Mímir - 01.12.2016, Blaðsíða 83

Hinsegin tónar Tchaikovskys
81
Jackson heldur því fram að í Fjórðu, Fimmtu og
Sjöttu sinfóníum Tchaikovskys ásamt forleiknum
að Hamlet og Voyevoda sinfónísku ballöðunni
sé að finna óhefðbundna notkun á stækkaðri
ferund í díatónískum laglínum og telur hann
þau frávik vera myndlíkingu Tchaikovskys fyrir
samkynhneigð sem frávik frá „hefðbundinni'1
gagnkynhneigð. Notkun á slíkum tónbilum er að
finna í fyrri verkum Tchaikovskys en Jackson sýnir
fram á að notkun hans á þeim hafi aukist frá og
með Fjórðu sinfóníunni.30 Fjórða sinfónían kom
út árið 1877 en á þeim tíma hafði Tchaikovsky
gengið í gegnum mikla erfiðleika, þar ber helst
að nefna skilnað hans við eiginkonu sína eftir
harmþrungið hjónaband. Þetta er auðvitað mikil
einföldun á skrifum Jacksons sem kafar mjög
djúpt í greiningu á hljómagangi verka Tchai-
kovskys en ætti þó að gefa nokkuð skýra mynd af
kenningum hans.
í Þögninni er minnst á strlðu tónbilin hans
Tchaikovskys I. Fyrir ofan rúm ömmunnar hangir
mynd eftir hana sjálfa. Myndin er af Iris sibirica
eða rússalilju.
„Hún sýndi á einfaldan hátt það undra-
verða blóm sem með tilveru sinni eykur
allt listnæmi, sérlega í tónlist, magnar
skynjunina, vinnur gegn hvers kyns
hljómrugli og kennir fólki að sættast
við stríð tónbil. í miðju Rússaliljunnar
glitti í höfuð og tungu hins græna snáks
tónlistarinnar." (12)
Vilji Lindu eldri til að fá fólk til að sættast við stríð
tónbil tengist að öllum líkindum þeirri staðreynd
að hún er samkynhneigð og má því túlka hann
sem vilja hennar til að fá fólk til að sætta sig við
það sem óvanalegt er.
30 Jackson, „Aspects of Sexuality and Structure in the Later Syniphonies of
Tchaikovslry," 13.