Morgunblaðið - 13.07.2021, Side 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚLÍ 2021
L
öng bið er nú loks á enda
hjá Marvel-unnendum eft-
ir því að komast á Marvel-
mynd í bíó. Sú fyrsta á
þessu ári er jafnframt sú fyrsta sem
fjallar um Svörtu ekkjuna, Black
Widow, og þótti mörgum löngu kom-
inn tími til að hún fengi sína eigin
ræmu. Scarlett Johansson hefur leik-
ið hetjuna í nokkrum Marvel-mynd-
um og þá meðal annars um Hefnend-
urna, Avengers, og staðið sig vel.
Ekkjan sker sig úr að því leyti að hún
býr ekki yfir ofurmannlegum kröft-
um heldur mikilli þjálfun í bardaga-
listum og meðferð skotvopna. Nokkr-
ar slíkar hetjur er að finna í safni
Marvel, þ.e. ekki ofurmannlegar
heldur þrautþjálfaðar eða hátækni-
væddar, t.d. Járnmanninn sem er
milljarðamæringur í háþróuðum bún-
ingi.
Hér er sumsé komin Marvel-mynd
um kvenhetju en slíkar eru sjaldséð-
ar. Captain Marvel frá árinu 2019 var
sú fyrsta þannig að Marvel á enn
langt í land með að jafna hlut kynj-
anna í kvikmyndum sínum. En hvað
um það. Hér er ekkjan komin í allri
sinni dýrð og farið hratt yfir forsögu
hennar til að byrja með í myndinni.
Hún heitir réttu nafni Natasha Rom-
anoff, er rússnesk en bjó sem ung
stúlka í þrjú ár með tveimur njósn-
urum, Alexei (Harbour) og Melinu
(Weisz), í Ohio í Bandaríkjunum,
ásamt yngri uppeldissystur sinni
Belovu (Pugh). Þegar því verkefni er
óvænt slaufað eru stúlkurnar teknar
úr umsjá Alexei og Melinu og sendar
í grimmilegar þjálfunarbúðir hátt-
setts illmennis í Rússlandi á tímum
Sovétríkjanna og gerðar þar að
mennskum drápsvélum. Alexei endar
í fangelsi fyrir andóf en ekki skýrist
fyrr en síðar í myndinni hvað varð um
Melinu. Illmennið fyrrnefnda, Dreyk-
ov (Winstone), hefur komið sér upp
her af svörtum ekkjum, ungum og
hraustum konum sem hægt er að
fjarstýra með spjaldtölvu og senda í
hin ýmsu drápsverkefni. Á Dreykov
að hafa heiminn í hendi sér, að því er
virðist, fyrir tilstilli þessarar tækni.
Að lokinni stuttri forsögu ekkj-
unnar, þ.e. stuttri hamingju æsk-
unnar og lengri óhamingju tánings-
og snemmfullorðinsára, víkur sög-
unni að þeim tímapunkti er hún er
eftirlýst fyrir að svíkja lit og yfirgefa
Hefnendurna (eins og sjá má í Capta-
in America: Civil War). Romanoff
leggur á flótta og endar í sveitasæl-
unni í Noregi. Ekki líður á löngu þar
til grímuklæddur böðull hefur uppi á
henni, hinn svokallaði Taskmaster
(Verkefnastjórinn?) og sleppur hún
naumlega frá honum. Romanoff hef-
ur uppi á systur sinni í Búdapest og
kemst að því að ómennið Dreykov,
sem hún hélt sig hafa drepið, er enn
sprelllifandi og hefur komið sér upp
miklum her af svörtum ekkjum, sem
fyrr segir. Til að finna Dreykov og
frelsa ekkjurnar þurfa uppeldissyst-
urnar að ná Alexei úr fangelsi og í
framhaldi finna Melinu. Þegar „fjöl-
skyldan“ er saman komin á ný er lagt
í leiðangur að hinu svokallaða rauða
herbergi þar sem Dreykov dvelur
með her sérþjálfaðra kvenna og
einkaböðli sínum, Taskmaster. Verð-
ur þá mikill hasar.
