Vísbending - 11.05.2017, Blaðsíða 4

u
líSBENDING
Tafla 1 Vöruskiptin janúar - apríl 2016 og 2017
Milljarðar kr. á gengi hvors árs
Janúar- apríl
2016 2017 Breyting 2016 2017 Breyting
Útflutninguralls fob 47,2 41,0 -6,2 179,8 149,7 -30,1
Sjávarafurðir 19,4 16,8 -2,6 77,5 54,2 -23,3
Landbúnaðarafurðir 1,7 1,3 -0,4 5,8 6,0 0,2
Iðnaðarvörur 25,4 22,2 -3,2 91,4 86,2 -5,2
Aðrar vörur 0,8 0,7 -0,1 5,2 3.1 -2,1
Innflutningur alls 53,8 52,2 1,6 212,0 198,3 -13,7
Matvörur og drykkjarvörur 4,6 4,6 0,0 17,9 16,4 1,5
Hrávörur og rekstrarvörur, ót.a 15,5 16,1 0,6 55,1 57,5 2,4
Eldsneyti ogsmurolíur 4,6 3,8 -0,3 16,3 17,8 1,5
Fjárfestingarvörur (ekki flutn.taeki) 11,6 13,0 1,4 48,4 46,6 -1,8
Flutningatæki 10,6 8,2 -2,4 45,3 33,3 -12,0
Neysluvörur ót.a. 6,8 6,4 -0,4 28,9 26,2 -2,7
Vörur ót.a (t.d. endursendar vörur) 0,1 0,0 -0,1 0,2 0,0 -0,2
Vöruskiptajöfnuður -6,6 -11,2 -4,6 -32,3 -48,6 -16,3
Heimild: Hagstofa íslands.
Gengiö bítur í
s j ávarútveginn
Samkvæmt bráðabirgðatölum Hagstof-
unnar voru vöruviðskiptin óhagstæð
um 11,2 milljarða króna í apríl síðastliðn-
um. Þannig nam verðmæti vöruútflutnings
um 41 milljarði króna, en vöruinnflutn-
ingur nam hins vegar um 52,2 milljörð-
um króna. Vöruskiptajöfnuðurinn var um
4,6 milljörðum króna óhagstaðari í apríl
á þessu ári samanborið við sama mánuð
2016 eins og sjá má í töflu 1. Munar þar
mestu um samdrátt í tekjum af sjávarafurð-
um og iðnaðarvörum. Þá minnkaði inn-
flutningur á flutningstækjum. Rétt er að
taka fram að tölur eru á gengi hvors árs, en
Hagstofan er hætt að birta tölur um vöru-
skiptajöfnuðinn á föstu gengi. Gengi krón-
unnar styrktist að meðaltali um 17,2%
milli aprílmánaða framangreindra ára mið-
að við víða vöruskiptavog. Þetta hefur að
sjálfsögðu mikil áhrif til lækkunar á verð-
mæti útfluttra vara.
Ef litið er á fyrstu fjóra mánuði ársins
þ.e. janúar - apríl kemur í ljós að vöru-
viðskiptin eru lakari sem nemur 16,3
milljörðum króna. Munar þar mestu um
mikinn samdrátt í útflutningsverðmæti
sjávarafurða eða sem nemur 23,3 milljörð-
um króna á hlaupandi gengi. Hlutfallslega
nemur samdrátturinn um 30%. Krónan
styrktist um 17% milli sömu tímabila m.v.
við víða vöruskiptavog. Gengisstyrkingin
hefur því haft umtalsverð áhrif á tekjur
sjávarútvegsins auk þess sem áhrifa gætir
enn af verkfalli sjómanna. Sjávarafúrðir
voru um 36% af verðmæti útfluttra vara
á fyrstu fjórum mánuðum ársins og vægi
atvinnugreinarinnar er því mikið í gjald-
eyrisöflun þjóðarinnar. Sú spurning stend-
ur eftir hvenær þolmörkum verður náð ef
krónan heldur áfram að styrkjast vegna
frekari fjölgunar erlendra ferðamanna. Q
framh. afhls. 1
Óvissa um áhrif
tækniþróunar
Eins og rakið er hér að ofan er töluverð
óvissa um áhrif tækniþróunar á vinnumark-
aðinn. Því er full ástæða til að gæta varúðar
og fylgja þróuninni eftir með tölfræðilegum
greiningum svo hægt sé að aðlagast hratt að
þeim breyttu aðstæðum og nýju tækifærum
sem munu opnast. Hætta er þó á að hin-
ir hefðbundnu mælikvarðar dugi skammt
til að meta þessar veigamiklu breytingar.
