Heimdallur - 30.12.1949, Qupperneq 7

II E I M D A L L U R
verðirnir með ritara kardinálans,
Andrew Zakár. Andlit hans var svo
bólgið, að það var ekki þekkjanlegt;
hár hans alþakið storknuðu blóði og
handleggirnir og hálsinn voru hræði-
lega marðir. Tveir Verðir hjeldu hon-
um uppi. í hokkur augnablik ríkti
dauðaþögn. Það virtist svo sem
Mindszenty og Zakár þekktu hvor-
ugur annan. Kotlev sagði nú erki-
biskupnum, að þetta væri ritari hans,
og hefði hann nú þegar játað allt.
Zakár fjell á gólfið; hann skreidd-
ist áfram í áttina til kardinálans og
bað um fyrirgefningu. Þegar verð-
irnir ætluðu að hjálpa honum að rísa
á fætur hrópaði hann: „Nei, nei, mis-
þyrmið mjer ekki. Jeg sk^ játa allt
sem þið viljið. Jeg bið ykkur að mis-
þyrma mjer ekki meir.“
84 stunda yfirheyrsla.
Nú var Zakár færður burt, en
Mindszenty sagði ekki orð í tvær
klst. á eftir. Hann var eins og stirðn-
aður.
Um kl. 4 á laugardag var hann
studdur að borði einu, en á því lá
vjelrituð játning, sem beið aðeins þess
að hann skrifaði undir hana. Honum
var nú fenginn penni, en skjalið gat
hann ekki lesið, svo að hann vissi
ekki, hvað hann var að undirrita.
Hann undirritaði samt játninguna
eftir 84 klukkustunda yfirheyrslur.
Þegar Mindszenty hafði skrifað
undir, var hann færður til klefa síns,
hann afklæddur og lagður í rúmfleti
sitt. Þessu næst var honum gefið að
borða, súpa og kartöflur, en Gerson
gaf honum sprautu af einhverju
deyfilyfi. Kardinálinn lá nú hreyfing
arlaus í 17 klst., en um nóttina kom
einn af varðmönnum þeim, sem gætti
klefa hans til Gersons og tjáði hon-
um, að Mindszenty væri vakandi.
Augu hans voru opin og starandi og
líkaminn væri stífur. Gerson fullviss-
aði varðmanninn um, að Mindszenty
svæfi djúpum svefni og ekkert væri
að honum; líkami hans myndi hress-
ast við aftur. Líkami Mindszenty náði
sjer að vísu, en sálarþrek hans hafði
fengið banahöggið.
„Mindszenty útrýmingarnefndin“
kom saman á sunnudagsmorgun. —
Péter, yfirmaður leynilögreglunnar,
var hinn hróðugasti og sýndi mönn-
um hina vjelrituðu játningu Minds-
zentys, en Ivan Boldizsár hjelt því
fram, að fólkið myndi ekki trúa játn-
ingunni ef hún væri vjelrituð, hún
yrði að vera skrifuð með eigin hendi
kardinálans. Þegar kardinálinn hefði
skrifað játninguna að nýju skyldi hún
gefin út, en þegar höfðu verið gefin
út ýmis „skjöl sem fundist höfðu í
kjallara kardinálans11. Allt þetta átti
að hafa þau áhrif, að Mindszenty
væri sekur í augum fólksins áður en
rjettarhöldin yfir honum hæfust.
Meira af deyfilyfjum.
Mindszenty vaknaði um hádegi á
sunnudag og neytti þá dálítils matar.
Hann kvartaði við varðmennina um
verki í höfði og fótum, svo að lækn-
irinn var sóttur. Þegar læknirinn
kom, ætlaði hann að gefa kardinál-
anum deyfilyfssprautu, en hann
veitti viðnám, svo að þrjá menn
þurfti til að halda honum meðan
læknirinn sprautaði í hann lyfinu.
Nú kom prófessor Gerson, og sett-
ist hann niður hjá kardinálanum og
fór að tala við hann í vingjarnlegum
tón, eins og hann væri að tala við
barn. Hann sagðist engu hafa ráðið
um það, sem gerst hefði, og sú eld-
raun, sem kardinálinn nú hefði farið
í gegnum, væri aðeins smjörþefur-
inn af því, sem framundan væri. Að
lokum lýsti hann þeim píningum,
sem aðrir fangar yrðu að þola. Eng-
inn þyrfti að þola slíka meðferð, sagði
hann, en mjög væri það mikilvægt,
að menn væru samvinnuþýðir. Einn-
ig væri nauðsynlegt fyrir kardinál-
ann að fá þetta lyf vegna þess, sem
hann hefði orðið að þola síðustu dag-
ana.
Síðari hluta dagsins kom læknir-
inn aftur til að gefa honum sprautu,
og nú veitti Mindszenty enga mót-
spyrnu.
Yfirheyrslurnar halda áfram.
Kl. 8 um kvöldið var aftur farið
með Mindszenty til yfirheyrslu. Hon-
um var fengið sæti við borð, sem á
voru ritföng og skipað að gera afrit
af hinni vjelrituðu játningu, sem
hann hafði undirritað. Kardinálinn
svaraði ekki. Þá sýndi foringi sá,
sem stjórnaði yfirheyrslunum, kard-
inálanum hina vjelrituðu játningu
hans og byrjaði að lesa hana upphátt.
Kardinálinn varð mjög æstur, tók
fram í fyrir foringjanum og sagðist
aldrei hafa gert neina slíka játn-
ingu. Honum var þá bent á undir-
skriftina, en hann kvaðst ekki við
hana kannast; hann gæti iUa greint
hana.
Nú var Mindszenty stillt upp við
vegg og lögreglumennirnir tóku að
lesa játninguna fyrir honum, og end-
urtóku þeir sömu setningarnar hvað
eftir annað. Þrettán klst. síðar var
Péter hershöfðingja afhent játning
kardinálans rituð með eigin hendi.
Yfirheyrslurnar hjeldu nú áfram
án afláts, og var nú lagt út af hinni
„skriflegu játningu“. En að kvöldi
hins 13. janúar leið yfir kardinálann.
Hann var fluttur í klefa sinn, og
dvaldist læknir þar hjá honum til
næsta dags. Menn voru mjög áhyggju
fullir og óttuðust um líf kardinálans.
Péter heyrðist segja við Kotlev: ,,Þeir
hafa gefið honum of mikið deyfilyf.
Hvað eigum við að taka til bragðs,
ef hann deyr?“ „Venjulega deyja þeir
ekki,“ svaraði Kotlev. En þessi frá-
sögn af veru Mindszentys í fangels-
inu endar skyndilega að morgni hins
15. janúar. Skipt var um alla verði,
sem gættu hans, og einn liðsforingi
og tveir varðmenn, sem grunaðir
voru um að segja frá yfirheyrslunum
voru teknir fastir og sendir í annað
fangelsi. Þar urðu varðmennirnir
fyrir „slysaskoti", er þeir voru að