Svarta ekkjan er vel gerð hasar-
mynd sem líður fyrir að vera heldur
löng og stundum langdregin. Lopinn
er oft teygður, t.d. þegar fjölskyldan
kemur saman á ný og endurtekning-
ar í samtölum reyna á þolinmæðina.
Tilfinningaþrungnar samræður eru
þó væntanlega til þess að gera ofur-
hetjurnar mannlegri sem er auðvitað
líka gott inn á milli ofbeldisatriða.
Sagan nær hvað mestum hæðum í
maður-á-mann hasar og þá sérstak-
lega þegar Taskmaster mætir Svörtu
ekkjunni í fyrsta sinn. Þaulæfð og vel
útfærð bardagaatriði gleðja augað og
stemningin minnir um stund á gamla,
góða Tortímandann frá árinu 1984. Í
hvert sinn sem Taskmaster birtist
lifnaði yfir ofanrituðum enda voðinn
þá vís. Æsileg eftirför um götur
Búdapest stendur upp úr hvað varðar
flóknari hasaratriði og í öðru sæti er
skemmtilegt flóttaatriði úr fangelsi í
Síberíu sem endar með óvæntum
hætti.
Leikarar standa sig á heildina litið
vel, Harbour að vanda skemmtilegur
í hlutverki Rússans Alexei sem á að
hafa verið svipuð ofurhetja og Kaf-
teinn Ameríka en hlotið langtum
minni athygli af því að hann var
Rússi. Alexei er bitur og sjálfhverfur
og hefur fitnað svo hressilega að
gamli búningurinn er að springa utan
af honum. Weisz fær mun þynnra
hlutverk en nýtur sín einna best í at-
riði með sérþjálfuðu svíni (já, sjón er
sögu ríkari). Johansson er hreystin
uppmáluð í hlutverki ekkjunnar og
leysir sínar slagsmálasyrpur vel af
hendi, enda þaulvön eftir allar Marv-
el-myndirnar. Pugh gefur henni ekk-
ert eftir og heldur auk þess rúss-
neska hreimnum sem hefur verið á
dálitlu flakki hjá Johansson í hlut-
verki Romanoff. Ray Winstone er
hins vegar með afar ósannfærandi
hreim, eiginlega bara hlægilegan.
Athygli vekur að leikstjóri mynd-
arinnar er kona, Cate Shortland, og
ánægjulegt að sjá slíkt val í hinni
karllægu Hollywood. Marvel á heiður
skilinn fyrir að reyna minna þekkta
leikstjóra af báðum kynjum, taka
áhættu sem hefur reynst fyrirtækinu
vel hingað til. Shortland er áströlsk
og hefur hlotið verðlaun fyrir stutt-
myndir sínar en hefur fáar kvik-
myndir gert í fullri lengd. Svarta
ekkjan er hennar langdýrasta mynd
til þessa og sú fjórða í fullri lengd.
Virðist Marvel hafa veðjað á rétta
manneskju því útkoman er glæsileg,
alla vega sjónrænt séð.
Þó ekki sé ekki ýkja frumlegt að
vera með rússneskt illmenni sem vill
ná heimsyfirráðum má hafa gaman af
klisjunni og reyndar spaugað með
hana í einu atriði þar sem hin skraut-
lega Bond-mynd Moonraker sést í
gömlu sjónvarpi. Upp úr stendur að
hasarinn er fínn og Svarta ekkjan
ágæt skemmtun á heildina litið en þó
ekki gallalaus.
Marvel í krafti kvenna
Svalar Scarlett Johansson og Florence Pugh í hlutverkum uppeldissystranna Natöshu og Belovu í Svörtu ekkjunni.
Sambíóin, Smárabíó, Laugarás-
bíó, Borgarbíó og Háskólabíó
Black Widow bbbnn
Leikstjórn: Cate Shortland. Handrit:
Eric Pearson. Aðalleikarar: Scarlett
Johansson, David Harbour, Florence
Pugh, Rachel Weisz og Ray Winstone.
Bandaríkin, 2021. 133 mín.
HELGI SNÆR
SIGURÐSSON
KVIKMYNDIR
Óþokkar Winstone í hlutverki Dreykov að ræða við böðul sinn, Taskmaster.