Alþýðublaðið - 05.02.1926, Blaðsíða 2

2

Flóííiim frá ihaldsnafiiinii.
ihaldsfundur var haldinn í húsi
K. F. U. M. s. 1. þriðjudagskvöld.
Var hann boðaöur meö lokuöum
bréfspjöldum. Fundarefnið var, að
leggja niöur Stefnisfélagiö, sem er
orðið mjög óvinsælt, en stofna
nýtt pólitiskt félag, sem ekki sé
opinberlega kent við íhaldið.
Magnús dósent stakk upp á 7
manna bráðabirgðastjórn, og til-
nefndi í hana tvær konur. Var
önnur peirra Sigurbjörg Þorláks-
dóttir. Tilgangurinn mun vera, að
véla konur til fylgis við íhaldslið-
iö núná undir landskjörið.
III er sú stefna, sem ekki þolir
nafnið sitt.
Kona segir nánara frá pukurs-
fundi þessum í blaðinu á morguri.
f grein minni, , Þjóðfélagið og
ríluð“, sem birtist fyrir skemstu
hér í blaðinu, þykist ég hafa skýrt
það nægilega fyrir lesendunum,
að á málj jafnaðarmanna þýðir
oröið „ríki“ hið opinbera vald í
þjóðfélaginu. Samkvæmt því eru
stofnanir ríkisins að eins verk-
færi yfirráðastéttarinnar, er hún
notar til að beita þessu valdi og
fá hina stéttina til að lúta því.
Þessar stofnanir eru: ÞingSj, sem
seíur iögin eftir hagsmunum ráð-
andi stéttar; lögreglan, sem á að
gæta þess, að lögunum sé hlýtt,
og handsama lögbrjótana; dóm-
stólarnir, sem ákveða, hvaða refs-
ingu lögbrjótarnir skuli sæta;
fangelsin, sem þeir taka hegn-
inguna út í; skólarnir, sem móta
hugsunarháttinn ráðandi stétt í vil
og blása mönnum i brjóst virð-
ingu fyrir lögum og boðorðum
herinar, en kenna þeim að hafa
andstygð á öllu, sem brýtur í
bága við þau og er andstætt hags-
munum hennar, og síðast, en ekki
sízt kirkjan, sem með fyrirheit-
um um annað )íf og eilífa sælu
eftir dauðann svæfir stéttatilfinn-
inguna og fær menn til að sætta
sig við hvers konar kúgun og
narðstjórn í þessu lífi, í stuttu
máli: gerir þá að sjálfboða fórn-
ardýrum á hagsmunaaltari auð-
valdsins.
ALÞÝ6UBLAÐID
Eftir eðlí sínú skiftást þéssar
stofnanir í tvo aðalflokka: beinar
og óbeinar þvingunarstofáanir.
— Beinar þvingunarstofnanir
kaila ég fangelsi, lögreglu og
dómstóla, sem með heftingú á
líkamlegu frelsi og jafnvel illri
líkamlegri meðferð þröngva mönn-
um til hlýðni. Óbeinar þvingunar-
stofnanir kalla ég aftur á móti
skólana og kirkjuna, sem undir
yfirskyni fræðslu og velferðar
þegnanna blinda þá og heimska
og fá þá til að beygja sig af
fúsum vilja undir okið, sem á þá
er lagt. Ef til vill má segja, að
þingið hafi í þessu tilliti nokkra
sérstöðu, en þó myndi ég vilja
telja það til fyrri flokksins. Að
vísu er það sjálft ekki píningar-
tæki, en það setur reglurnar um
pað, hverja skuli pína og hvernig.
