Morgunblaðið - 29.09.2021, Blaðsíða 6

BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Frumniðurstöður úr loðnuleiðangri
fyrr í mánuðinum „sýna að þær vænt-
ingar sem voru um veiðar komandi
vertíðar munu standast. Því er fyrir
séð að Hafrannsóknastofnun mun
leggja til aukningu aflamarks þegar
útreikningum á stærð veiðistofnsins
verður að fullu lokið“, segir í tilkynn-
ingu sem stofnunin sendi frá sér í
gær.
Hver ráðgjöfin verður á að liggja
fyrir á föstudag, en ljóst virðist að
hún verði umfram þau 400 þúsund
tonn, sem miðað var við eftir mælingu
á ungloðnu í fyrrahaust. „Þar sem
mikil óvissa er um tengsl ungloðnu og
veiðistofns ári síðar var um að ræða
varfærna ráðgjöf,“ segir í tilkynningu
Hafró. Fram hefur komið í Morgun-
blaðinu að ef ekki væri fyrir varúð-
arnálgun í gildandi aflareglu hefði
upphafskvótinn verið um 700 þúsund
tonn.
Ein stærsta vertíðin lengi
Ljóst er að vertíðin í vetur getur
orðið ein sú stærsta lengi eins og sjá
má á meðfylgjandi grafi. Veturinn
2014/15 var ráðgjöf um veiðar alls
upp á 580 þúsund tonn, en þá voru
veidd 517 þúsund tonn. Heildaraflinn
varð 174 þúsund árið á eftir og nálægt
300 þúsund tonnum bæði 2017 og
2018.
Svo kom áfallið og hvorki 2019 né
2020 voru loðnuveiðar leyfðar við
landið. Eftir sviptingar í ráðgjöf og
loðnuleit síðasta vetur endaði kvótinn
í 127.300 tonnum, en upphaflega var
reiknað með 170 þúsund tonnum. Á
tímabili var þó útlit fyrir að engar
loðnuveiðar yrðu leyfðar.
Loðnuveiðar skipta miklu máli fyr-
ir fólk, fyrirtæki, sveitarfélög og þjóð-
arbúið í heild, en mestu af loðnunni er
landað frá Þórshöfn suður um til
Vestmannaeyja, en einnig eru loðnu-
hrogn unnin á Akranesi. Í hlut ís-
lenskra veiðiskipa komu rúmlega 70
þúsund tonn á síðustu vertíð og tókst
að hámarka verðmæti úr afurðunum
með áherslu á frystingu loðnuhrogna.
Meðal annars vegna banns við
loðnuveiðum tvö ár á undan var mikil
eftirspurn og hátt verð fékkst fyrir
afurðir. Talið er að loðnuvertíðin í
vetur hafi alls skilað yfir 20 milljörð-
um í útflutningsverðmæti, en þá eru
meðtalin verðmæti sem sköpuðust
við vinnslu á loðnu frá norskum veiði-
skipum. Að sama skapi er líklegt að
framboð afurða úr meira en 400 þús-
und tonnum af hráefni myndi hafa
áhrif á manneldismarkaði til verð-
lækkunar.
Samningar við erlend ríki
Fleiri koma að loðnuveiðum við
landið en Íslendingar. Af útgefnum
heildarkvóta koma 80% í hlut Íslands,
Grænlendingar fá 15% og Norðmenn
5%. Samkvæmt samningi Íslendinga
og Færeyinga koma 5% af heildinni í
hlut Færeyinga, að hámarki 25.000
tonn, og er sá afli tekinn af hlut Ís-
lands. Smugusamningur Íslendinga
og Norðmanna felur síðan í sér að
Norðmenn mega veiða hér við land
um 30 þúsund tonn af loðnu, sem
koma á móti þorskveiðum Íslendinga
í Barentshafi.
Í gær hófst einmitt tveggja daga
strandríkjafundur Íslendinga, Græn-
lendinga og Norðmanna um loðnu-
veiðar og fer fundurinn fram í
Reykjavík.
Vonir um „stóra“ vertíð
- Hafrannsóknastofnun mun leggja til aukningu aflamarks í loðnu - Áður var miðað
við 400 þúsund tonn - Síðasta vertíð skilaði yfir 20 milljörðum í útflutningsverðmæti
6 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. SEPTEMBER 2021
JARÐGERÐARÍLÁT
BÚÐU TIL ÞÍNA EIGIN MOLTU !
www.gamafelagid.is 577 5757 igf@igf.is
Jarðgerðarílátið er 310 lítra og er
hugsað fyrir þá sem vilja prófa sig áfram
við moltugerð.
Um það bil 30-35% af heildarmagni
heimilissorps er lífrænn úrgangur sem
má jarðgera. Afurð jarðgerðarinnar,
moltan, nýtist sem næringarríkur
áburður fyrir garðinn.
Jarðgerðarílátið er hægt að panta í
vefverslun okkar eða í síma 577 5757.
Enn er grafið í landi Fjarðar í Seyð-
isfirði og segir Ragnheiður
Traustadóttir, fornleifafræðingur
hjá Antikva, að ýmislegt hafi komið
í ljós síðustu daga. Þannig hafi ver-
ið komið niður á beinalag, sem
fornleifafræðingar velti fyrir sér
hvort ekki hafi verið í kumli frá
landnámsöld, sem orðið sé mikið
raskað.