Hið raunverulega verðmat á fjórðu iðn-
byltingunni hefúr ekki farið fram. I þessu
sambandi má nefna að hefðbundnir mæli-
kvarðar á framleiðni mæla ekki aukinn ábata
neytenda af nýrri tækni, þ.e. tækninni við að
hámarka nýtingu frítíma viðskiptavina sinna
sem mælikvarðarnir hafa hingað til ekki
tekið tillit til. Sem dæmi um þennan falda
ábata, þá er hagur neytenda af því að nýta sér
netbankaþjónustu til að mynda mun meiri
en kostnaðurinn sem bankarnir rukka fyrir
þjónustuna, en þessi hagur er alla jafna ekki
mældur.
Fjórða iðnbyltíngin er að mesm leyti
markaðsdrifin þróun, en við getum ráðið
miklu um framvinduna. Stjórnvöld geta
með stefnumótun haft mikil áhrif á hana
með því að undirbúa nýjar kynslóðir fyrir
breytta tíma í gegnum menntakerfið. Auk
þess sem atvinnulífið þarf að vera vakandi og
stuðla að endurmenntun vinnuaflsins. Q
Aórir sálmar
Sumarið er komið
„Nú verður aftur hlýtt og bjart um bæinn“
ortí borgarskáldið Tómas Guðmundsson í
kvæði sínu Austurstræti. Þessi orð eiga vel við
núna þegar sól hefúr hækkað á lofti.
Tómas var iðinn við útgáfústörf, en brauð-
stritínu sinntí hann um nokkurra ára skeið
sem lögfræðingur við málflumingsstörf.
Málflutningsstörfin hafa eflaust reynt á þol-
inmæði skáldsins ekki síst á heitum sumar-
dögum í Reykjavík. Enda hafði skáldagyðjan
að lokum yfirhöndina og eftir að bókin Fagra
veröld kom út ár árinu 1933 var framtíðin
ráðin. Bókin seldist upp og orðstýr Tómasar
var tryggður. Tómas var ólíkur samferða-
mönnum sínum á sviði ljóðagerðar að því leiti
að hann þurfti ekki að leita í náttúruna til að
finna yrkisefni. Borgin var hans ær og kýr.
Á árinu 2010 afhjúpaði borgarstjórinn í
Reykjavík minnisvarða um Tómas sem stend-
ur við suðurenda Reykjavíkurtjamar. Lengi
vel stóð brjóstmynd af Tómasi í Austurstræti
við Reykjavíkurapótek en hún var tekin nið-
ur og hefur nú verið komið fyrir á Borgar-
bókasafni Reykjavíkur.
Nú verður aftur hlýtt og bjart um bæinn.
Af bemskuglöðum hlátri strætíð ómar,
því vorið kemur sunnan yfir sæinn.
Sjá, sólskinið á gangstéttunum ljómar.
Og daprar sálir söngvar vorsins yngja.
Og svo er mikill ljóssins undrakraftur,
að jafnvel gamlir símastaurar syngja
í sólskininu og verða grænir aftur.
Og þúsund hjörtu grípur gömul kætí.
Og gömul hjörm þrá á ný og sakna.
Ó, bemsku vorrar athvarf, Austurstræti,
hve endurminningamar hjá þér vakna.
Hér lærðist oss að skrópa úr lífsins skóla.
Hér skalf vort hjarta sumarlangt af ást.
Og þó hún entíst sjaldan heila sóla,
fann sál vor nýja, þegar önnur brást.
Þá færðust okkar fyrsm ljóð í letur,
því lífið mjög á hjörtu okkar fékk.
Og geri margir menntaskólar betur:
Ég minnist sextán skálda í fjórða bekk.
Og samt var stöðugt yfir okkur kvartað,
og eflaust hefúr námið gengið tregt.
Við lögðum aðaláherslu á hjartað,
því okkur þótti hitt of veraldlegt.
Ritstjóri: Sverrir H. Geirmundsson
Ábyrgðarmaður: Jóhannes Benediktsson
Útgefandi: Heimur hf., Borganúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575.
Netfang: joiben@heimur.is.
Prentun: Heimur. Upplag: 700 eintök.
Öll réttindi áskilin. © Ritið má ekki afrita
án leyfis útgefanda.
4 VÍSBENDING • 17.TBL.2017