Heimili og skóli - 01.08.1971, Síða 14

áfengis og múgsefjun villt svo um fyrir ung-
mennum, að þau sleppa sér alveg: brjóta,
gráta, berja, ræna og neyta jafnvel kraft-
anna til enn verri ofbeldisverka. Ábyrgð
hljómsveitanna er mikil, hávaði þeirra oft
stórhættulegur, — sannanlega. En þar kem-
ur oft sama svarið: „Það er beðið um
þetta!“ Flestir foreldrar neita þó, þegar
smábarnið vill fá að leika sér með rakhníf-
inn og hrossabrestinn inni í stofu! (Hvað er
nú það? spyr einhver).
Danshljómsveitamenn hafa óneitanlega
mjög mikil áhrif — uppeldisleg — á ungl-
ingana t. d. hvað snertir klæðnað, hárgerð,
hreyfingar, framkomu og hávaða. Það er
því full ástæða til að setja þeim starfsreglur,
og gera til þeirra miklar kröfur. Flestir
verða — nú til dags — að afla sér réttinda,
oft með margra ára námi, til þess að verða
hlutgengir í baráttunni um starf. Til þess að
mega klippa kr^kkakoll þarf fjögurra ára
nám. Virðist þó varla „hundrað í hættunni“
þar, þegar litin er hreytileg hárgerð ungling-
anna! Aftur á móti virðist hver strákur geta
verið í hljómsveit, glamri hann á eitthvað
hljóðfæri og geti — með hjálp sterkra magn-
ara —, framleitt mikinn hávaða. Dans-
hljómsveitarstjórar ættu ekki að fá að starfa
sem slíkir, án þess að ganga undir próf og
sanna hæfni sína sem andlega þroskaðir og
heilbrigðir menn, með ríka ábyrgðartil-
finningu og vilja til að starfa með fólki, því
til góðrar gleði og andlegs þroska. Tekjur
hljómsveitarmanna eru oft mjög miklar,
þótt þær nái ekki að jafnaði því „lítilræði“,
sem hljómsveitarmaðurinn í sjónvarpsþætt-
inum taldi sig hafa fengið í Saltvík (160
þúsund krónur). Hann benti og á kostnað
við hljóðfærakaup. Fyrir 50 árum dugði ein
harmonika til þess að „sjá um fjörið“ heil-
ar nætur. Nú eru hljómsveitir með tæki fyr-
ir milljónir króna og þurfa 20—30 mínútur
til þess að „komast í gang“ með allt sam-
an! Það er beðið um þetta, er svarið. Og
hávaðinn er margfaldur við harmonikuna.
En væri nú ekki á allan hátt heppilegra að
fara hér einhvern milliveg?
Fyrirmyndin er sótt — á ýmsan hátt —
til hljómsveita stórþjóða. En þar er aðstað-
an önnur: Leikið í sölum, mörgum sinnum
stæi'ri, en algengt er á Islandi — og áheyr-
endahópurinn eftir því, — svo og möguleik-
arnir til hljóðfærakaupa. En hávaðans gæt-
ir ekki eins í stóru sölunum.
Erlendar hljómsveitir hafa komið til okk-
ar, verið boðnar velkomnar, og árangur ekki
alltaf jafnslæmur. En reynslan hefur sýnt,
að unga fólkið okkar bregst stundum svipað
við og hjá stærri þjóðunum: Hljómsveitin
tekur völdin, táningarnir tapa ráði og rænu,
sumir verða að aumingjum, aðrir að dýr-
um! Flestir rétta þó við aftur, sem betur fer.
Áhrifin geta þó orðið varanleg. En hver er
svo vinningurinn, annar en krónurnar í vös-
um þeirra, sem ósköpunum komu af stað?
Svona innflutningur ætti ekki að vera
frjáls, ekki leyfast, nema gjörþekkt sé „var-
an“ að góðu. Við væntanlega nýja stjórnar-
stefnu þyrfti að gæta miklu meiri aðgæzlu
við innflutning af ýmsu tagi (klámrit,
tertubotnar, kvikmyndarusl, bítlamúsik o.
fl.) hvað, sem andstæðingar hrópuðu hátt
um „innflutningshöftin“! Meðal þessa er
líka áfengið, en einmitt í sambandi við það
er fullorðinna „vandamál“ enn alvarlegra
en unglinganna. Hroðalegt er að heyra um
hörn og unglinga illa haldin og ósjálfbjarga
af völdum áfengis, en hvaðan er fyrirmynd-
in, hjá hverjum er drykkurinn fenginn, og
hverjir setja lögin, sem ýmist hjálpa hinum
82
HEIMILI OG SKOLI