Heima er bezt - 01.06.2007, Qupperneq 40

Jón R.
Hjálmarsson:
KYROS
Persakonungur
Indó-Evrópumenn stíga
tiltölulega seint fram á
svið veraldarsögunnar,
því að það var fyrst um
2000 f. Kr. sem hópar af
þessum kynstofni byrjuðu
þjóðflutninga sína út frá
sléttum Mið-Asíu. Til
vesturs héldu tlokkar sem
síðar urðu forfeður flestra
þjóða í Evrópu og til suðurs
héldu aðrir hópar sem urðu
forfeður Indverja, en til
suðvesturs fóru Medar og
Persar og tóku sér bólfestu í
ljallahémðunum fyrir austan
Mesopotamíu. Þar áttu þeir
síðan heima eftir að sögur
hófust í nágrenni við ýmis
stórveldi á sléttunum við
fljótin Evfrat og Tígris og
loks í skugga herveldis
Assyríumanna og létu lítið
á sér bera lengi vel. En eftir
að stórveldi Assyríumanna
hrundi og höfúðborg þeirra,
Ninive, var brennt til ösku
árið 612 f. Kr. skiptu sigurvegararnir löndum þannig að
Kaldear fengu sléttulönd Mesopotamíu, en Medar og Persar
fengu öll ljallahémðin þar fyrir austan, þar sem nú er landið
íran. Persar voru undirþjóð Meda á þessum tímum, en tóku
mjög að eflast eftir að einn af
smákóngum þeirra, Kabýses
1., gekk að eiga dóttur
Astyagesar Medakonungs.
Við það reis Kabýses til
mikillar virðingar og varð
þá brátt yfirkonungur í öllum
löndum Persa. Af hjúskap
þessum fæddist sonur sem
síðar varð víðfrægur sem
Kýros konungur mikli og
stofnandi íyrsta heimsveldis
Indó-Evrópumanna.
Gríski sagnritarinn
Herodotos segir sögu um
umhaf Kýrosar sem minnir
mjög á útburðasögumar um
Ödipús, Móses, Rómúlus og
Remus og tleiri svipaðar
flökkusagnir. Hún er á þá leið
að Astyages Medakonung
dreymdi að dóttursonur hans
mundi steypa honum af stóli.
Honum brá illa við drauminn
og skipaði svo fyrir að bam
það sem dóttir hans gekk
með skyldi tafarlaust borið út
eftir fæðingu. En þjónn konungs, sem átti að sjá um verkið,
hafði ekki brjóst í sér til að deyða hvítvoðunginn. Þess í
stað fékk hann fjárhirði einum bamið og skipaði honum
að bera það út. Sá treysti sér heldur ekki til þessa illvirkis.
328 Heima er bezt