Heima er bezt - 01.06.2007, Page 11

Áður þurftum við að vera með flugvélarnar færðar á ræmur
og hafa mynd flugumferðarinnar mikið til í höfðinu. Hlutverk
flugumferðarstjóra er m.a. að halda hæfilegu bili á milli
flugvélanna. Það er talsverður vandi að vera nógu forsjáll
til að láta þetta bil haldast því að flugvélarnar eru á leiðum
sem liggja þvers og kruss og mismunandi hraðfleygar.
Árið 1972 fór ég í átta manna hópi á fímm vikna námskeið
í ratsjárfræðum í London og 1978 fór ég á námskeið í leit
og björgun loftfara til Govemors-eyjar í New York og er
þar með lokið upptalningu á námsferlinum, auk stuttra
fræðslunámsskeiða af og til.
Starfsferill
Ég var 24 ára þegar ég varð varðstjóri, einn af íjórum sem
stjórnuðum hver sinni vakt. Það þætti líklega ekki mikil
reynsla í dag. Við urðum að takast á við erfiðleika þó ungir
værum. Þá höfðu ekki allar flugvélar talstöð og þeim varð að
stjórna með ljósalömpum. Á vetuma gat orðið kalt í gamla
flugtuminum en kyndingin átti það til að bila. En við létum
það ekki á okkur fá og sátum við stjómborðin í kuldaúlpum
með skinnhúfur á höfðinu ef þörf krafði.
Þegar ég var nýkominn frá Oklahoma, vorið 1954 var ég
sendur til Vestmannaeyja en eini flugumferðastjórinn þar,
Skarphéðinn Vilmundarson, hafði orðið skyndilega veikur.
Þar var ég í nokkra mánuði um sumarið.
Árið 1951 tóku íslendingar við flugumferðastjórninni á
Keflavíkurflugvelli.
Bjöm Jónsson, fyrsti yfirflugumferðastjórinn i Reykjavik,
kenndi fyrstur manna íslenskum flugnemum flugreglur. Hann
gerðist tækniráðgjafi hjá Alþjóðaflugmálastjórninni í París
og kom að rnáli við mig í árslok 1957 og bað mig að taka
við kennslu flugmannanna, og kenna þeim flugreglurnar
sem þeir þurftu að kunna.
Áður hafði ég fengist við að kenna þeim morsið. Þó að
aðalstarf mitt hafi verið flugumferðastjórn þá kenndi ég
tlugmönnum bókleg fræði í tæpa ljóra áratugi, allt fram til
74ra ára aldurs og fannst það mjög gefandi og ánægjulegt
starf.
Ég var sendur til Akureyrar árið 1960 til að koma þar
á flugumferðarstjóm, þar leiðbeindi ég þeim Jónasi
Einarssyni og Sverri Vilhjálmssyni, sem báðir höfðu áður
numið flugumferðarstjórn í Oklahoma og urðu fyrstu
flugumferðarstjórarnir þarna.
Félag íslenskra atvinnuflugmanna hélt upp á 60 ára afmælið
sitt s.l. vetur og bauð mér á þessa hátíð sína. Þar færði ég
félaginu bókina Flugumferðarstjóratal, sem kom út árið
2001 og segir nr.a. sögu flugumferðarstjórnar hér á landi
frá því íslendingar tóku við henni vorið 1946 og fram til
ársins 2000 og ég hafði tekið saman.
Árið 1962 tók ég við starfi aðstoðar yfirflugumferðarstjóra
í Reykjavík, vann skrifstofustörf um vetur en gegndi áfram
vaktavinnu og varðstjórastörfum á sumrin þegar flugumferð
var í hámarki og sumarorlof starfsmanna.
