Mímir - 01.12.2016, Síða 76

74
Samkynhneigð
tónlist
þeirra endar með því að hún myrðir hann. Eins er
samband kærustuparsins Lindu yngri og Finns
flókið en það virðist þræða einstigi á milli mikillar
ástríðu annars vegar og óhreinskilni og nánast
haturs hins vegar.
Ein lykilástæða þess að Vigdís hefur valið að
skrifa um Tchaikovsky I í Þögninni umfram önnur
tónskáld hlýtur að vera sú staðreynd að hann
var samkynhneigður. Kynvitund Tchaikovskys
II í skáldsögunni er jafn ruglingsleg og lýsingar
á honum í raunveruleikanum segja til um.
Tchaikovsky I giftist kvenmanni frekar en að
gefa kynhneigð sína opinberlega út, enda
voru fordómar gegn samkynhneigð gífurlega
miklir í Rússlandi á þeim tíma12 og það sama
gerði Tchaikovsky II. Eitt sinn þegar Linda
yngri hlustar á Fimmtu sinfóníu Tchaikovskys I
lýsir Tchaikovsky II henni sem ofsafenginni og
hvetjandi og „í henni mikil innri átök ungs manns
sem syrgir eigin tilfinningar en ræður ekkert við
þær“ (26). Hann syrgir þá staðreynd að hann er
samkynhneigður, líklegast vegna þess að sam-
félagið lítur samkynhneigðina hornauga en hann
áttar sig á því að þessum tilfinningum fær hann
ekki breytt.
Tónlist leikur stórt hlutverk í Þögninni. Ekki aðeins
er Tchaikovsky þriðja aðalpersóna verksins og
vitnað í tónlist hans um alla bókina heldur er
þar að finna aðrar tónlistarlegar tilvísanir á fjöl-
mörgum stöðum. Rödd ömmunnar er til að
mynda „þung og djúp einsog bassans en þó
jafnstríð og kitlandi og klarínettunnar" (10),
þögnin hefur tregafulla sellótóna (11) auk þess
sem líkamshlutar mannsins hafa að geyma hver
sinn tón (277). Tónlistin er nokkurs konar þema
í bókinni. í mörgum verkum Vigdísar er að finna
12 Jackson, „Aspects of Sexuality and Structure in the Later Symphonies of Tchaikovsky," 4.