Alþýðublaðið - 17.01.1920, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Grelið út af Alþýðuílokknum.
1920
Laugardaginn 17. janúar
10. tölubl.
Aðalfundur
Verkamannafél. Dagsbrnn
á morgun, sunnudaginn 18. þ. m., kl. 2 e. h. í Báruhúsinu.
Dagskrá:
1. Ýms. félagsmál.
2. Reikningar félagsins 1919 lagðir fram og samþyktir.
3. Reikningur Samningsvinnunnar 1919 lagður fram
og samþyktur.
4. Kosin stjórn fyrir félagiö.
5. Önnur mál.
Skorað er á félagsmenn aB fjölmenna á fundinn.
Eélagsstjórnin.
frá frökkum.
Khöfn 16. jan.
Erá París er símað að Senatið
(efri málstofa franska þingsins)
kafi á fyrsta fundi sínum eftir
kosningarnar tekið á móti full-
trúunum frá Elsass-Lothringen
öieð mikilli viðhöfn.
fiume.
Khöfn 16. jan.
„Daily Chronicle* segir að Pi-
útne (sjálf borgin) eigi að verða
itölsk, en að höfnin eigi að verða
alþjóðahöfn undir stjórn fjóða-
ðandalagsins. Landið í kring fá
Jugo-Slavar.
Kolasalan.
Viðtai við forstjóra landsverzlunar-
innar, Magnús Kristjánsson
alþingismann.
Þér spyrjið mig, hvers vegna
landsverzlunin hafi yerið látin
ðsetta einkasölunni nú. Já, það er
^álitið órfitt fyrir mig að svara
frví, af því raunverulega var eg á
öióti því, að það yrði gert.
En eg býst við að ástæðurnar
^afi aðallega verið tvær:
1. Tillitið til óánægju þeirrar,
sena er yfir einkasölunni.
2. Tíllitið til útlendra fiski-
skipa.
Sern stendur er mjög erfitt að
kol í Englandi, en hér þyrfti
^elzt að vera fyrir á staðnum 10
bús. smálestir af kolum í vertíð-
arbyrjUDj ef vel á að vera, til
I'eimiiisnotkunar, til íslenzkra skipa
0g til útlendra fiskiskipa, er bú-
ast má viö að hingað sæki tii
þess að fá kol. (Franskir, belg-
iskir og jafnvel enskir togarar).
Þegar ákvörðunin var tekin um
það, að hætta einkasölunni, átti
landsverzlunin ekki Vlssan flutn-
ing á nema um 6000 smálestum
(hún hefir nú loforð fyrir um
7—8 þús), og þó það mundi
nægja til heimilisnotkunar og ís-
lenzka flotans, gat það hæglega
orðið of lítið, ef hingað hefði
leitað mikið af útlendum togur-
um. Mundi það hafa valdið mik
illi óánægju, þar sem óánægja
var fyrir með einkasöluna, og
hefir stjórnin að líkindum viljað
tryggja sig gegn því að verða
fyrir árásum út af þessu, ef svona
færi.
Það er fyrirsjáanlegt, að kol
hljóta að hækka í verði. Þegar
verzlunin með kol nú er gefin
frjáls, þá hljóta þeir menn að
sjá, sem eru á móti einkaleyfi, að
það er ekki af því að landsveizl-
unin setji upp verðið á kolum að
óþðrfu, að þau hækka í verði. Því
ef svo væri, mundu kaupmenn
geta selt þau ódýrar.
Landsverzlunin heldur áfram
kolaverzluninni, þó hún sé ekki
lengur einkasala, og verður búin
að flytja inn 5—6 þús. smálestir
í febrúarlok, í viðbót við þær
þúsund smálestir, sem hér eru
fyrirliggjandi á staðnum. Ville-
moes er nú á leið til Englands,
til þess að taka þar kol, og Borg
liggur þar til þess að taka kola-
farm til Norðurlands; hún hefir
verið tafin þar af EnglendiDgum í
nokkra daga, en það mun hafa
lagast aftur nú.
Einkasala eða ekki.
Ef þér spyrjið mig að því, hvers
vegna eg vilji að landið hafi einka-
sölu á kolum, þá er húu þesai:
Landsmenn geta fengið kolin á
þann hátt jafnódýrt (eða ódýrar)
en með því að kaupa þau af kaup
mönnum, og landið þó grætt á
kolunum.
Kolatollur er nú 10 kr. af smá-
lest; hann þurfa kaupendur að
borga, og auk þeas gróða kaup-
mannsins, sem flytur inn vöruna.
Ef landið hefði einkasölu, gæti
það selt landsmönnuna kolin fyrir
það, sem þau kostuðu hingað
komin, aðeins að viðlögðum toll
inum. Með öðrum orðum, það
sem með frjálsri verzlun er kaup-
mannsgróði af kolum, gæti farið
beint í yasa kaupendanna.
Þeir sem eru á móti einkasöl-
unni, segja: Landið getur verzlað