Víkurfréttir - 06.03.2024, Blaðsíða 10

Þá er það ákveðið. Þeir sem ráða ríkjum í Reykjanesbæ ætla að láta
rokkið víkja fyrir bókunum. Við getum greinilega ekki bæði lesið
og verið í rokkinu. Mér hefur að vísu tekist það í rúm 50 ár og verið
ötull notandi bókasafnsins, tónlistarskólans og síðan Hljómahallar
í öllum sínum myndum. Fyrir rúmu ári tjáði ég mig opinberlega um
hina ýmsu kosti sem sambúð tónlistarskólans, safnsins og Stapans
í Hljómahöll hefur og fann ýmislegt að þeirri hugmynd að bókasafn
myndi taka yfir partýið.
En meirihlutinn var
ákveðinn í að kanna kosti
þess að flytja bókasafnið
inn í Hljómahöllina og
stofnaður var starfshópur
um verkefnið. Fljótlega
kom í ljós að þeir sem
vildu skoða aðra mögu-
leika eða fundu eitt-
hvað að hugmyndinni
áttu ekkert erindi inn í þennan
starfshóp og ekki skyldi hlustað á
úrtöluraddir. Ég bauð fram mína
krafta í þessari valkostagreiningu
þar sem ég hef sérþekkingu í
málaflokknum og vinn að þarfa-
greiningu á húsakosti fyrir nokkur
helstu opinberu söfnin. Það var
ekki talið æskilegt að ég kæmi ná-
lægt þessu vegna þess að ég væri á
móti hugmyndinni. Meirihlutinn
ætlaði að keyra þetta í gegn.
Það sem er athyglisvert í þessu
er að ráðinn var „sérfræðingur að
sunnan“ til að vinna greinargerð
á þremur valkostum, þ.e. óbreytt
ástand, flutning bókasafns í
Hljómahöll og síðan nýbygging. Út
úr þeirri greiningu var engin klár
niðurstaða önnur en að ný bygging
kæmi best út en væri dýrasti val-
kostur og tæki tíma. Hinir tveir
valkostirnir voru heldur ekkert
sérstakir og fundu allir tengdir
aðilar ýmislegt að hugmyndinni.
Lagði sérfræðingurinn til að áður
en lengra væri haldið væri rétt að
ræða við bæjarbúa um þessar hug-
myndir. Það smellpassar líka við
það upplegg sem kynnt var fyrir
kosningar um íbúalýðræði
og leita skyldi til bæjarbúa
um mikilvæg málefni. En
bara ekki þegar meiri-
hlutinn vill gera það sem
honum sýnist. Ekki var
þetta borið undir nokkurn
bæjarbúa og alls ekki þá
sem hugsanlega gætu
verið mótfallnir.
Í kjölfar greinargerðar var lítið
unnið í starfshópnum en arkitektar
kallaðir til að teikna og reikna
hvernig hægt væri að troða bók-
unum upp í rassgatið á rokkinu.
Nú liggur fyrir greinargerð sem
forseti bæjarstjórnar hefur unnið
og lagt fram og fengið samþykkta
í bæjarráði. Í þeirri greinargerð er
sem mest lagt upp úr því að gera
lítið úr efasemdarröddum um
flutninginn og mörgum orðum eytt
í að dásama hugmyndina. Þarna
er málið skoðað með fullkominni
rörsýni. Engir aðrir möguleikar eru
skoðaðir í stöðunni.
Hérna eru nokkrar hugmyndir:
Bókasafnið fái inni í Íþrótta-
akademíunni. Húsið er með
takmarkaða nýtingu og býður
fimleikunum heldur ekki upp
á kjöraðstæður. Rými er nægt
fyrir bókasafnið. Fyrirlestra-
salur er frábær og aðrir salir
eru bjartir og rúmgóðir.
Bókasafnið verði fléttað
inn í Myllubakkaskóla þar
sem framkvæmdir standa nú
yfir. Bókasafnið væri þá aftur
komið á upphafsreit en þegar
ég var að alast upp fór ég upp
á efri hæðina í íþróttahúsi
skólans til að ná í bækur.
Byggt verði menningarhús
á HF reitnum svokallaða.
