Heima er bezt - 01.06.2007, Síða 18

kennslustofur og stór leikfimissalur, sem
notaður var fyrir leikfimi og yfirleitt
alla mannfagnaði, svo sem fundahöld,
leiksýningar, kvöldvökur og dansleiki.
Aður en útvarpið kom til sögu unnar voru
þar kvöldvökur á hverju föstudagskvöldi
á veturna og voru þær vel sóttar. Þrír
vökumenn önnuðust kvöldvökumar og
auglýst var á hverjum ljósastaur hverjir
það væru. Þessar vökur voru á kvöldin
kl. 8 og man ég eftir hve vinsælar þessar
skemmtanir voru. Vökumenn lögðu
mikið á sig við að fara sem best með
efni og velja. Sérstaklega var það
Hallgrímur Guðnason, sem gerði þar
mesta lukku. Hann lék persónurnar í
framhaldssögunum sem hann las og það
var mikil ánægja og fólkið þakklátt. Eg
man líka eftir leikfélaginu, hvað það
hafði mikil áhrif á bæjarlífið og hve mörg
leikrit voru á boðstólum, sérstaklega
gleymi ég aldrei Skugga-Sveini, sem
var sýndur mörgum sinnum. Einnig
Tengdamömmu, Ævintýri á gönguför
og mörgum fleiri.
Við áttum góða leikara, Hildur í
bankanum er alveg ógleymanleg? Einnig
Guðrún Sigurðardóttir, Hreggviður
Sveinsson, Þorkell Eiríksson, Friðrikka
Sæmundsdóttir, svo einhverjir séu
nefndir. Allt þetta fólk var sem menntað
í þessum fræðum. Þeim virtist þetta
svo í blóð borið.
Við áttum þarna líka ágæta Lúðrasveit,
sem stofnuð var um 1924 að mig minnir,
af áhugamönnum. Ahuginn var svo
mikill að fenginn var lærður maður
úr Reykjavík til að æfa lúðrahópinn,
menn á öllum aidri. Þessi lúðrasveit varð
nokkuð gömul og misjafnlega Qölmenn.
Eg var í henni, lærði að lesa nótur og
blása á althorn. Auðbjörn Emilsson
var lengi stjórnandi og kennari. Hann
var fenginn frá Reykjavík til að efla
og stjóma sveitinni. Hann var lifandi
í þessu og góður í að leiðbeina. Allt
var þetta unnið í sjálfboðavinnu. Annað
þekktist ekki.
Karlakórinn Glaður var stofnaður
skömmu eftir 1930. Honum
stjórnaði Hjalti Guðnason, ólærður
hljómlistarmaður. Kórinn var mjög
öflugur og söng víða á Austurlandi.
Kvenfélag blómstraði og gerði margt
til blessunar bæjarfélaginu. Þar man ég
eftir mörgum konum í fararbroddi. Það
hóf störf áður en ég fæddist og stóð fyrir
ýmsum skemmtunum til ljáröflunar. Það
hjálpaði mörgum í erfiðleikum.
Skátafélag var á Eskifirði um tíma
og var ég einn af stofnendum þess
og á margar minningar um það, m.a.
bréf sem ég fékk frá höfuðstöðvunum
i Reykjavík.
Þá vil ég sérstaklega minnast á
Góðtemplararegluna, sem stóð í
miklum blóma frá því fyrir aldamótin
1900. Átti stúkan á tímabili veglegt hús
undir starfsemi sína og að henni stóðu
merkismenn þeirra tíma, sem sáu hve
mikið tjón áfengið olli þjóðinni. Stúkan
Björk, sem ég starfaði í á árunum eftir
1930, var mjög öflug og þá gleymi ég
ekki bamastúkunni. Hún hét Bjarkarrós
nr. 65. Eg gekk í hana fyrsta ár mitt í
Barnaskólanum.
Kennarar við skólann voru þá Jón
Valdimarsson, ættaður úr Dalasýslu og
Arnfinnur Jónsson, sonur Ragnheiðar
og Jóns ísleifssonar, vegaverkstjóra á
Eskifirði. Þeir voru báðir áhugasamir fyrir
velgengni okkar í námi. Jón var einnig
mikill félagsmálamaður og sérstaklega
umhugað um ungu kynslóðina. Hann var
gæslumaður bamastúkunnar Bjarkarrósar
og aflgjafi hennar meðan hann var á
Eskifírði. Arnfinnur var einnig mikið í
félagsmálum, aðallega í verklýðsmálum.
