Morgunblaðið - 28.09.2021, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. SEPTEMBER 2021
Dekton er mjög slitsterkt og rispuþolið borðplötuefni.
Dekton þolir mikinn hita. Það má setja heita potta og pönnur
beint á steininn án þess að eiga það á hættu að skemma hann.
Blettaþolið SýruþoliðHögg- og
rispuþolið
Viðarhöfða 1, 110 Reykjavík | Sími 566 7878 | rein.is
HÁTT
HITAÞOL
Ómar Garðarsson
Vestmannaeyjum
„Ég byrjaði í fótbolta eins og flestir
Eyjapeyjar en fann mig ekki þar.
Byrjaði tólf ára að æfa sund sem
hentaði mér vel. Var tuddi í fótbolt-
anum en kunni því vel að smjúga eins
og fiskur í gegnum ylvolgt vatnið.
Einn og sér, ekkert þras og rifrildi,“
segir Smári Harðarson sem náði góð-
um árangri í sundinu og hefur alltaf
haft ástríðu fyrir íþróttum, hollum
mat og heilsusamlegu lífi.
Kærasta Smára, Marzena Jan-
kowska, er á sömu línu og þessa dag-
ana eru þau að hleypa af stokkunum
sérhæfðum matarmarkaði á netinu,
ketoiceland.is. „Þetta er fyrsti sér-
hæfði ketómarkaðurinn á Íslandi. Við
bjóðum ýmsar ketó- og veganvörur
frá Englandi, Póllandi og Bandaríkj-
unum. Okkur fannst kominn tími til
þar sem mikill áhugi er á ketó- og
lágkolvetnalífsstíl í dag,“ segir Mar-
zena.
„Búðin okkar á netinu er fullkomin
lausn fyrir þá sem hafa ekki aðgang
að þessum vörum í næsta nágrenni.
Það er bara kíkja inn á ketoiceland.is
og panta,“ segir Smári.
Þau byrja með 67 vörutegundir og
eru fleiri á leiðinni. Ætla þau að þróa
vöruflokka eftir þörfum og áhuga
markaðarins. Vefsíðan er á þremur
tungumálum, íslensku, ensku og
pólsku. „Við leggjum gríðarlega
áherslu á hreint fæði og heilsusamleg
sætuefni. Til dæmis er hörfræ að
koma sterkt inn í því sem kalla má of-
urfæðu og er þau að finna í nokkrum
vörum hjá okkur,“ segir Marzena.
Ólíkur bakgrunnur
„Einnig erum við með blogg þar
sem verða upplýsingar um ketó, hug-
leiðingar og uppskriftir. Við vonum
að fólk skoði síðuna okkar og prófi
vörurnar til að auka fjölbreytni í mat-
aræði. Ketóstykki, grauta, snakk eða
kökur til að grípa til í amstri dagsins.
Auðvelda með því lífið og losna að-
eins frá eldhúsinu.“
Marzena er pólsk að uppruna.
„Ólíkur bakgrunnur en eigum við
ekki að segja að útkoman sé góð,“
segir hún hlæjandi. „Við höfum bæði
ástríðu fyrir heilsusamlegu lífi,
hreyfingu, hreinu og heilbrigðu mat-
aræði og að njóta lífsins,“ segir Mar-
zena sem hafði reynt ýmsar leiðir í
mataræði en vandamálin urðu stund-
um fleiri en átti að leysa.
„Við finnum að við höfum fundið
réttu leiðina með ketófæði og draum-
ur um gott form bæði á líkama og sál
var ekki lengur draumur heldur stað-
reynd. Það er frábær tilfinning. Lík-
aminn er okkar musteri og honum
verður ekki skipt út fyrir nýjan,“ seg-
ir Marzena.
Reynsla og þekking
„Mín hreyfing og áhugamál hafa
alltaf verið ræktin og stæltur líkami.
Auðvitað er ég búinn að ganga í
gegnum alla tískustrauma í heilsu-
ræktinni. Þar skiptir mataræði miklu
máli og í endalausri leit ákvað ég að
hætta að vera hræddur við fitu.
Minnka sykurnotkun og auka við
góða fitu. Á stuttum tíma náði ég
mínum markmiðum sem mig hafði
alltaf dreymt um. Mig langar að
miðla minni reynslu til annarra, bæði
með fróðleik og matvöru sem ég og
Marzena höfum fundið og teljum
vera það besta sem er í boði.“
Þau viðurkenna að vera ekki sér-
fræðingar en telja sig búa yfir
reynslu og þekkingu sem geti nýst
öðrum.
„Þess vegna stofnuðum við Keto-
iceland. Við erum ekki næringar-
fræðingar en byggjum þekkingu
okkar á langri reynslu. Við bjóðum
alla velkomna að ganga til liðs með
okkur og prófa. Við lofum þrennu,
hreinum, náttúrulegum, sykur-
lausum og, eða, sykurlitlum mat sem
markar leiðina til betra lífs,“ sögðu
Smári og Marzena að endingu.