Svarta pakkhúsið má víkja
og byggja má upp menn-
ingarstarfsemi á þessum reit í
kringum Fischershúsið. Þarna
gæti verið bókasafn og aðstaða
fyrir aðra menningarhópa
ásamt kaffihúsi og miklu lífi.
Í tíð núverandi meirihluta hefur
smátt og smátt verið dregið úr
menningarlífinu í bænum og sem
dæmi þá er verið að setja svipaða
upphæð í menningarstyrki til
einstaklinga og félaga og fyrir 10
árum. Á sama tíma hefur íbúum
hér fjölgað einna mest á Íslandi
og hefði því verið full þörf á að efla
menningarstarfið. Það verður líka
að vera gaman.
Eflaust eru fleiri möguleikar í
stöðunni en þeir voru bara ekkert
skoðaðir. Rörsýnin gekk bara út
að meta kostina við að setja bóka-
safnið í Hljómahöllina. Ekkert
annað! Þegar fleiri möguleikar eru
ekki settir á borðið þá er náttúru-
lega auðvelt að velja.
En niðurstaðan er ekkert að
vekja mikla kátínu hjá þeim sem
málið snertir. Bókasafnið er ekki
að fá húsnæði sem safnstjóri óskar
eftir, þrengt er að tónlistarskól-
anum, möguleikar til viðburða-
halds í Hljómahöll verða takmark-
aðri og Rokksafnið verður lagt af.
Hvernig í ósköpunum fær meiri-
hlutinn út að þetta sé að skila sér í
auknu menningarstarfi?
Baldur Þ. Guðmundsson,
sérfræðingur í menningar- og
viðskiptaráðuneytinu.
Aðalfundur Félags eldri
borgara á Suðurnesjum
verður haldinn föstudaginn 15. mars
2024. kl. 14.00 á Nesvöllum,
Njarðarvöllum 4, Reykjanesbæ.
Dagskrá:
Venjuleg aðalfundarstörf
samkvæmt lögum félagsins.
Stjórn FEBS
Það hefur hver sinn djöful að draga og er ég engin undantekning á því.
Ég til dæmis þoli illa eftirspeki, hvað þá málflutning eftirspekinga.
En nú er gósentíð eftirspekinnar og margir vildu Lilju kveðið hafa í
mörgum málum. Fyrstu hugmyndir að Suðurnesjalínu 2, komu fram
í stjórn HS Orku undir lok síðustu aldar. Lengst af þeim tíma hefur
vantað upp á samstöðu sveitarfélaganna á Suðurnesjum að standa
saman vörð um framkvæmdina. Þar var ekki aðeins sveitarfélagið
Vogar sem stóð í vegi fyrir framkvæmdinni. Á síðasta ári gáfu Voga-
menn út framkvæmdaleyfi fyrir lagningu línunnar. Það var farsæl
niðurstaða sem ég fagnaði mjög eftir of langa bið.
Í M o r g u n b l a ð i n u
fimmtudag 29. febrúar
sl. var grein eftir, Anton
Guðmundsson, fulltrúa
Framsóknarflokksins
og formanns bæjarráðs
Suðurnesjabæjar. Grein
Antons ber yfirskriftina
„ O r k u i n n v i ð u m á
Suðurnesjum ógnað.“
Greinahöfundur fjallar þar m.a.
um Suðurnesjalínu 2., og þar mátti
lesa úr bókun stjórnar SSS.
„Suðurnesjamenn þurfa á
Suðurnesjalínu 2 að halda og
það strax. Um gríðarlega mikil-
væga innviðaframkvæmd er að
ræða fyrir öll Suðurnesin í heild
sinni. Lengi hefur verið kallað
eftir frekari raforku inn á svæðið
og hefur deila staðið um fram-
kvæmdina í rúma tvo áratugi.
Það hefur legið fyrir um langa
hríð að nauðsynlegt væri að ráðast
í framkvæmdir sem þessar til að
bæta afhendingaröryggi raforku á
Suðurnesjum og auka flutnings-
getu raforkukerfisins milli höfuð-
borgarsvæðisins og Suðurnesja.“
Þrjú frumvörp
Eftir að ég hafði setið á Alþingi
í sjö ár sá ég enga aðra leið til að
flýta fyrir lagningu Suðurnesjalínu
2 en að flytja lagafrumvarp sem
veitti Landsneti framkvæmdaleyfi
fyrir línunni. Það var auðvitað
sársaukafullt að þurfa að flytja
lagafrumvarp sem tæki skipulags-
vald af sveitarfélagi í einu máli.
