Morgunblaðið - 17.12.2021, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIR
Viðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. DESEMBER 2021
Smiðjuvegi 34 • gul gata Kópavogi • biljofur@biljofur.is
Viðgerðir // Bilanagreining // Varahlutir // Smurþjónusta
Sérhæfð þjónusta fyrir
Rótgróið fyrirtæki, starfrækt frá 1992
544 5151
tímapantanir
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Hjalti Árnason, forstöðumaður lög-
fræðisviðs Byggðastofnunar, segir
stofnunina ekki hafa ákvarðað al-
þjónustuframlag til Íslandspósts á
árinu 2021 en vinna við það sé hafin.
Málefni Íslandspósts færðust í árs-
byrjun frá Póst- og fjarskiptastofnun
til Byggðastofnunar og þarf síðar-
nefnda stofnunin
m.a. að taka af-
stöðu til framlags-
ins.
„Þó er ljóst að
hún getur ekki
klárast að öllu
leyti fyrr en árinu
er lokið og búið er
að gera uppgjör
fyrir árið.
Íslandspóstur
hefur nú þegar
fengið 47 milljónir greiddar fyrir
veitta þjónustu á árinu 2021, sam-
kvæmt upplýsingum frá samgöngu-
og sveitarstjórnarráðuneytinu.
Búið að tekjufæra 254 milljónir
Í árshlutareikningi Íslandspósts
fyrir 1.1. til 30.6. 2021 er búið að
tekjufæra 254,5 milljónir króna, sam-
kvæmt fjármálastjóra Íslandspósts,
sem er helmingurinn af áætlun Ís-
landspósts á alþjónustubyrði ársins
2021. Áætlunin um alþjónustufram-
lag byggist á ákvörðun Póst- og fjar-
skiptastofnunar (PFS) um alþjón-
ustuframlag ársins 2020 en ekki á
kostnaðargreiningu á mögulegri
byrði fyrir árið 2021,“ segir Hjalti og
skýrir málið.
„Alþjónustuframlag kemur til
vegna byrði við veitingu á alþjónustu
sem Íslandspóstur er útnefndur til
þess að veita í samræmi við alþjóð-
legar skuldbindingar íslenska ríkis-
ins. Sundurliðun þjónustuþátta má til
dæmis finna í ákvörðun Póst- og fjar-
skiptastofnunar nr. 1/2021,“ segir
Hjalti í skriflegu svari og vísar til
kafla 3.3 í umræddri ákvörðun.
Tekjutap vegna sama verðs
„Við þjónustuþættina bætist einn-
ig tekjutap vegna ákvæðis 2. mgr. 17.
gr. laga um póstþjónustu nr. 98/2019
um sama verð um allt land á vörum
innan alþjónustu. Þessu ákvæði var
breytt með lögum nr. 76/2021 en varð
þess valdandi á meðan það var í gildi
að ákvæði 3. mgr. sömu greinar var
ekki fyllilega virkt eins og kemur
fram í svari ráðuneytisins við fyrir-
spurn ykkar [á Morgunblaðinu] í
mars á þessu ári […] Byggðastofnun
og Póst- og fjarskiptastofnun taka
undir þetta sjónarmið ráðuneytis-
ins,“ segir Hjalti.
Hann vísar svo til nánari umfjöll-
unar um þetta atriði í ákvörðun
Byggðastofnunar 1/2021 12. nóv. sl.,
ákvörðun PFS 13/2020 og ákvörðun
PFS nr. 1/2021, t.d. kafla 2.5 og 3.6.4.
Breytt til fyrra horfs
„Eins og áður segir var þessu laga-
ákvæði breytt með lögum nr. 76/2021
og því má segja að ákvæði 3. mgr. 17.
gr. póstlaga sé virkt, nema að því
leyti að nú er eingöngu kvöð á því að
hafa sama verð um allt land á bréfum
0-50 grömm en á þeim markaði ríkir
ekki samkeppni enn þá.
Hinn 1. nóvember sl. breytti Ís-
landspóstur gjaldskrá sinni fyrir
pakka innanlands innan alþjónustu til
samræmis við þetta í fyrra horf, þar
sem gjaldskrá er svæðisbundin og
tekur mið af raunkostnaði að við-
bættum hæfilegum hagnaði, saman-
ber 3. mgr. 17. gr., en er þó viðráð-
anleg fyrir notendur, samanber 1.
mgr. 17. gr.,“ segir Hjalti og vísar til
póstlaga. Hér séu á ferð álitaefni.
