Morgunblaðið - Sunnudagur - 24.10.2021, Qupperneq 20

20 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.10. 2021
TÓNLIST
S
túdíó Þórarins Guðnasonar,
ávallt kallaður Tóti, er stútfullt
af hljóðfærum og tölvum,
skjáum og tökkum sem blaðamaður
myndi ekki þora að snerta. Það er
dregið fyrir glugga, enda gott að loka
sig af í dimmunni þegar semja á
mystíska kvikmyndatónlist. Tóti hef-
ur haft nóg að gera í tónlistinni en
hann vinnur nú nær eingöngu við tón-
smíðar en gefur sér einnig tíma fyrir
hljómsveit sína Agent Fresco.
Mögnuð hún systir mín
Tóti er umvafinn tónlistarfólki. Faðir
hans er Guðni Franzson klarínettu-
leikari, kennari og stjórnandi.
„Mamma er ekki í músík en heldur
því fram að hún komi frá henni,“ seg-
ir hann og brosir, en móðir hans er
Jóna Fanney Friðriksdóttir.
Hálfsystir Tóta samfeðra er í dag
einn þekktasti Íslendingur samtím-
ans, Hildur Guðnadóttir, tónskáld og
Óskarsverðlaunahafi.
„Hildur er sjö árum eldri en ég
þannig að hún er nánast kynslóð fyrir
ofan mig. Ég var oft þekktur fyrir að
vera bróðir Hildar, því hún var lengi
mikið í íslenskri tónlistarsenu og er
þekkt fyrir það.“
Leistu upp til hennar?
„Já, ég hef alltaf gert það. Við er-
um mjög góðir vinir og höfum kynnst
nú á annan hátt í gegnum alla okkar
vinnu saman,“ segir Tóti og segist
hafa fyrst unnið með Hildi í kvik-
myndinni Sicario 2.
Hvernig var að vinna undir hennar
stjórn?
„Bara frábært. Hún er mögnuð
hún systir mín og hefur sannað það
vægast sagt,“ segir Tóti sem vann
einnig sem hennar aðstoðarmaður við
gerð tónlistarinnar í kvikmyndinni
Jóker, en eins og alþjóð man sópaði
Hildur til sín öllum helstu tónlist-
arverðlaunum heims fyrir þá list-
sköpun.
„Allt ferlið tók eitt, eða eitt og hálft
ár. Að vera í þessu aðstoðar-
mannahlutverki felur í raun í sér að
verða framlenging á hugmyndum
tónskáldsins og hjálpa til við að gera
sýn þess að veruleika.“
Kom þitt nafn fyrir í kredit-
listanum á Jóker?
„Ef þú bíður í tuttugu mínútur þá
kem ég á eftir kaffimeisturum aðstoð-
arleikstjóra,“ segir Tóti sposkur á
svip.
„Mig minnir að við nafnið mitt hafi
staðið: „additional arrangements“.“
Ertu hissa á velgengni Hildar?
„Nei, hún á þetta fyllilega skilið. En
þetta er auðvitað magnað og ótrúlegt.
Hún er brautryðjandi á svo margan
hátt í tónlist. Hún er opnari fyrir fleiru
og sannari sjálfri sér sem listamaður
heldur en gengur og gerist í þessum
bransa. Það er svo hætt við að fólk
fylgi einhverjum formúlum, þó það sé
að breytast,“ segir Tóti og segist sann-
arlega hafa fyllst stolti þegar Hildur
tók við Óskarsverðlaunum.
„Það hefur verið ótrúleg lukka að
hafa fengið að vera smá með henni í
þessu ferli. Ég er líka þakklátur fyrir
að hafa kynnst henni betur í gegnum
tónlistina,“ segir hann og segist ef-
laust munu vinna meira fyrir hana í
framtíðinni.
Að keppa við þögnina
Dýrið, kvikmynd Valdimars Jóhanns-
sonar, er fyrsta kvikmynd sem Tóti
fékk að spreyta sig á sem tónskáld.
„Þetta var algjört draumaverkefni
til að byrja á. Við Valdi náðum vel
saman og áttum yndislegt samstarf.
Hann er mjög opinn fyrir skrítinni
tónlist sem ég tek mjög fagnandi. Ég
fékk fyrst handritið og var mjög hrif-
inn,“ segir Tóti sem fékk síðan senur
sendar sem hann fór að vinna með.