En þegar maður er í pólitík þarf
líka að taka erfiðar ákvarðanir og
vinna óvinsælu málin. Mín pólitík
hefur snúist um að taka afstöðu og
fylgja minni sannfæringu og það
hefur oft kostað mig. Við undir-
búning frumvarpsins fékk ég mörg
skilaboð frá einstaklingum, póli-
tískum samherjum og jafnvel fé-
lögum. Þau gengu flest út á það að
tilkynna mér að ég fengi ekki þeirra
stuðning í næsta prófkjöri. Hótanir
hafa ekki áhrif á ákvarðanir mínar
nema síður sé, og ég naut stuðn-
ings áfram. Ég lagði frumvarpið
„Framkvæmdarleyfi fyrir lagningu
Suðurnesjalínu 2“ fram á þremur
þingum. Fyrst 2. desember 2020,
þá 8. desember 2021 og síðast 16.
september 2022.
Ég leitaði eftir stuðn-
ingi þingmanna og óskaði
eftir meðflutningi þeirra
á málinu og við síðustu
framlagningu voru eftir-
taldir þingmenn flutn-
ingsmenn. Undirritaður,
Haraldur Benediktsson,
Vi lhjálmur Árnason,
Hildur Sverrisdóttir, Njáll
Trausti Friðbertsson, Diljá Mist
Einarsdóttir og Guðrún Haf-
steinsdóttir. Allt þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins. Þau fjögur ár sem
málið var fyrir Alþingi skorti á að
mínu mati á almenna samstöðu
opinberra aðila á Suðurnesjum
og þingmanna, en hann var mikill
frá almenningi. Þeir voru fáir sem
vildu taka óvinsæla ákvörðun
fyrir framfarir á Suðurnesjum og
tryggja raforkuflutning sem frum-
varpið fjallaði um. Nú ber svo við
að þeir sem þögðu þunnu hljóði í
gegnum umræðuna koma nú fram
og segja okkur hvað málið er mikil-
vægt og kalla eftir samstöðu. Eftir-
spekingar fremstir í flokki og alls-
konar Alibabar sem þakka sér að
framkvæmdaleyfið er komið í höfn.
En gott að við erum allir í sama liði
fyrir rest og við sem vorum alltaf í
liðinu bjóðum þá velkomna.
Og greinahöfundur heldur
áfram
„Þetta þarf markviss samtöl
alþingismanna, sveitarstjórnar-
manna, sérfræðinga og embættis-
manna til þess eins að veita mál-
efnum sem snerta innviðaupp-
byggingu á Suðurnesjum fram-
gang í stjórnsýslu og stjórnsýslu-
ákvörðunum vegna þess að það
liggur mikið við. Orkuinnviðum
á Suðurnesjum ógnað“
Hérna erum við Anton að tala
saman og ég fagna samstöðunni,
jafnvel þó seint sé. Það er mikil-
vægt að ryðja úr vegi hindrunum
fyrir uppbyggingu innviða á Suður-
nesjum og vinna að þeim sem einn
maður. Það getur kostað sársauka-
fullar ákvarðanir, en þá reynir líka
á menn. Slíka samstöðu hefur lengi
skort á Suðurnesjum í okkar mikil-
vægustu málum. En nú er sam-
hljómur sem ætti að fleyta okkur
langt.
Ásmundur Friðriksson
alþingismaður.
Hvar var stuðningurinn
við Suðurnesjalínu 2?
Formanni bæjarráðs Suðurnesjabæjar svarað
Reykjanesbær leggur
rokkskóna á bókahilluna
Hvað með unga fólkið ?
Nú eru liðnir rúmlega 100
dagar frá rýmingu Grinda-
víkurbæjar. Í rúma hundrað
daga hafa Grindvíkingar lifað í
mikilli óvissu um framtíð sína.
