Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.12.1986, Side 26

FRÁRENNSLI
Götur eru meira en slitlag og þó svo
skemmdir séu þar mest áberandi verða
einnig alvarlegar skemmdir í undir-
byggingu gatnanna og þá einnig í þeim
kerfum, sem þar eru. Misjafnt er hver
endingartími einstakra kerfa er og
kostnaður við endubyggingu þeirra. Hér
skal nokkuð sagt frá frárennslislögnum.
Frárennslislagnir eru með elstu kerfum
þéttbýlis og má finna minjar þeirra í
borgum fornaldar. M.a. er enn í notkun
cloaca maxima í Róm, sem byggt var
til forna til að leiða frárennsli frá
Forum Romanum. Elstu frárennslis-
lagnir hérlendis eru frá upphafi þessarar
aldar og því ekki sambærilegar við
fornminjar við Miðjarðarhafið. Margar
hinn fyrstu frárennslislagna hérlendis
voru lagðar af miklum vanefnum og
reyndar víða fram yfir 1960 voru gæði
lagnanna harla bágborin. Fyrir löngu
var orðið ljóst að frárennslislagnir í
þéttbýli hérlendis þyrfti að endumýja og
það fyrr en síðar.
Á vegum Samtaka sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu hefur starfað sam-
starfsnefnd um holræsamál undanfarin
ár og sendi nefndin í desembcr 1981 frá
sér tillögur um aðgerðir sem beint var
til einstakra sveitarfélaga. Viðtökumar
hafa verið þær að í reynd hafa sveitar-
félögin samþykkt tillögurnar en þær
miðuðust við að framkvæmdum lyki
fyrir aldamót. Áætlaður kostnaður við
framkvæmdir voru um 1 milljarður
króna á verðlagi þessa árs eða um 400
krónur á hvem íbúa og ár á tuttugu ára
tímabili. Reyndar stefna mörg sveitar-
félaganna á að ljúka framkvæmdum
nokkru fyrir aldamót. Þessar fram-
kvæmdir miða þó eingöngu að því að
koma í veg fyrir mengun þá sem fjörur
svæðisins eru undirlagðar af. Öll sú
endurnýjun lagna í götum sem fyrir-
sjáanleg er, er ekki með í fyrrnefndri
áætlun um hreinsun sjávar. Því er ljóst
að mikillar endumýjunar verður þörf
þegar æviskeiði lagnanna fer að ljúka á
fyrri hluta næstu aldar.
Útreiknuð endurnýjunarþörf
vatnsveitu og holræsa í Gauta-
borg miðað við 60 ára líftíma
kerfanna (Endurskoðunarskrif-
stofa Gautaborgar 1984 )
fólksfjölgun, sem búist er við á næstu
árum, svo og að draga mun úr fækkun
íbúa í hverri íbúð. Afleiðing þessa er að
sjálfsögðu að hlutur viðhalds og endur-
nýjunar verður stærri. Sænskar spár
gera ráð fyrir gífurlegri aukningu í
endurnýjun veitukerfa og dæmi vísast
til línurits frá Göteborgs revisions-
kontor um endurnýjunarþörf í vatns-
veitu- og frárennslislögnum.
Hérlendis liggja ekki fyrir nægilegar
athuganir til að sjá vel fyrir ástand
þessara mála á næstu áratugum en víst
er að tímabært er að huga að málum
endurbyggingar hér ekki síður en annars
staðar.
Mkr/ár
I i
300-
250-
200-
150-
100-
50
i r
1975
2000
2020
2040
2060
Sú breyting sem augljóslega má sjá
fyrir er að hægja mun á útþenslu
byggðarinnar og tiltölulega færri nýjar
götur verða byggðar. Merkja má þessa
þróun meðal annars af mun hægari