Læknaneminn - 01.04.2022, Side 136

LÆKNANEMINN134
vandamál í framtíðinni. Lang flest þessara
brota þarf að meðhöndla með skurðaðgerð
og getur þá gerviliðurinn aukið flækjustig
aðgerðarinnar miðað við lærbrot hjá fólki
sem er án gerviliðs. Brotin eru flokkuð
eftir Vancouver­flokkunarkerfinu.
Markmið rannsóknarinnar var að safna
faraldsfræðilegum gögnum um einstaklinga
með þessi brot, skoða aðgerðartækni sem er
beitt á Íslandi og tengja hana við Vancouver­
flokkun brotsins og skoða lifun m.t.t. kyns
og blóðgilda.

Efniviður og aðferðir
Gerð var afturskyggn rannsókn á
einstaklingum sem voru greindir með
slík lærbeinsbrot og teknir til aðgerðar
á Landspítala á árunum 2010­2019.
Upplýsingar voru fengnar frá vöruhúsi
gagna á Landspítala og í sjúkrarskrárkerfinu
Sögu. Röntgenmyndir voru yfirfarnar,
einnig af sérfræðingi til að staðfesta flokkun
brots (AG, B1, B2, B3, C) og íhluti (gerviliður,
plata, vírar). Tölfræðiúrvinnsla var unnin í
Rstudio.
Niðurstöður
Heildarfjöldi varð 148, 56 tilfelli tilheyrðu
körlum og 92 konum. Meðalaldur við brot
var 80.1 ár. Tíu menn dóu innan árs (17.9%)
en 15 konur (16.3%); yfir heildina dóu 25
innan árs (16.9%). Vancouver flokkun
brotanna skiptist þannig að 3 (2%) flokkuðust
sem AG, 45 (30.4%) sem B1, 47 (31.8%) sem B2,
3(2%) sem B3 og 50 (33.8%) sem C. Þau brot
sem voru meðhöndluð með nýjum gervilið
án/með plötu til stuðnings voru: AG ­ 66.6%
(33.3%/33.3%), B1 ­ 28.9% (20%/8.9%), B2 ­ 72.3%
(46.8%/25.5%), B3 ­ 66.6% (33.3%/33.3%), C ­
2% (0%/2%). Þau brot sem eftir standa voru
meðhöndluð með plötu og/eða cerclage
vír. Af þeim sem dóu innan árs höfðu 84%
hemoglobin undir viðmiðunargildum
(p = 0.057) og er það marktækt við 94%
marktæknikröfu, 54.2% af þeim sem dóu
höfðu kreatinin yfir viðmiðunargildum (p
= 0.002).
Ályktanir
U.þ.b. 15 einstaklingar koma með
grenndarbrot í lærbeini við mjaðmargervilið
á ári á Landspítalann. Konur eru u.þ.b.
tvisvar sinnum fleiri en karlar en ekki
er marktækur munur á dánartíðni milli
kynjanna. Aðgerðartækni á Íslandi passar
í flestum tilvikum við það sem Vancouver
flokkunin mælir með og þegar það passar
ekki eru útskýringar til staðar. Tengsl eru á
milli lágs hemoglobins og dánartíðni innan
árs og einnig hás kreatinins og dánartíðni
innan árs.