Matur sem markar
leið til betra lífs
- Stofna fyrsta sérhæfða ketómarkaðinn hér á landi - 67
vörutegundir frá Englandi, Póllandi og Bandaríkjunum
Ketómarkaður Marzena og Smári leggja áherslu á hollan og hreinan mat
og heilsusamleg sætuefni. Byrja með 67 vörutegundir og eru fleiri á leiðinni.
Heildarkostnaður vegna land-
grunnsgreinargerða frá aldamót-
um nam ríflega milljarði króna.
Þetta kemur fram í svari Guðlaugs
Þórs Þórðarsonar utanríkis- og
þróunarsamvinnuráðherra við fyr-
irspurn frá Andrési Inga Jónssyni
alþingismanni um landgrunnskröf-
ur Íslands.
Í svarinu kemur fram að síðustu
tvo áratugi hafi farið fram um-
fangsmiklar rannsóknir á hafs-
botninum suðvestur af Íslandi í
þeim tilgangi að gera kröfu til
landgrunns Íslands utan 200 mílna
efnahagslögsögunnar.
Greinargerðir 2009 og 2021
Spurt var um nokkur atriði
varðandi þessar kröfur sem settar
voru fram 2009 og 2021 í greinar-
gerðum Íslands til landgrunns-
nefndar Sameinuðu þjóðanna. Seg-
ir í svarinu að kostnaðurinn hafi
fallið til á um tveggja áratuga
tímabili hjá nokkrum stofnunum
og ráðuneytum. Meginhluti kostn-
aðarins hafi verið vegna rannsókn-
arvinnu, mælinga og úrvinnslu
sem hafi verið unnin af stofnunum
og fræðimönnum.
Spurt var sérstaklega um hvaða
lögfræðilegu ráðgjöf ráðuneytið
hefði fengið við gerð greinargerð-
anna. Í svarinu segir að utanrík-
isráðuneytið fari með hafréttarmál
á alþjóðavettvangi og vinna við
greinargerðirnar hafi verið unnin
af sérfræðingum ráðuneytisins í
samstarfi við sérfræðinga frá Ís-
lenskum orkurannsóknum (áður
Orkustofnun), Háskóla Íslands,
Landhelgisgæslunni, öðrum ráðu-
neytum og fyrrverandi fulltrúa í
landgrunnsnefnd Sameinuðu þjóð-
anna.
Milljarður vegna
landgrunnskrafna
- Umfangsmikil vinna síðustu tvo áratugi
Kartöflubændur í Þykkabæ hafa
þurft að glíma við ýmis vandamál á
þessu sumri. Fyrst var það kalt vor
svo seint var sett niður og á miðju
sumri þegar farið var að hlýna ágæt-
lega gerði mygla vart við sig í kartöfl-
unum. Vegna lyfjagjafar gegn henni
varð að fresta því að taka kartöflurn-
ar upp og þá tók við erfiður rigninga-
kafli í september.
Sigurbjartur Pálsson, kartöflu-
bóndi á Skarði í Þykkvabæ, segir að
talsvert sé enn eftir að taka upp og
menn séu á fullu við þá vinnu. Fram
undan sé hins vegar norðanátt og
þurrara veður, þannig að hann segist
reikna með að á endanum takist að ná
megninu af kartöflunum. Til þessa
hafi bændur í Þykkabæ ekki þurft að
glíma við frost og undanfarið hafi
menn getað valið þurrari spildur til að
taka upp úr. Þrátt fyrir allt sé útlit
fyrir að uppskera verði bærileg takist
mönnum að komast yfir lönd sín.
Skemma út frá sér
„Núna er stærsta spurningin
hversu miklum skaða myglan veld-
ur,“ segir Sigurbjartur. „Kartöflur
með myglu eru ónýtar og menn reyna
eins og þeir mögulega geta að henda
þeim frá þegar tekið er upp. Fari hins
vegar hátt hlutfall af mygluðum kart-
öflum inn í geymslur skemma þær út
frá sér og geta valdið miklu tjóni. Það
skýrist ekki fyrr en líður á vetur.“
Stór hluti innlendrar kartöflufram-
leiðslu kemur úr Þykkvabænum, en
önnur stór svæði eru m.a. Horna-
fjörður og Eyjafjörður. Sigurbjartur
segist ekki hafa heyrt annað en að á
þeim slóðum hafi kartöfluræktun
heilt yfir gengið vel í ár, enda sumarið
verið gott. aij@mbl.is
Ljósmynd/Jóhanna Lilja
Erfitt sumar Sigurbjartur Pálsson við upptökuvélar í Þykkvabænum í gær.
Kuldi, mygla og
bleyta hafa ein-
kennt sumarið
- Þrátt fyrir allt vonast kartöflubænd-
ur í Þykkvabæ eftir bærilegri uppskeru