Í síðustu viku var komið niður á
kuml þar sem m.a. fundust höfuð-
kúpa, önnur mannabein og hestur,
eins og greint var frá í Morgun-
blaðinu á laugardag. Á mánudag
fannst hnefi úr hnefatafli, á svip-
uðum stað og áður höfðu fundist
rafperla og rónaglar.
Við rannsóknina í Seyðisfirði hef-
ur að sögn Ragnheiðar fundist mik-
ið af dýrabeinum. Áfram verður
haldið að grafa í landi gamla land-
námsbæjarins í Firði a.m.k. út vik-
una, en veður var erfitt til útivinnu
í Seyðisfirði í gær.
Hugsanlega annað
kuml í Seyðisfirði
Hnefi Einn munanna sem fundist hafa.
Ljósmynd/Lilja Björk Pálsdóttir
Bæjaryfirvöld í Garðabæ hafa hafn-
að boði frá forsvarsmönnum tónlist-
arhátíðarinnar Secret Solstice um að
halda hátíðina á Vífilsstaðatúni.
Þetta var ákveðið á fundi bæjarráðs
í Garðabæ í gær og var bæjarstjóra
falið að tilkynna forsvarsmönnum
hátíðarinnar um niðurstöðu málsins.
Skipuleggjendur Secret Solstice
höfðu lýst því yfir að þeir teldu
Garðabæ geta haft mikinn hag af því
að hátíðin yrði haldin þar. Auk
stórra tónleika á Vífilsstaðatúni
næsta sumar var á teikniborðinu að
halda litla tónleika víðs vegar um
bæinn meðfram hátíðinni.
Í bókun bæjarráðs er tekið undir
umsagnir tveggja nefnda hjá bæn-
um en niðurstöður þeirra voru að
Vífilsstaðatún sé ekki heppilegur
vettvangur fyrir hátíðina. „Þar sem
fyrir liggja mikil áform um fram-
kvæmdir á Vífilsstaðatúni og nær-
umhverfi telur ÍTG ekki heppilegt
að halda árlegu tónlistarhátíðina
Secret Solstice þar,“ sagði í umsögn
íþrótta- og tómstundaráðs.
Í umsögn menningar- og safna-
nefndar segir að mikil áform liggi
fyrir um framkvæmdir í Hnoðra-
holti, í Vetrarmýri og á öðrum svæð-
um í landi Vífilsstaða á næstu árum.
Þar eigi að byggja íbúðir og atvinnu-
húsnæði auk þess að leikskóli sé á
svæðinu og annar í byggingu.
hdm@mbl.is
Morgunblaðið/Eggert
Hátíð Mikið fjör var á tónlistarhátíðinni Secret Solstice í Laugardalnum.
Garðbæingar vilja
ekki Secret Solstice
Grímseyingar samþykktu á fundi á
mánudagskvöld að þiggja ekki að
gjöf kirkju sem er staðsett við hlið-
ina á slökkviliðsstöðinni á Keflavík-
urflugvelli.
Söfnun hefur staðið yfir fyrir
nýrri kirkju eftir að Miðgarða-
kirkja brann til grunna í síðustu
viku og mun hún halda áfram, en
ekki er vitað hvað ný kirkja mun
kosta.
„Því miður hentaði hún okkur
ekki en þetta var ótrúlega flott og
rausnarlegt boð hjá þeim,“ segir
Alfreð Garðarsson, formaður sókn-
arnefndar Miðgarðasóknar í Gríms-
ey, og á þar við starfsmannafélag
slökkviliðsmanna á Keflavíkur-
flugvelli sem bauð þeim kirkjuna.
Grímseyingar þiggja
ekki kirkju að gjöf
Loðnuráðgjöfin er væntanleg frá Hafró á föstudag, en á morgun, fimmtu-
dag, mun Alþjóðahafrannsóknaráðið (ICES) veita ráð um veiðar næsta
árs fyrir kolmunna, makríl og norsk-íslenska síld.
Í sameiginlegum uppsjávarleiðangri Íslendinga, Færeyinga, Norð-
manna og Dana sem farinn var á norðurslóðir í júlí í sumar mældist mun
minna af makríl en síðustu ár. Vísitala lífmassa makríls var metin 5,15
milljónir tonna sem er 58% lækkun frá árinu 2020 og er minnsti lífmassi
sem mælst hefur síðan 2012. Niðurstöður leiðangursins eru, ásamt öðr-
um gögnum, notaðar við mat á stofnstærð makríls.
Makríll, síld og kolmunni
RÁÐGJÖF ALÞJÓÐAHAFRANNSÓKNARÁÐSINS
Heildarloðnuafli
Fiskveiðiárin 1980/81 til 2021/22

80/81 85/86 90/91 95/96 00/01 05/06 10/11 15/16 21/22
Þús. tonn
1.000
1.250
750
500
250
0
Heimild: Hafrannsóknastofnun
Ljósmynd/Emil Andersen
?