Mímir - 01.12.2016, Blaðsíða 101

Er Newspeak raunveruleg ógn?
99
Newspeak í
íslensku
Það ætti að vera nokkuð Ijóst af því sem á
undan er komið að það er ekki nýtt af nálinni
að stjórnmálamenn nýti sér tungumálið til að ná
sfnu fram. Upp á síðkastið hefur það sprottið
oftar fram í umræðunni hér á landi að verið sé
að „eyðileggja orð og hugtök í anda Newspeak
George Orwell [...]“ (Sigurður Pálsson, 2014).
Þessi orð lét Sigurður Pálsson falla í ræðu á
Austurvelli í mars 2014. Á þessum tíma stóðu
yfir mótmæli því margir töldu að ríkisstjórnin
myndi ganga á bak orða sinna og ekki efna
til þjóðaratkvæðagreiðslu um áframhaldandi
aðildarviðræður við Evrópusambandið. Sigurður
sagði einnig að það væri alvarlegt mál að
tungumálið væri í sífellu afvegaleitt og „ráðist
inn í samband orðs og merkingar á skítugum
skónum" (Sigurður Pálsson, 2014). Þessi orð
Sigurðar minna á áhyggjurnar sem Orwell tjáði
með 1984 og útlistun sinni á Newspeak, því
vissulega eru útúrsnúningar og afvegaleiðing
innan tungumálsins ekki annað en spílling þess
og slíkt spillir samskiptum. í þessu felst mikil
hætta því þetta hrindir útbreiðslu Newspeak
af stað (Sigurður Pálsson, 2014). Theodore
(2011) og Sigurður taka í sama streng í hug-
leiðingum sínum um hættuna sem liggur að
baki afvegaleiðingarinnar því þau benda bæði
á slíka brenglun tungumálsins sem helsta vopn
einræðis- og alræðisríkja þar sem „samband milli
orðs og merkingar er vísvitandi rofið og eyðilagt"
(Sigurður Pálsson, 2014).
ísland er vitanlega ekki einræðisríki en Sigurður
Pálsson er ekki sá eini sem hefur haft vaxandi
áhyggjur af útbreiðslu Newspeak innan íslenskra
stjórnmála. Jónas Kristjánsson blaðamaður er
einn þeirra sem skrifað hefur hvað mest um
Newspeak innan pólitískrar orðræðu á íslandi
og gengur jafnvel svo langt að segja „menn sitja