Hann var foringi á meðan hann var á
Eskifirði, umdeildur, en sannur í þeim
inálum sem hann sinnti, og gegndi lengi
starfi oddvita staðarins. Arnfinnur kenndi
okkur söng, dýrafræði og landafræði
og var duglegur að uppfræða okkur.
Jón Valdimarsson kenndi kristnifræði,
lestur, skrift og reikning. Það voru
skemmtilegir tímar og hann gerði allt
námsefnið svo skýrt fyrir okkur. Ég
man ekki eftir að nokkur krakki væri
að slugsa í tímum hjá Jóni. Hann var
kennari af guðs náð.
Ég útskrifaðist úr skólanum meó það
eina fullnaðarskírteini sem ég hefi á
ævinni hlotið, undirritað af Arnfmni
og geymi það enn. Stundum voru
aukakennarar við skólann, eins og
Einar Loftsson, sem varð síðasti prestur
Fríkirkjusafnaðarins á Eskifírði. Það
var virkilega gaman að vera hjá Jóni
Valdimarssyni í bamastúkunni. Hann
upprætti Ijótan munnsöfnuð hjá þeim
blótsömustu og ég man að hann sagði
við okkur að ljótt orðbragð væri eins
og forarblettur á hvítum silkikjól. Þetta
síaðist inn í okkur nemendur hans og ég
man að hann hrósaði okkur í skólalok á
hverju vori fyrir framfarir í prúðmennsku
á skólaárinu.
Ég reyndi eftir mætti að hjálpa Jóni í
barnastúkunni. Ég vildi gera sem flesta
Eskfírðinga að reglusömum mönnum ef
þess væri nokkur kostur. Ég talaði við
fólkið í bænum og fann fyrir þakklæti
í að útrýma áfengi meðal meðbræðra
okkar. Ég man ekki eftir neinni konu
sem neytti áfengis á æskudögum mínum,
heldur voru það einungis karlmennimir
sem héldu þessum ósið uppi.
Ég eignaðist fljótt traust kennara
minna og reyndi að gera þeim allt til
hæfis. Ég var fjögur ár í skólanum og
hafði af því gagn og gaman. Engin efhi
vom til að halda áfram námi, þó sótti
ég námsflokk á Neskaupstað árið 1931.
Þetta var eina fræðslan sem ég fékk um
ævina og er þakklátur fyrir. Skóli lífsins
tók við og hefur reynst mér notadrjúgur.
Ég átti góða leikfélaga sem em mér
ennþá minnisstæðir.
Á kreppuámnum frá 1932, reyndi á
allan almenning á Eskifirði. Þau kenndu
manni að lífíð er ekki alltaf leikur, en
reyndist mörgum lærdómur. Ég vann í
físki við bát Halldórs frænda míns. Við
höfðum nokkuð stóran reit vestan við
húsið, þar sem allur afli var þurrkaður
og þveginn. Þar hjálpaðist fjölskyldan
að eftir bestu getu og eins við mat á
fiskinum og að koma honum í sem
mest verð. Ég lærði af sjálfsdáðum
bókhald þess tíma og hjálpaði fólki að
gera skattaskýrslur. Stundum vann ég
hjá vini mínum Davíð Jóhannessyni á
pósthúsinu. Árið 1936 var ég svo heppinn
að fá starf á sýsluskrifstofunni og þar
vann ég til ársins 1942. Þá bauðst mér
starf í Stykkishólmi sem sýsluskrifari,
þar sem ég hef búið og starfað fram á
þennan dag. Við vomm þar lengst af á
sýsluskrifstofunni saman, Emil Bjömsson
sýslufulltrúi og ég. Lærði ég mikið af
Emil, enda var hann óspar við að leggja
mér lífsreglumar og var minn lærimeistari
uns hann flutti til Reykjavíkur og varð
þar stjómarráðsritari.
Það var oft glatt á hjalla og gaman
að vera í návist Emils. Hann var mjög
306 Heima er bezt