„Samspil viðráðanlegs verð og
gjaldskrár sem miðar við raunkostn-
að, að viðbættum hæfilegum hagnaði,
er flókið úrlausnarefni og þá hefur
viðráðanlegt verð ekki verið skil-
greint en er hluti af verkefnum næstu
missera fyrir stjórnvöld að skil-
greina. Þangað til hefur alþjónustu-
veitandi lítið val um annað en að
ákveða það sjálfur. Byggðastofnun
staðfesti nýja gjaldskrá Íslandspósts
í ákvörðun Á-1/2021 hinn 12. nóvem-
ber sl. og fjallaði svo um svör við
spurningum Byggðastofnunar til Ís-
landspósts um gjaldskrána í yfirliti
bókhaldslegs aðskilnaðar Íslands-
pósts fyrir árið 2020 hinn 9. desem-
ber sl.,“ segir Hjalti og víkur að öðru
álitaefni; skilgreiningunni á virkum
og óvirkum markaðssvæðum.
Munu taka mið af samkeppni
„Breytingar á útnefningu Íslands-
pósts sem alþjónustuveitanda, þ.m.t.
breyting á skilgreiningum virkra og
óvirkra markaðssvæða, þurfa að ger-
ast fyrir 1. september ár hvert til
þess að breytingin taki gildi fyrir
næsta ár á eftir skv. 8. lið ákvörð-
unarorða í ákvörðun PFS nr. 13/2020.
Byggðastofnun vinnur nú að tillögu
til samgöngu- og sveitarstjórnar-
ráðuneytisins um endurskilgreiningu
á virkum og óvirkum markaðssvæð-
um með hliðsjón af samkeppni.
Samráðsskjal var birt á heimasíðu
Byggðastofnunar hinn 25. nóvember
sl. og sent á helstu hagsmunaðila til
umsagnar. Úrvinnsla úr umsögnum
fer nú fram. Af þessu er ljóst að nú-
verandi skilgreining virkra og
óvirkra markaðssvæða mun gilda
fyrir árið 2021 og 2022. Það ber að
taka fram að jafnvel þó að markaðs-
svæði sé skilgreint óvirkt er ekki þar
með sagt að alþjónustubyrði sé til
staðar. Ef að alþjónustubyrði er ekki
til staðar á óvirku markaðssvæði, þá
er eðli málsins samkvæmt enginn
kostnaður til að bæta,“ segir Hjalti.
Pósturinn fær meira fé
Morgunblaðið/Hari
Íslandspóstur Við höfuðstöðvar fyrirtækisins við Höfðabakka í Reykjavík.
- Íslandspóstur fær sambærilegt framlag vegna alþjónustubyrði í ár og í fyrra
- Lögmaður Byggðastofnunar vísar til upplýsinga frá samgönguráðuneytinu
Hjalti
Árnason
Um kaffileytið í gær sendi Eim-
skipafélagið tilkynningu í gegnum
Kauphöll Íslands þess efnis að hér-
aðssaksóknari hefði fengið heimild
dómstóla til húsleitar á starfsstöðv-
um félagsins. Þannig hefði embætt-
ið óskað eftir „afmörkuðum gögn-
um vegna sölu skipanna Goðafoss
og Laxfoss á árinu 2019 sem Um-
hverfisstofnun kærði til héraðssak-
sóknara 2020,“ sagði í tilkynning-
unni. Þar var einnig tilgreint að
enginn einstaklingur hefði réttar-
stöðu í málinu og að félagið ynni að
því að afla þeirra upplýsinga sem
héraðssaksóknari hefði óskað eftir.
Umdeild aðferð við förgun
Málið sem um ræðir varðar förg-
un fyrrnefndra skipa en þau voru
seld úr landi og send þaðan áfram í
skipakirkjugarð á vesturströnd
Indlands. Goðafoss og Laxfoss voru
24 ára gömul gámaskip sem verið
höfðu í rekstri Eimskipafélagsins í
tæpa tvo áratugi. Nam söluandvirði
viðskiptanna þegar Eimskip losaði
sig við þau 3,9 milljónum dollara.
Kaupandinn var GMS en fyrir-
tækið hefur legið undir ámæli, m.a.
í fréttaflutningi BBC, fyrir að gæta
ekki að öryggi starfsmanna auk
þess sem mengunarvörnum við
endurvinnslu skipa sem það fjár-
festi í væri mjög ábótavant. GMS
seldi skipin áfram til félaganna
Malwi Ship Breaking Co no. 58 og
Gihilwad Ship Breaking Co no.
87A.
