aukizt stórkost-