Jólablað Skátafélagsins Fylkir - 22.12.1945, Blaðsíða 4

Jólablað Skátafélagsins Fylkir.
4
EINN DAGUR A ÖRÆFUM
í litlum hvammi í hraunjaðrinum við Hveravelli
standa 2 tjöld. Ibúarnir, 3 kennarar í sumarleyfi,
eru að búa sig til ferða. Ferðinni er heitið til Kerlinga
fjalla. Farartækið er vörubíll, sem flytur vörur og
byggingarefni til verkamanna, sem vinna að sælu-
hússbyggingu fyrir Ferðafélag Islands á báðum
stöðunum.
Ef heppnin er með, er ætlunin að komast í Hvítár-
nes og halda síðan fótgangandi þaðan ,,heim“
til Hveravalla.
Við þurftum að búa okkur út til þriggja daga, og
þarf því margt að taka með. Tjald, prímus, pottur,
svefnpokar, nokkuð af fötum, matur og mataráhöld
er það minnsta, sem hægt er að komast af með, en
þetta allt verður allmikill farangur.
Allt frá því að ég las landafræði eftir Karl Finn-
bogason, sem lítill drengur, hafa Kerlingafjöll staðið
mér fyrir hugskotssjónum sem fágætt ævintýraland.
Hvort nafnið sjálft hefur valdið eða teikning sú er
því fylgdi veit ég ekki, en tæplega hafði mig um það
dreymt að fá þetta æfintýraland augum litið fremur
en landið fyrir austan mána og sunnan sól. Nokkrum
árum síðar fékk ég þó betur að kynnast Kerlinga-
fjöllum, er ég dvaldi þar heilt sumar, en ekki hefur
hrifning mín af Kerlingarfjöllum neitt bliknað við
þau kynni, nema síður sé.
í þetta skipti var heppnin með. Þegar í Kerlinga-
fjöll kom var þar fyrir grár hálfkassabíll með litlum
vörupalli. Smiði þá, sem í Kerlingafjöllum unnu,
spurðum við „hvaða bíll það væri“ og fengum það
svar, að bíll sá héti Menntaskólagráni og væri áhöfn
hans lögð af stað í göngu á Hágnýpur, sem er f jalla-
klasi mikill, og einn meginhluti þeirrar miklu f jalla-
þyrpingar, sem Kerlingaf jöll nefnast. Kváðu smiðirn-
ir hina brottgengnu áhöfn Grána hafa í hyggju að
fara niður í Hítafnes þá um kvöldið.
Nú verður það strax að ráði okkar félaganna að
reyna að komast með Grána í Hvítárnes, en nota sem
bezt þann tíma, sem gefst til að litast um í Kerlingar-
fjöllum.
Tvennt er það, sem mest dregur þangað ferðamenn,
en það er útsýn af Hágnýpum og hitt að skoða hina
svonefndu Hveradali. Ekki eru þó allar lýsingar á
Hveradölum samhljóða og fengum við strax tvennar
lýsingar af því, hvernig þar væri umhorfs. Sögðu
sumir þá líkjast því helzt, sem þeir höfðu hugsað
sér kvalastað fordæmdra, en nafn þess staðar er eigi
birtandi hér, en aðrir töldu þá fegursta stað, sem þeir
hefðu augum litið.
Dalir þessir eru eitt mesta hverasvæði þessa lands,
eru það allt brennisteins- og leirhverir og jarðvegur
víða mjög sundur tættur og ótryggt að ganga.
Hvergi hef ég þó séð fjölbreyttari og fegurri liti, en
litirnir njóta sín bezt, ef horft er yfir þá í dálitlutti
f jarska, og sannast þar, að f jarlægin gerir f jöllin blá.
Við ákváðum nú þegar að ganga á Hágnýpur og
freista þess, að vera eigi seinna komnir til baka, en
ráðamenn Grána.
Við köstum nú nokkru af klæðum okkar og þreyt-
um gönguna sem ákafast. Ekki leið á löngu, að þessi
erfiða ganga færi að hafa sín áhrif á okkur.
Lungun gengu upp og niður eins og smiðjubelgur
og svitinn rann af okkur í lækjum, en Grána-menn
voru á undan og þeim urðum við að ná. Leiðin sóttist
vel og heldur virtist draga saman. Þegar kom upp
undir gnýpurnar varð fyrir allmikil jökulfönn, svo-
nefndur Fannborgarjökull. Sinn hvoru megin slakk-
ans, sem jökullinn liggur í, standa tveir tindar
allháir. Vestanmegin breiður klettahnúkur að nafni
Fannborg, en austan megin strýtumyndaður tindur
lítið eitt hærri, sem hlotið hefur nafnið Snækollur, og
er það hæsti tindur Kerlingafjalla.
Sáum við nú glöggt til Gránamanna. Höfðu þeir
beygt vestur fyrir jökulfönnina og voru byrjaðir að
klífa Fannborg. Heldur virtist okkur leið þeirra
ógreið, og ákváðum því að taka stefnu þvert yfir
fönnina og ganga á Snækoll, sem er að vísu mjög
brött, er að því er virðist torfærulaus leið, enda
reyndist svo að vera.
Er eigi að orðlengja það, að eigi yar hægt á ferð-
inni fyrr en við höfðum „brotist upp á f jallið og upp á
hæsta tindinn.“
Af Hágnýpum hygg ég vera víðast útsýni á landi
hér, þótt önnur fjöll séu að vísu allmiklu hærri, Eigi
veit ég neinn annan stað þar sem sér til hafs bæði
norðanlands og sunnan.
Þaðan sér til Vatnajökuls og Ödáðahrauns að
austan, yfir öræfin öll sunnan Hofsjökuls og Lang-
jökuls, vestur til Esju og Skarðsheiðar og allt norður
til Strandafjalla og til hafs bæði á Húnaflóa og
Skagafirði. Hofsjökull og Langjökull byrgja útsýni á
nokkrum kafla hvor, en bezt og tilkomumest er þó
útsýnið yfir hið mikla landflæmi milli jöklanna, sem
oft er einu nafni nefnt Kjölur.
Beint andspænis Kerlingarfjöllum í jaðri Hofs-
jökuls er Hrútafell eitt allra fegursta fjall á þessu
landi og minnir allmikið á Herðubreið að lögun og
faldið jökli eins og hún. Nokkru sunnar, suður undir
Hvítárvatni, er lágt fjall og heitir Hrefnubúðir.
Þangað flúði Hrefna tröllkona úr Bláfelli, en þangað
heyrði hún klukknahljóminn úr byggð og féll illa.
Bergþór maður hennar undi betur kristnum klukkna-
hljómi en kona hans, enda gerðist hann heillavættur
byggðamönnum, þótt eigi kynnu þeir að notfæra sér
greftrunarlaunin er hann vildi gjalda þeim og eru
þau tiltæk enn öllum þeim, sem áræði og staðfestu
hafa til að vitja þeirra, eftir því, er þjóðsagan hermir.
Norðan Hrútafells taka við Jökuldalir, stórfenglegt
og fagurt landslag, og norðar Þjófadalir og Fagra-
hlíð, grösugt og vingjarnlegt land.
Á miðjum Kjalvegi stendur fell eitt allmikið, ein-
stætt og fagurt, er Kjalfell kallast. Utan í Kjalfelli
er Beinahóll. Þar báru þeir beinin Reynistaðabræður
og félagar þeirra.