„Valdi var með hugmyndir um tón-
listina sem ég byggði á, en í myndinni
er þögnin mjög sterk. Það var mjög
mikilvægt að skemma ekki þessa
magnþrungnu þögn sem ríkir í sveit-
inni og sem ég þekki sjálfur vel þar
sem ég er alinn upp í sveit fyrir norð-
an. Það þarf að virða þögnina; hún
getur verið besta músík í heimi,“ seg-
ir hann.
„Myndefnið er svo sterkt í mynd-
inni og talar sínu máli og ég held að
það sé mjög mikilvægt að tónlistin
bæti við en reyni ekki að taka yfir.
Valdi hafði á einhverjum tímapunkti
hugsað sér að hafa hana alveg þögla.
Þannig að ég var að sumu leyti að
keppa við þögnina.“
Nú hefur myndin verið að gera það
gott víða um heim, ertu hissa á því?
„Dýrið er að fara töluvert víðar en
ég gerði ráð fyrir þegar ég hóf að
vinna að henni. Þetta er furðuleg
mynd með nýrri nálgun í íslenskri
kvikmyndagerð. En hún er gullfalleg
og ég er svo þakklátur fyrir að hafa
fengið að taka þátt í svona vel heppn-
uðu verkefni sem mínu fyrsta,“ segir
Tóti og segist viss um að myndin opni
honum fleiri dyr í framtíðinni.
Hefur ekki orðið vakning í kvik-
myndatónlist undanfarið?
„Það hefur orðið rosaleg breyting
undanfarin ár. Ég hef verið stálhepp-
inn að fá að vinna með fólki sem hefur
átt þátt í þeirri hreyfingu sem er að
eiga sér stað í kvikmyndatónlist. Það
eru að opnast nýjar gáttir í þessu list-
formi og hún er að verða sífellt
áhugaverðara listform í stöðugri þró-
un. Hildur systir og Jóhann Jóhanns-
son eiga stóran þátt í þeirri breyt-
ingu,“ segir Tóti.
„Það eru furðulega margir Íslend-
ingar að gera það gott í kvikmynda-
tónlist enda er þetta frábær vett-
vangur til tónsköpunar og skapandi
samstarfs.“
Í rokkstússi í mörg ár
Aðspurður hvaða leið Tóti fór í tónlist
segist hann hafa byrjað ungur á fiðlu
en fært sig yfir á gítar sem unglingur.
Hann lærði á gítar í FÍH og fór þaðan
í tónsmíðar í Listaháskólann.
„Ég hef verið í rokkstússi í mörg ár
og er enn,“ segir Tóti en hann spilar í
Agent Fresco, hljómsveit sem stofn-
uð var 2008 og er enn starfandi.
„Í framhaldi af náminu fór ég til
Berlínar og vann hjá Jóhanni Jó-
hannssyni sem aðstoðarmaður. Ég
bjó þar meira og minna í þrjú ár og
fór yfir til Hildar þegar hún fór að fá
stór verkefni.“
Hvað varstu að vinna með Jó-
hanni?
„Ég gerði mikið af útsetningum
fyrir hann og spilaði með honum á
tónleikum þar sem ég útsetti líka. Við
tókum nokkra túra með strengja-
sveitum og kórum,“ segir hann og
segist hafa lært heilmikið af Jóhanni.
Tóti gefur sér enn tíma til að spila
með Agent Fresco.
„Við erum svo gott sem búin með
plötu sem hefur verið lengi í vinnslu, og
kemur út á næsta ári. Við höfum ekki
spilað mikið undanfarin ár, það var
auðvitað Covid og margir af strákun-
um að stofna fjölskyldur, en hjarta mitt
er enn 100% í Fresco. Ég er mjög stolt-
ur af hljómsveitinni; hún er ekki að elta
neina strauma. Við erum bara að skapa
okkar tónlist úr okkar hugarheimi og
vonandi nennir fólk að hlusta.“
Útrás í hinu drungalega
Er eitthvað á döfinni?
„Já, það er eitthvað að malla, frek-
ar stórt,“ segir Tóti dularfullur á svip
og segist ekki mega gefa meira upp í
bili.