Nýverið birti ríkisstjórn Íslands
frumvarp sem kveður á um
heimild fyrir ríkið til að kaupa
fasteignir Grindvíkinga. Ríkið
gerir ráð fyrir að kaupa fast-
eignir á allt að 95% af bruna-
bótamati fasteignarinnar, þ.e.
taka yfir áhvílandi skuldir og
greiða eigið fé að hámarki 95%
brunabótamati. Brunabótamat
út á landi er almennt hærra
en á höfuðborgarsvæðinu og
telur því ríkisstjórnin greiðslu
byggða á brunabótamati koma
sér ágætlega vel fyrir íbúa
Grindavíkur. Það gerir það
vissulega í ákveðnum tilvikum,
hins vegar í alltof mörgum til-
vikum gerir það ekki. Þá sér-
staklega í tilviki fyrstu íbúðar-
kaupenda. Fyrstu kaupendur
koma virkilega illa út úr þessu.
Fjölmörg dæmi eru uppi um
að fyrstu kaupendur munu
tapa öllu sínu eigið fé og komi í
nokkurra milljóna króna mínus
út við uppkaup ríkisins. Enda
er brunabótamat þeirra íbúðar-
eininga sem henta fyrstu kaup-
endum í Grindavík hvað best,
mun lægra en markaðsverð
þessara eigna.
Fyrstu kaupendur, sem eru í
flestum tilvikum ungt fólk, fá
rýmri heimildir en aðrir í fast-
eignakaupum. Sem dæmi um
slíkar heimildir:
· Heimild til að taka lán fyrir allt
að 85% af markaðsvirði fasteignar
í stað 80%
· 100% afsláttur af lántöku-
gjöldum.
· Hærra greiðslubyrðarhlutfall,
þ.e. 40% í stað 35%.
· Lægri stimpilgjöld, þ.e. 0,4% í
stað 0,8%.
· Heimild til að nýta viðbótar-
lífeyrissparnað sinn skattfrjálst
í útborgun á fasteign eða sem
greiðslu inn á lán.
Með kaupum ríkisins á eignum
fyrstu íbúðarkaupenda missa þeir
þessi úrræði sem áður bauðst
þeim. Þar sem veðflutningur er
ekki heimilaður eins og í hefð-
bundnum fasteignaviðskiptum,
þá neyðast fyrstu kaupendur
til þess að taka ný lán með allt
öðrum kjörum, þ.e. ef þeir hafa
ekki misst allt sitt eigið fé við
uppkaupin. Þessir einstaklingur
munu ekki einungis þurfa sitja
með sárt enni fyrir að hafa tapað
eigið fé sínu, heldur þurfa þeir
núna að fara leggja meira út í út-
borgun, kaupa minni en dýrari
fasteign og keppast við aðra kaup-
endur sem eiga meira eigið fé um
kaup á nýrri fasteign. Ásamt því
að glata öllum þeim úrræðum
sem nefnd voru hér að framan.
Þá eru þó nokkrir fyrstu kaupa
eigendur sem keyptu fasteignir
nokkrum vikum eða dögum fyrir
rýmingu 10. nóvember sl. og
fengu fasteign sína aldrei afhenda
vegna aðstæðnanna. Þessir aðilar
missa nú öll úrræði þrátt fyrir
að hafa aldrei fengið tækifæri á
að búa í eigninni sinni og njóta
þeirra úrræða sem þeim bauðst
sem fyrstu íbúðarkaupendur.
Vakna því spurningar hvað
ríkisvaldið hefur í hyggju að gera
fyrir ungt fólk í Grindavík þar
sem núverandi frumvarp fjár-
málaráðherra gerir fyrstu kaup-
endur verr setta en aðra í bænum.
Það er einlæg von Raddar unga
fólksins í Grindavík að ríkisvaldið
grípi þetta fólk til að forða því
frá gjaldþroti. Sem yrði þá enn
eitt áfallið sem lagt yrði á okkur
Grindvíkinga. Ljóst er að áföllin
eru ríkinu dýr og því mikilvægt að
reyna koma í veg fyrir þau áföll
sem við getum. Við stór áföll í
gegnum tíðina höfum við staðið
saman sem þjóð og er nú kominn
tími á að ríkið standi með okkur
unga fólkinu og sýni það í verki.
Fyrir hönd Rödd unga fólksins,
Helga Dís Jakobsdóttir
Ragnheiður Eiríksdóttir
Sævar Þór Birgisson
10 // vÍkurFrÉttir á suðurNEsJuM