Árið 1971 tók ég við nýju starfi yfirflugumferðarstjóra
kennslu og þjálfunar flugumferðarstjóra og gegndi því í 3
ár. Ég fékk Ernst Gíslason flugumferðarstjóra til liðs við
mig við kennsluna, við endurskipulögðum hana frá grunni
með mikilli áherslu á verklegu hliðina. Og sömdum miserfíð
þjálfunarverkefni þar sem einkum var lögð áhersla á veikar
hliðar. Mikilvægt var að nemar í faginu hefðu gott vald
á flugmálinu, enskri tungu. Á fýrsta námskeiðinu kom í
ljós misgóð enskukunnátta, ég fékk fagmann til að semja
enskupróf fyrir hópinn, þar sem 7 var lágmarkseinkunn,
tveir þeirra stóðust það ekki. Ég stöðvaði þá námskeiðið í
3 mánuði og gerði kröfú til þeirra að fá sér viðbótar kennslu
og endurtaka síðan prófið sem þeir stóðust þá. Fljótlega
varð svo stúdentspróf inntökuskilyrði.
Vorið 1974 veiktist Arnór Hjálmarsson yfirflugumferðarstjóri
alvarlega og varð að hætta störfum. Starfið var auglýst og
sóttu margir um það og þar á meðal ég. Þá var Halldór E.
Sigurðsson samgönguráðherra. Hann kallaði mig til viðtals
við sig í ráðuneytið þegar að því kom að taka ákvörðun
um hver af umsækjendum yrði ráðinn. Hann sagðist ætla
að vera hreinskilinn við mig. Sér hefði verið tjáð að hæpið
væri að fela mér starfíð vegna þess að ég hefði verið svo
mikill félagsmálamaður. Þá var ég búinn að vera í rúm tíu
ár formaður Félags flugumferðarstjóra, formaður Félags
flugmálastarfsmanna ríkisins í ein 3 ár og í stjóm BSRB í
tíu ár og um tíma varamaður í kjararáði þess.
Það hafði stundum komið fyrir að ég hafði barið í borðið
á samningafúndum með ráðuneytismönnum. Ég sagði við
Halldór: „Yrði mér falið þetta starf myndi ég hvorki á því
níðast né öðru því sem mér yrði til trúað.“
Þá brosti ráðherrann, undirritaði skipunarbréfíð og rétti
mér það. Þar með varð ég þriðji yfirflugumferðarstjórinn
yfir flugtumi, aðflugsstjórn og flugstjómarmiðstöð í
Reykjavík.
Árið 1986 var gerð skipulagsbreyting hjá flugumferð-
arstjórninni í Reykjavik og ég tók þá við breyttu starfi sem
fyrsti yfirflugumferðarstjóri rekstarsviðs flugumferðarstjórnar
og gegndi því starfi til eftirlaunaaldurs, um áramótin 1990-
1991. Ný reglugerð tók þá gildi þess efnis að flugumferðastjórar
urðu að hætta starfi þegar þeir næðu 63 ára aldri, eins og
flugmenn. Þegar þeim aldri er náð var álitið að sumir menn
yrðu ekki hæfir til að gegna þessu starfi. Þetta er þó mjög
einstaklingsbundið. Þegar ég varð að hætta var ég kominn á
sextugasta og fimmta árið. Þá fór ég að hugsa mig um hvað
ég ætti að taka mér fyrir hendur. Ég byrjaði á því að fara á
upprifjunamámskeið fyrir leiðsögumenn ferðamanna hjá Bimu
Bjarnleifsdóttir í Menntaskólanum i Kópavogi. Ég hafði áður
starfað milli vakta sem leiðsögumaður ferðamanna, einkum
farþega af skemmtiferðaskipum, um 15 ára skeið, og var einn
af stofnendum Félags leiðsögumanna. En þá flytur Flugskóli
Islands úr Fjölbraut Suðurnesja til Reykjavikurflugvallar
og ég á þess kost að taka þar upp þráðinn og fara að kenna
aftur flugnemum. Ég tók þann kostinn. Vann tvo til þrjá
daga í viku og var nokkuð frjáls. Þessari kennslu hélt ég
áfram til 74ra ára aldurs.
Ég gerðist líka meðhjálpari í Fella- og Hólakirkju er aðalstarfinu
lauk, hafði raunar lengi verið í sóknarnefndinni.
Heima er bezt 299