Telur sig hafa fylgt lögum
Eimskipafélagið hefur opinber-
lega lýst því yfir að það telji sig
hafa farið að lögum og reglum við
söluferli skipanna. „Eimskip þykir
málið mjög leitt og lítur það alvar-
legum augum enda leggur félagið,
stjórnendur þess og starfsfólk
mikla áherslu á samfélagslega
ábyrgð í störfum sínum og hefur
lengi hugað að umhverfismálum í
sinni starfsemi.“
Þá segir í tilkynningu félagsins
að því sé ómögulegt að leggja mat á
möguleg fjárhagsleg áhrif af rann-
sókn og málarekstri hins opinbera.
Hins vegar sé eina vísbendingin,
sem lög kveða á um, heimild Um-
hverfisstofnunar til að beita lög-
aðila stjórnvaldssektum að fjárhæð
allt að 25 milljónum króna.
Héraðssaksóknari gerði hús-
leit hjá Eimskipafélaginu
- Málið varðar
sölu tveggja
skipa árið 2019
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Niðurrif Myndin sýnir Goðafoss við bryggju í Reykjavík árið 2000. Skipið
var 24 ára gamalt þegar það fór í niðurrif í fyrra líkt og Laxfoss.
« Flugfélagið Play hefur aflað sér allra
tilskilinna leyfa frá bandarískum flug-
málayfirvöldum til þess að hefja áætl-
unarflug milli Íslands og Bandaríkjanna.
Þetta tilkynnti félagið í gær samhliða því
að það hóf sölu á miðum í flug til Boston
og Washington D.C. Fyrsta flugið vestur
um haf verður til síðarnefndu borg-
arinnar 20. apríl á næsta ári og til Bost-
on 11. maí. Segir félagið að þetta sé nýr
kafli í sögu þess þar sem markaðs-
svæðið sé nú stærra og opni fyrir þjón-
ustu við tengifarþega yfir Atlantshafið.
Þegar borgirnar tvær bætast í leiða-
kerfið á nýju ári mun Play beina vélum
sínum til 24 áfangastaða í Bandaríkj-
unum og Evrópu.
Öll tilskilin leyfi til
Bandaríkjaflugs í höfn
17. desember 2021
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 130.35
Sterlingspund 172.75
Kanadadalur 101.27
Dönsk króna 19.741
Norsk króna 14.353
Sænsk króna 14.313
Svissn. franki 140.94
Japanskt jen 1.1446
SDR 182.0
Evra 146.8
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 179.2218
« Arion banki
sendi í gær frá sér
uppfærða áætlun
um fjárhagsleg
markmið til næstu
fimm ára. Þar kem-
ur fram að nú sé
stefnt að 13% arð-
semi á eigið fé
bankans eða
meira, í stað 10%
eins og í fyrri áætl-
un. Þá er gert ráð fyrir að rekstr-
artekjur sem hlutfall af áhættuvegn-
um eignum verði yfir 7,3% í stað 6,7%
áður. Í lánavexti er nú gert ráð fyrir að
hann verði í hlutfalli við hagvöxt. Er það
í samræmi við fyrri markmið en þar var
þó sérstaklega tilgreint að áætlað væri
að íbúðarlánavöxtur yrði meiri en vöxt-
ur fyrirtækjalána.
Stjórnendur bankans stefna sem fyrr
á að kostnaðarhlutfall verði 45% og
hið sama á við um arðgreiðslustefnuna.
Hún gerir ráð fyrir að u.þ.b. 50% af
hagnaði verði greiddur til hluthafa.
Stefna nú á 13% arð-
semi á eigið fé bankans
Benedikt Gíslason,
forstjóri Arion.
STUTT
« Peningastefnunefnd Englandsbanka
hefur ákveðið að hækka stýrivexti í
Bretlandi um 0,15 prósentur og að
meginvextir bankans verði eftir það
0,25%. Fór atkvæðagreiðsla í nefnd-
inni átta gegn einu atkvæði. Höfðu
margir sérfræðingar spáð því að bank-
inn myndi halda að sér höndum og
stýrivöxtum óbreyttum, ekki síst vegna
hraðrar útbreiðslu nýs Ómíkron-
afbrigðis kórónuveirunnar.
Ákvörðun bankans hafði strax áhrif
á skuldabréfmörkuðum í Evrópu.
Þannig hækkaði ávöxtunarkrafan á rík-
isskuldabréfum í Bretlandi nokkuð og
hið sama var uppi á teningnum með 10
ára skuldabréf þýska ríkisins.
Englandsbanki hækkar
stýrivexti upp í 0,25%