Skák - 15.02.1990, Page 23

jal'na leikinn, en nú kemur smá-
l'létla:
23. Rxe6!
Ekki gengur 23. - fe6 24. Bxd5 ed5
25. Dxd5t, hins vegar verður svartur
að taka riddarann.
23. — Bxe6 24. Bxd5 Hd8
25. e4 Bg4 26. Hd3 Kg8
27. De5! Bf6
Eða 27. - Bd6 28. Bb3! h5 29. Hxd6!
Hxd6 30. De8t Kh7 31. Bxf7 og
vinnur.
28. Dc7 Hd7 29. Dc6 Bh3
30. Be6!
Önnur smáflétta á sama reit og áður!
Svartur gafst upp.
Þriðja mótið sem Keres tók þátt
í á þessu ári var minningarmót
um Tsjígorín, öflugt mót þar sem
nokkrir kappar frá Austurevrópu
bættust í hóp sovésku meistar-
anna. Á þessu móti var tafl-
mennska Keresar ekki jafn örugg
og í Leningrad. Hann tapaði í
tveimur síðustu umferðunum og
lenti í 6.—7. sæti:
Minningarmót um Tsjígorín
Moskvu 1947.
1. Botvinnik 11 (úr 15 skákum);
2. Ragosín 10,5; 3.-4. Bole-
slavskí og Smyslov 10; 5. Kotov
9,5; 6.—7. Keres og Novotelnov
9; 8. Pachmann 8,5; 9. Trifunovic
8; 10. Gligoric 7,5.
9. Heimsmeistarakeppnin 1948
Árið 1946 lést heimsmeistarinn í
skák, Alexander Aljekín. Hann
hafði unnið titilinn af Capa-
blanca suður í Buenos Aires
1927, flestum á óvænt, í harðasta
og lengsta einvígi sem nokkru
sinni hafði verið háð um þennan
eftirsótta titil. Aljekín hafði
síðan sýnt það með glæsilegum
yfirburðasigrum á skákmótum,
einkum þó í San Remo árið 1930
og í Blcd 1931 að hann var
tvímælalaust öf'lugasti skák-
maður heims. Leiftrandi sóknar-
skákir hans voru vinsælasta efni
tímarita og blaða sem unt skák
fjölluðu og ýmsir töldu að hann
væri snjallasti skákmeistari sem
nokkru sinni hefði verið uppi.
Hann varði titil sinn tvívegis
gegn Bogoljubow sem að vísu
hafði unnið meiri sigra á skák-
mótum en flestir aðrir, en hafði
ekkert að gera í hendurnar á
Aljekin. Hins vegar brugðust
vonir manna um annað einvígi
milli Aljekíns og Capablancas,
en það hefði orðið afar tvísýnt
svo að ekki sé meira sagt.
Á fjórða áratug aldarinnar fóru
yfirburðir Aljekíns þverrandi.
Hann var að vísu ekki orðinn
gamall en hafði farið illa með
sig. Snerpan var ekki jafn mikil
og fyrr, hugmyndastraumurinn
var orðinn tregari.
Árið 1935 þreytti Euwe einvígi
við Aljekín um titilinn. Flestir
bjuggust við sæmilega auðveld-
um sigri Aljekíns. Þeir höfðu
reyndar einu sinni reynt með sér
áður. Það var árið 1927 sem þeir
tefldu tíu skáka einvígi og þá
tókst Aljekín að sigra, en það var
ekki fyrr en í síðustu skákinni að
hann tryggði sér sigur. Aljekín
fór vel af stað í þetta sinn. Að sjö
skákum loknum hafði hann
unnið fjórar og gert tvisvar
jafntefli en aðeins tapað einu
sinni. En svo fór honum að
ganga ver, Euwe missti ekki
móðinn þótt á móti blési og að
fjórtán skákum loknum hafði
honum tekist að jafna metin.
Euwe sigraði að lokum, en mjótt
var á munum, hann hafði 15,5
vinninga gegn 14,5. Eftir þennan
ósigur tók Aljekín sig á, fór í
algert bindindi á vín og tóbak og
gerði allt sem hann gat til að ná
fyrri styrk. Árið 1937 reyndu þeir
svo al'tur með sér og þá sigraði
Aljekín mcð nokkrum yfirburð-
um: 15,5 vinningum gegn 9,5.
í heimsstyrjöldinni lenti Aljekín
á yfirráðasvæði Þjóðverja og
tefldi á skákmótum þar. Á stríðs-
árunum birtust í þýskum blöðum
greinar undir hans nafni þar sem
veist var að skákmönnum af
gyðingaættum. Hann neitaði því
síðar að vera höfundar þessara
skrifa, en menn trúðu því misvel
og honum var því ekki boðið á
fyrstu skákmótin sem haldin
voru eftir styrjöld. En sovéska
skáksambandið leitaði samninga
við hann um einvígi um heims-
meistaratignina við Botvinnik.
Áður en þeim samningum lyki
varð Aljekín bráðkvaddur suður
í Lissabon vorið 1946 fimmtíu og
fjögurra ára að aldri.
Þar með var komin upp staða í
skákheimi er enginn þekkti af
fyrri reynslu. Raddir heyrðust
meðal landa Euwes að réttast
væri að hann tæki við titlinum
aftur - sem hann hafði tapað til
Aljekíns 1937 - en hann tók lítt
undir það sjálfur, enda þótti
flestum sanngjarnt að efna til
keppni milli fremstu skákkappa
heims um titilinn og svo var gert.
Þá voru skákstigin ekki komin til
sögunnar en lítill sem enginn
ágreiningur var um þá sex menn
er fremstir stæðu: Botvinnik,
Euwe, Fine, Keres, Reshevsky og
Smyslov.
Fine afþakkaði boð um þátttöku
í keppninni, hann var farinn að
róa á önnur mið er gáfu meira af
sér. Keppendur urðu því fimm.
Einn maður var óánægður með
að vera ekki valinn í þennan hóp:
Miguel Najdorf, en hann gat
vísað til mikillar sigursældar á
skákmótum í Suðurameríku og
víðar. Vel hefði komið til greina
að taka hann í stað Fines en ekki
er líklegt að það hefði haft áhrif
SKÁK 51