Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.06.1957, Page 5

Inngangur.
Um nokkurra ára skeið hefur Búnaðardeild Atvinnudeildar Há-
skólans unnið að jarðvegskortagerð í byggð, og er takmarkið að gera
jarðvegskort af öllu landi, sem hugsanlegt er, að tekið verði til rækt-
unar. Hefur Alþingi veitt nokkurt fé í þessu skynj undanfarin ár.
Einnig hefur Búnaðardeild verið Ijóst, að nauðsynlegt væri að gera
gróðurkort af afréttum, er sýndu jafnframt helztu landtegundir. Ekki
er hægt að gera sér ljósa grein fyrir gróðurfarsbreytingum, sem eiga
sér stað á alllöngu árabili, t. d. á áratugum eða öldum, nema fyrir hendi
sé greinileg lýsing á landinu í byrjun og í lok umrædds tímabils. Einnig
er auðsætt, að gróðurkort afréttarlanda eru mikilvæg hjálpargögn fyrir
hvers konar rannsóknir, er varða afnot og meðferð afrétta. Vegna fjár-
skorts og annarra aðkallandi verkefna hófst gróðurkortagerð ekki fyrr
en sumarið 1955.
Við gróðurkortagerð er nauðsynlegt að hafa til umráða loftmyndir.
Þannig stóð á, að raforkumálastjórnin lét taka loftmyndir af syðri hluta
Gnúpverjaafréttar sumarið 1953. Sumarið eftir voru teknar myndir af
Holtum og Landi á vegum landnámsstjóra. Þáverandi landbúnaðarráð-
herra, Steingrímur Steinþórsson, gaf samþykki sitt til þess, að um leið
yrðu teknar myndir af nyrðri hluta Gnúpverjaafréttar og hét til þess
fjárhagslegum stuðningi. Landbúnaðarráðuneytið greiddi síðan þennan
myndatökukostnað að hálfu, en Búnaðardeild að hálfu. Bæði landbún-
aðarráðherra og ráðuneytisstjóri, Gunnlaugur E. Briem, voru þess hvetj-
andi, að hafizt yrði handa um gróðurkortagerð og gróðurrannsóknir
afréttarlanda. Sandgræðslustjóri, Páll Sveinsson, sýndi mikinn og virkan
áhuga á málinu og gerði kleift að ráðast í framkvæmdir með fjárfram-
lagi frá Sandgræðslu Islands að upphæð kr. 20000.00, en fé var þá ekki
veitt til gróðurkortagerðar á fjárlögum.
Steindór Steindórsson menntaskólakennari tók góðfúslega að sér að
gerast leiðbeinandi varðandi flokkun og ákvörðun gróðurhverfa. Stein-
dór hefur um langt árabil gert víðtækar gróðurrannsóknir á hálendi ís-
lands og var því mjög mikilvægt að njóta þekkingar hans og reynslu.
Guðmundur Kjartansson jarðfræðingur skrifaði kaflann um jarðmynd-
anir á Gnúpverjaafrétti, en Guðmundur er gagnkunnugur þessu svæði.