Læknablaðið - 01.10.2023, Blaðsíða 43

L ÆKNABL AÐIÐ 2023/109 471
Fjölmiðlar flytja enn fréttir af missin-
um sem mistökin leiddu til. Hvernig er
að vera þekktur fyrir að hafa gert mis-
tök? „Ég hélt þennan fyrirlestur á Gar-
demoen í Noregi með Harald konung
beint á móti mér. Okkur lækna dreymir
um að bjarga milljónum mannslífa. Fara
til Stokkhólms, fá Nóbelsverðlaun. En í
eina skiptið sem ég talaði við kónginn
var það vegna mistaka minna,“ segir
hann.
„Þetta er líf mitt. Ég gerði mistök og
hef unnið úr þeim.“ Stian Westad óttast
ekki að missa aftur barn og segir það
tölfræðilega afar ólíklegt. „Ég berst fyr-
ir því að fólk læri af mistökum mínum.
Þurfi ekki að endurtaka þau. Markmiðið
er að missa ekki eitt einasta barn.“
Fengu svör og gátu syrgt
Westad hefur kynnst móðurinni Brigit
eftir harmleikinn. Hann þekkti hana
ekki fyrir fæðinguna. Hitti hana fyrst
daginn örlagaríka. „Ákjósanlegast er að
sami læknir fylgi mæðrum í gegnum
meðgönguna.“ Það gangi ekki alltaf því
þá væru læknar í sólarhringsvinnu.
„Ég þekki frá öðrum málum þegar
eitthvað fer úrskeiðis að skjólstæðingar
þurfa að nota mikla orku til að fá sann-
leikann upp á borðið. Á þeim tíma fá
þeir ekki færi til að syrgja. En í þess-
um harmleik lögðum við strax spilin á
borðið. Við sögðum strax að það hefðu
verið mistök mín að gera ekki keisara-
skurð. Þau þurftu ekki að berjast fyrir
því að finna hvar ástæðurnar lágu. Þessi
heiðarleiki leiddi að öllum líkindum
til þess að þau vildu fá mig að næstu
fæðingu. Þau trúðu því að sömu mistök-
in yrðu ekki endurtekin.“
Westad talar um auðmýktina. „Við
læknar verðum að finna sameiginlega
lausn með sjúklingum okkar,“ segir
hann. Sjálfstraust hans felist nú í að hafa
ekki öll svörin heldur að hlusta og finna
Stian Westad, yfirlæknir fæðingardeildarinnar á Inn-
landet Lillehammer-sjúkrahúsinu í Noregi, sagði frá
erfiðri reynslu sinni, þegar mistök hans leiddu til þess
að foreldrar misstu frumburð sinn, á málþingi um
öryggi sjúklinga. Mynd/gag
Margt var í salnum að hlýða á
málþingið Mennska er máttur
— líka í heilbrigðiskerfinu. Því
var einnig streymt á Vísi. Um-
ræður fóru svo fram í pallborði
á eftir. Mynd/gag
„Við vitum að þegar hlutirnir fara á verri
veg vilja sjúklingar og aðstandendur
viðurkenningu á því sem gerðist. Þau
vilja afsökunarbeiðni. Þau vilja heiðar-
legar útskýringar. Þau vilja stuðning
og eftirfylgd og þau vilja sjá raunveru-
legar úrbætur,” sagði Alma D. Möller
landlæknir í erindi sínu á málþinginu
Mennska er máttur — líka í heilbrigðiskerf-
inu.
Fram kom í erindi hennar að tæp
11.000 atvik hafi verið skráð hér á landi
í fyrra. Þar af 48 alvarleg. Atvik í heil-
brigðisþjónustu séu meðal 10 algengustu
dánarorsaka í heiminum og alls látist um
2,6 milljónir árlega af þeim sökum.
Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráð-
herra, sagði unnið að breytingum á laga-
frumvarpi um heilbrigðisþjónustu, lög-
um um landlækni og lýðheilsu og lögum
um réttindi sjúklinga. Hann bindi vonir
við að málið verði klárað á þessu þingi.
Alma segir að lagafrumvarp heil-
brigðisráðherra muni hafa margvísleg
góð áhrif. „Við verðum að halda áfram
og megum ekki gefast upp.” Flókið og
þungt sé að efla öryggi. Hún hlakki til
þegar löggjöf, verklag og rannsókn alvar-
legra atvika verði skýrari.
út hvað sjúklingurinn vill, finna sameig-
inlega lausn.
„Ég vona að fólk innan íslenska heil-
brigðiskerfisins sjái að það er í lagi að
vera opinn, það er í lagi að vera heiðar-
legur. Ég er ekki lélegur læknir þótt ég
viðurkenni mistök heldur trúi ég að læra
megi af þeim. Við læknar erum ekki
guðir. Við eigum að vinna almennilega
og hlusta á sjúklinga. Við eigum að vera
heiðarleg á bæði góðum og slæmu tím-
um.“
Sjúklingar vilja viðurkenningu á því sem gerðist