Heilsuvernd - 01.06.1975, Side 10

Niðurlag
Farsótt menningarsjúkdómanna virðist geisa á svipaðan hátt
meðal íslendinga og hjá öðrum tæknimenningarþjóðum. í skýrsl-
um Hjartaverndar og Krabbameinsfélags íslands kemur m.a.
fram, að tíðni hjarta. og æðasjúkdóma og ristilkrabbameins fer
enn vaxandi. Meira en helmingur íslensku þjóðarinnar er of feitur,
og á milli 3-6% þjóðarinnar þjáist vegna sykursýki.
í grein sinni „Diabetes in Ieeland“ (1953) skýrir Valtýr Alberts-
son læknir frá því, að sykursýki hafi verið nær óþekkt, og offita
sjaldgæf í byrjun 20. aldar.
Nýlega kom fram á þingi hjá Konunglega Breska lyflækna-
skólanum í London, að lífshorfur 45 ára karlmanns hafa staðið
í stað og jafnvel lækkað lítillega á árabilinu 1948 -1972 í Bret-
landi. Á sama tíma hafa orðið miklar framfarir í læknisfræði,
og hefði t. d. útrýming lungnaberkla átt að auka lífshorfumar
um a.m.k. 6 mánuði. Þetta hefir ekki gerst, og eru getgátur um
hvað valdi.
Árið 1946 birtist grein eftir ritstjóra þessa blaðs, „Heilsufar
og mataræði á íslandi fyrr og nú“, í Nýjum leiðum, riti NLFÍ.
Kemst höfundur þar að þeirri djörfu niðurstöðu, að heilsufari
þjóðarinnar hafi hrakað til muna, þrátt fyrir aukna „velmegun"
og lengdan meðalaldur á þeim tíma, og leiðir líkum að því, að
mikilvirkasta orsök þessa sé tilkoma sykurs og klíðissnauðs
hveitis í mataræði landsmanna. Greininni lýkur með nokkrum
vel völdum ráðum til úrbóta, sem enn standa í fullu gildi.
Framhald af bls. 65
þar fylgt böggull skammrifi (sbr. grein um lyf janotkun hér á und-
an). Á hinn bóginn hefir tekist að útrýma skæðum sóttum eins og
t.d. taugaveiki án lyf ja, því að við henni þekkjast engin lyf, heldur
með viðeigandi varnarráðstöfunum. Við berklum hafa fundist
lyf, en í viðureigninni við berklana hafa vamarráðstafanir reynst
árangursríkastar BLJ
58
HEILSUVERND