Ég býst við, að jafnvel meðal
þeirra, sem telja sig jafnaðarmenn,
séu ýmsir, sem ekki vilja fallast
á þessa skoðun eða að rninsta
kosti halda því fram, að þar sem
öreigalýðurinn ótvírætt er í meiri
hluta í þjóðfélaginu, þá hljóti
hann að geta ráðið yfir meiri hluta
þingsætanna, ef að eins kosning-
arrétturinn væri almennur. Þar til
er því að svara, að fyrst og fremst
er það þingið, sem setur lögin
um kosningarréttinn, eins og það
setur önnur lög, og getur þannig
takmarkað hann eftir eigin geð-
þótta. En setjum svo, að kosning-
arrétturinn væri raunverulega al-
mennur; myndi þetta þá vera
öðru vísi? Látum okkur heyra,
hvað annar höfundur hinnar vís-
indalegu jafnaðarstefnu, Fried-
rich Engels, segir um það! Hann
segir:
,^Og loks ríkir eignastéttin bein-
línis með tilstyrk hins ahnenna
atkvæðisréttar. Alt svo lengi, sem
hin undirokaða stétt, í þessu falli
öreigalýðurinn, ekki hefir náð
nægilegum þroska til að frelsa sig
sjálf, þá mun hún eða meiri hluti
hennar telja núverandi þjóðskipu-
iag hið eina, er komið geti til
mála, og pólitiskt séð hangir hún
aftan í auðmannastéttinni, er að
eins vinstri armur hennar. En eftir
því, sem hún þroskast og nálgast
það að frelsa sjálfa sig, myndar
hún sér eigin flokk og kýs sína
eigin fulltrúa, en ekki fulltrúa
auðmannanna. Þannig er almenn-
ur atkvæðisréttur mælikvarði á
þroskastig verkalýðsins. Meira
getur hann ekki oröiö og verður
aldrei unclir núverandi ríki; en
það er líka nóg. Þegar sá dagur
rennur upp, að hitamælir hins al-
menna atkvæðisréttar sýnir suðu-
rnark hjá verkalýðnum, þá veit
bæði hann og auðmennirnir, hvað
fyrir höndum er.“
Lengra fer Engels ekki hér. En
hvað skyldi hann eiga við meö
þessurn síðustu orðum? Hvað er
það, senr „fyrir höndum er“? Leit-
um annars staðar í ritum höfunda
hinnar vísindalegu jafnaðarstefnu!
í „Kommúnistaávarpinu“ — sem
/ið erum svo heppnir að eiga á
íslenzku, og hver einasti verka-
maður ætti að lesa vandlega —,
stendur á blaðsíðu 39—40:
„Öreigalýðurinn, lægsta stétt
þjóðfélagsins, getur ekki öðlast
frelsið án þess að sprengja í loft
upp yfirstéttina með öllu hemiar
hyski."
Og Iítið eitt neðar á blaðsíðu
40 stendur:
„Vér höfum nú lýst þróun ör-
eigalýðsins, hvernig hann á ýmist
leynt eða ljóst í borgarastyrjöld
/ið auðvaldið alt til þess tíma,
að upp úr logar og byltingin
brýzt fram. Borgarast.éttinni verð-
ur steypt af stóli, og verkalýöur-
inn tekur vöidin."
Þannig hugsuöu þessir menn
sér valdtöku verkalýðsins, og
þannig hugsa sér hana allir, sem
taka málið vísindalega, aílir sann-
ir jafnaðarmenn.
28. jan. 1926.
Ars: Sigurdsson.
Frá bæjarstjöruarfundi i gær.
Kosnlng fastra nefnda o. fl.
Fundastarfsmenn sína og fastar
nefndir kaus bæjarstjórnin í gær
þannig: Forseti bæjarstjórnar,
Guðm. Ásbj., varaforseti P. Halld.
(hvor um sig með 9 atkv., en 7
seðlar auðir) og skrifarar Hallb.
Halíd. (af A-Iista) og Bj. Ól. (af
B-lista). Alþýðuflokksmenn höfða
jafnan A-lista á fundinum, en hin-
ir B-lista. í fjárhagsnefnd: Héðinn
(A) , J. Ól„ P. H. og Þ. Sv. (B).
I fasteignanefnd: Ól. Fr. (A), Jón
Ásb., P. M. og B. Ól. (B). I fá-
tækraneínd: Hallbj. (A), H. Ben.,
J. Ól. og Jónatan (B). í bygging-
arnefnd: Ág. Jós. (A), Guðrn. Ásb.
(B) , og enn fremur Þorlákyr