Fréttablaðið - 15.02.2023, Side 7

Styrkumsóknir í Vestnorræna
höfuðborgasjóðinn 2023
Vestnorræni höfuðborgasjóður Nuuk,
Reykjavíkur og Þórshafnar auglýsir eftir
styrkumsóknum fyrir árið 2023
Reykjavíkurborg er aðili að Vestnorræna
höfuðborgasjóði Færeyja, Grænlands og Íslands.
Sjóðurinn hefur að markmiði að efla skilning og
samstarf, m.a. á sviði menningarmála, milli þessara
borga, íbúa þeirra, samtaka og stjórnmálamanna og
veita fjárstyrki til verkefna sem þjóna þessum
markmiðum
Auglýst er eftir umsóknum um styrki úr sjóðnum til
verkefna sem tengjast samskiptum milli
höfuðborganna og efla tengsl þeirra með einhverjum
hætti, t.d. á sviði menningar, fræðslu eða íþrótta. Í
umsókn skal lýsa fyrirhuguðum verkefnum ítarlega,
fyrirkomulagi þeirra, tímasetningu og kostnaði.
Stjórn sjóðsins tekur ákvörðun um úthlutun á árlegum
fundi sínum í maí 2023.
Umsókn skal beint til:
Vestnorræni höfuðborgasjóður Nuuk,
Reykjavíkur og Þórshafnar
b.t. skrifstofu borgarstjóra og borgarritara
Ráðhúsi Reykjavíkur
Tjarnargötu 11
101 Reykjavík
Umsóknir berist eigi síðar en föstudaginn 1. apríl 2023
og koma umsóknir sem síðar kunna að berast ekki til
afgreiðslu.
Umsóknir skal senda á ofangreint heimilisfang eða á
netfangið vestnor@reykjavik.is á umsóknareyðublöðum
sem nálgast má á vefsíðu Reykjavíkurborgar
reykjavik.is/vestnorraeni
Upplýsingar eru veittar á skrifstofu borgarstjóra og
borgarritara, Ráðhúsi Reykjavíkur, s. 411 4500.
Reykjavík, 15. febrúar 2023
Borgarritari
Kommuneqarfik Sermersooq Reykjavík Tórshavnar kommuna
Baldur Þórhallsson stjórn-
málafræðiprófessor segir
njósnabelgi og aðra fljúgandi
furðuhluti yfir Bandaríkj-
unum kalla á athygli íslenskra
stjórnvalda og annarra NATO
ríkja. Kínverskir belgir fljúgi
yfir norðurslóðir.
odduraevar@frettabladid.is
Öryggismál Baldur Þórhallsson
stjórnmálafræðiprófessor segir kín-
verska njósnabelgi senda norður.
Þeir kalli á aukið eftirlit í loftrými
Íslands og NATO.
Eins og fram hefur komið hafa
bandarísk stjórnvöld staðfest að
fyrsti njósnabelgurinn, sem skotinn
var niður yfir Kyrrahafi í síðustu
viku, hafi verið kínverskur njósna-
belgur. „Enda var hann að f ljúga
yfir mjög viðkvæm og mikilvæg
hernaðarleg svæði hér í Bandaríkj-
unum,“ segir Baldur sem sjálfur er
nú staddur í Bandaríkjunum.
„Það er ekki enn þá ljóst hvaða
tilgangi hinir þrír belgirnir þjón-
uðu. Menn vilja ekki fullyrða það
enn þá en það vekur samt athygli
að að minnsta kosti sumir þeirra
hafi verið að fljúga yfir hernaðarleg
mikilvæg svæði.“
Baldur segir það vekja grun-
semdir um að þeir hafi innihaldið
njósnabúnað, þó það hafi ekki verið
staðfest og þá berist spjótin aftur að
kínverskum stjórnvöldum.
„Það hefur líka komið fram í
alþjóðlegum fréttum að fyrir svona
f imm, sex árum hafi kínversk
stjórnvöld ákveðið að auka njósna-
getu sína, hvað varðar að geta sent
svona loftbelgi til fjarlægari heims-
hluta til njósna.“
Kínversk yfirvöld hafi varið heil-
miklum fjármunum í þetta á síð-
ustu fimm árum.
„Það sem menn átta sig ekki á í
opinberri umræðu er hversu algengt
þetta er að það séu svona belgir
sendir á loft sem eru að njósna því
að eftir að Bandaríkjamenn upp-
götvuðu þennan belg þá stórjuku
þeir eftirlit með lofthelginni, með
hugsanlegum furðuhlutum í loftinu
og kannski þess vegna fundu þeir
þessa belgi. Kannski eru þeir bara
nokkuð algengir, við bara vitum
það ekki.“
Baldur segir belgina yfirleitt
koma að norðan. „Þó þeir komi
kannski ekki beint yfir íslenska loft-
helgi, þá koma þeir að norðanverðu
og yfir norðurskautið frá Kína.“
Tæknin sem notuð sé til að fljúga
slíkum belgjum og njósna með þeim
sé orðin miklu betri en hún var.