„Þó ég sé að byrja á mínum ferli
sem kvikmyndatónskáld finnst mér
gaman að vinna með öðru fólki og
vona að ég haldi því áfram. Ég var til
dæmis að vinna að tónlistinni í Kötlu
með Högna og er núna að vinna með
Ólafi Arnalds í sjónvarpsseríu sem
hann er að gera.“
Nú er Katla, Jóker og Dýrið alvar-
legt og jafnvel drungalegt efni. Hef-
urðu samið fyrir gamanefni?
„Ég hef ekki gert það og veit ekki
hvernig það myndi þróast. Það hefur
ekki dottið inn á borð hjá mér enn,“
segir hann og hlær.
„Við Hildur erum býsna lík að því
leyti að eins lífsglöð og við erum og
alls ekki dimm og drungaleg, þá fáum
við útrás fyrir það í tónlistinni. Kvik-
myndatónlist er gott tæki fyrir slíka
útrás.“
Við förum að slá botnið í samtalið
en Tóti segir að lokum:
„Það eru svo mikil forréttindi að fá
að vinna að list allan daginn af heilum
hug.“
Þögnin getur verið besta músík
Tóti Guðnason, tón-
skáld og tónlistar-
maður, segir það for-
réttindi að fá að starfa
við tónlist alla daga.
Morgunblaðið/Ásdís
Tónskáldið Tóti Guðna-
son samdi tónlistina við
kvikmyndina Dýrið en
áður hafði hann unnið
sem aðstoðarmaður hjá
systur sinni Hildi við
gerð tónlistar við Jóker.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
’
Það var mjög mikil-
vægt að skemma ekki
þessa magnþrungnu þögn
sem ríkir í sveitinni og sem
ég þekki sjálfur vel þar sem
ég er alinn upp í sveit fyrir
norðan. Það þarf að virða
þögnina en hún getur verið
besta músík í heimi.
Hlutverk sjóðsins er að stuðla að varðveislu og viðhaldi friðlýstra og friðaðra
húsa og mannvirkja, sbr. reglur um úthlutun úr húsafriðunarsjóði nr.
577/2016. Veittir verða styrkir úr sjóðnum til:
• viðhalds og endurbóta á friðlýstum og friðuðum húsum og
mannvirkjum, ásamt öðrum húsum og mannvirkjum, sem hafa
menningarsögulegt, vísindalegt eða listrænt gildi.
• byggingarsögulegra rannsókna, þar með talið skráningar húsa og
mannvirkja, og miðlunar upplýsinga um þær.
• sveitarfélaga til að vinna tillögur að verndarsvæði í byggð, í
samræmi við ákvæði laga nr. 87/2015 og reglugerðar nr. 575/2016
um verndarsvæði í byggð og til verkefna innan verndarsvæða í
byggð.
Umsóknir eru metnar m.a. með tilliti til varðveislugildis, t.d. vegna
byggingarlistar, menningarsögu, umhverfis, upprunaleika og tæknilegs
ástands ásamt gildis fyrir varðveislu byggingararfleifðarinnar.
Umsóknareyðublað og nánari upplýsingar, m.a. úthlutunarreglur, er að finna
á vef Minjastofnunar Íslands, www.minjastofnun.is.
Umsóknarfrestur er til og með 1. desember 2021. Umsóknir sem berast
eftir að umsóknarfresti lýkur koma ekki til álita við úthlutun styrkja.
Minjastofnun Íslands hefur eftirlit með að styrkt verkefni séu viðunandi af
hendi leyst og í samræmi við innsend umsóknargögn. Bent er á leiðbeiningarit
um verndarsvæði í byggð og um viðhald og endurbætur friðaðra og
varðveisluverðra húsa sem finna má á vef Minjastofnunar Íslands (undir
Gagnasafn). Í Húsverndarstofu í Árbæjarsafni er veitt endurgjaldslaus ráðgjöf
um gerð styrkumsókna og viðhald og viðgerðir á gömlum húsum (sjá nánar á
www.husverndarstofa.is).
Suðurgötu 39, 101 Reykjavík
Sími: 570 1300
www.minjastofnun.is
husafridunarsjodur@minjastofnun.is
Minjastofnun Íslands
auglýsir eftir umsóknum um styrki úr
húsafriðunarsjóði
fyrir árið 2022