„Þannig að menn gera ráð fyrir
því að eftirlit með þessu muni
aukast og þetta er klárlega eitthvað
sem íslensk stjórnvöld og NATO ríki
þurfa að hafa nánara eftirlit með.“
Baldur segir málið ekki koma vel
út fyrir ríkisstjórn Joe Biden.
„Það kemur ekkert sérstaklega vel
út að þessi fyrsti belgur, sem sam-
kvæmt þeim var klárlega njósna-
belgur, hafi komist þetta langt og
hafi sveimað yfir hernaðarlega mik-
ilvægum stöðum í Bandaríkjunum.
Enda hafa Repúblikanar núna verið
að gagnrýna Biden forseta fyrir að
gæta ekki nógu vel að lofthelginni
og öryggi bandarískra borgara.“
Þá hafi stjórnvöld talið loftbelg-
ina ógna flugöryggi vegna þess hve
lágt þeir hafi verið á lofti. Baldur
segir ekki loku fyrir það skotið
að einhverjir af þessum fljúgandi
furðuhlutum muni á endanum
reynast hafa raunverulega verið
notaðir til veðureftirlits.
„Og það getur líka vel verið að
einhverjir þeirra hafi ekki átt að
fara nákvæmlega þessa leið sem
þeir fóru, heldur hafi bara einfald-
lega villst af leið og þá benda menn
á það að það hefur verið einstak-
lega mikið óveður á norðurslóðum
undanfarnar vikur og mikill kuldi
og það gæti eitthvað hafa ruglað
hvert verið er að senda þessa belgi.“
Kínversk stjórnvöld hafa hafnað
því með öllu að belgurinn sem
skotinn var niður í síðustu viku
hafi verið njósnabelgur, heldur hafi
þetta verið veðurbelgur. Saka þau
Bandaríkin um að hafa sjálf sent
njósnabelgi yfir Kína. Baldur segir
spurður að lítið sé að marka þessar
fullyrðingar.
„Ég sá hér í sjónvarpinu í gær að
bandarískir sérfræðingar, sem eru
ekki á vegum bandarískra stjórn-
valda, fullyrða að Bandaríkjamenn
hafi aldrei sent neina belgi yfir
Kína,“ segir Baldur.
„Það er ekkert að marka það sem
kínversk stjórnvöld segja í þessu
áróðursstríði. Það er bara þannig.
Við megum heldur ekki gleyma því
að það er engin ástæða til að taka
allt sem bandarísk stjórnvöld segja
trúanlega, en þau eiga miklu erfið-
ara með að skrökva að almenningi
vegna eftirlits þingsins. Stjórnvöld
og leyniþjónusta leikur sér ekki að
því að fara með einhverjar skrök-
sögur vegna eftirlits þingsins, þau
geta ekki leyft sér það.“ n
Stjórnvöld á Íslandi skoði
njósnabelgi á norðurhimni
Hluti af kínverskum loftbelg sem Bandaríkjamenn skutu niður og fiskuðu upp úr Kyrrahafinu. Fréttablaðið/Getty
Það er ekkert að marka
það sem kínversk
stjórnvöld segja í þessu
áróðursstríði.
Baldur Þórhalls-
son, prófessor
í stjórnmála-
fræði.
benediktarnar@frettabladid.is
Tyrkland Tala látinna í Tyrklandi
og Sýrlandi í kjölfar jarðskjálfta
sem reið yfir í síðustu viku er nú
yfir fjörutíu þúsund. Alþjóðaheil-
brigðisstofnunin telur að 26 milljón
manns þurfi neyðaraðstoð í lönd-
unum tveimur.
Recep Tayyip Erdogan, forseti
Tyrklands, segir að um 35 þúsund
manns hafi látist í Tyrklandi. Um er
að ræða verstu hamfarir þar í heila
öld. Yfir 105 þúsund manns eru slas-
aðir og liggja þrettán þúsund manns
á spítala. Þá hefur Erdogan gefið
það út að héðan í frá verði strangari
byggingarreglugerðum framfylgt.
Í Sýrlandi hafa 5.700 manns látist.
Björgunarstarfið gengur erfiðlega í
landinu, en borgarastyrjöld hefur
sett innviði landsins í rúst.
Samkvæmt Sameinuðu þjóð-
unum hafa um níu milljón Sýr-
lendinga orðið fyrir áhrifum jarð-
skjálftans.
Í gær fór fyrsta birgðasending af
nauðsynjavörum inn á sýrlenskt
landsvæði sem er undir stjórn
stjórnarandstæðinga í landinu.
Bashar al-Assad, forseti Sýrlands,
samþykkti að opna tvær nýjar
tímabundnar landamærastöðvar
milli Tyrklands og Sýrlands, þar
sem mannúðaraðstoð getur borist
til landsins hratt og örugglega. n
Fórnarlömbum jarðskjálftans fjölgar
Yfir 41 þúsund
manns hafa
látist í kjölfar
jarðskjálftans.
Fréttablaðið/
Getty
Fréttablaðið Fréttir 715. Febrúar 2023
MiÐViKUDAGUr