Húsgangur - mar. 1997, Qupperneq 2

2
Húsgangur - Mars 1997
Tón- og mynddeild stígur fyrstu sporin
ón- og mynddeild er staðsett á
4. hæð Þjóðarbókhlöðu, en
þaðan heíur til skamms tíma verið fátt
um tíðindi og deildin hefur enn ekki
tekið formlega til starfa.
Markmiðið með stofnun Tón- og
mynddeildar, sem upphaflega átti að
heita Nýsigagnadcild, var einkum
miðlun gagna fyrir eyra og auga.
Með öðrum orðum, að gera safn-
gestum klcift að hlusta á hljóðrit og
horfa á myndefni. í því skyni voru
fest kaup á tækjum til slíkra hluta og
var hvergi til sparað. Hlustunar- og
afspilunartæki deildarinnar, sem
munu vera þau einu sinnar tegundar
hérlendis, komust síðan endanlega í
gagnið í nóvember sl. og annaðist
Nýherji uppsetningu þeirra.
Síðan þá hafa safngestir getað
hlustað á hljóðrit, þ.e. geisladiska,
plötur og snældur, og horft á mynd-
bönd og sjónvarp í 10 „hlustunar- og
myndbásum“ og að auki í 10
„hlustunarstólum“ í Tón- og mynd-
deild. Þá voru einnig tengd tæki til
afspilunar af hljómplötum yfir á
snældur og DAT spólur á vinnurými
deildarinnar. Að vísu er sá hængur á,
að ennþá er aðeins lítill hluti
efniskosts deildarinnar aðgengilegur
með góðu móti en við leitumst við að
lifa eftir mottóinu „kemst þótt hægt
fari“ hér á 4. hæðinni.
Aðalefniskostur deildarinnar á
„tónsviðinu“ eru íslensk hljóðrit. Af
þeim fáum við 2 eintök í skyldu-
skilum samkvæmt lögum frá árinu
1977, en einnig hefur verið safnað
talsverðu af eldri útgáfum. Á þessu
efni höfum við varðveislu- og
miðlunarskyldu samkvæmt lögum en
þar segir m.a. „að efnið geti verið
tiltækt til nota vegna rannsókna,
opinberrar stjórnsýslu eða annarra
réttmætra þarfa“. Þetta er nú loks
mögulegt hvað hljóðritin varðar eftir
tæp 20 ár frá setningu laganna með
tilkomu Tón- og mynddeildar og
tækjanna þar. íslensku hljóðritin eru
skráð í Gegni frá árinu 1992 en ára-
bilið 1979-1991 er skráð í íslenskri
hljóðritaskrá sem er prentuð skrá og
fylgir árlegri útgáfu íslenskrar
bókaskrár. Annar efniskostur tónlist-
armegin er svokallað 3. eintak af
íslenskum nótum og íslensku smá-
prenti sem snertir íslenskt tónlistarlíf.
Þá eigum við töluvert af erlendum
nótum, gömul plötusöfn og erlenda
geisladiskagjöf og kominn er vísir að
handbókasafni um tónlist.
Á „myndasviðinu" er aðalefnið
fræðsluefni (smávegis af afþreying-
arefni) á myndböndum og nokkrir
margmiðlunardiskar. Þennan safn-
kost þyrfti stórlega að auka, en
íslensk myndbönd eru ekki skilaskyld
sem kunnugt er. Framtíð Tón- og
mynddeildar er enn nokkuð óljós
vegna þeirra fjárhagsörðugleika sem
Land§bókasafn á við að stríða. En
þar sem svo miklu fé var í upphafi
varið til tækjakaupa er að mínu viti
„léleg pólitík“ að láta þau standa
ónotuð.
Ég lít svo á að hlutverk Tón- og
mynddeildar sé í grófúm dráttum
tvíþætt:
• Annars vegar að safna, varðveita
og gera aðgengilegt allt útgefið
efni tengt íslensku tónlistarlífi og
koma á fót myndarlegri upplýs-
inga- og rannsóknarmiðstöð á því
sviði. Til þess eru góðar for-
sendur, því auk þess efnis og
þeirrar aðstöðu sem að ofan getur
eru handrit margra íslenskra tón-
skálda varðveitt í Handritadeild
Landsbókasafns.
• Hins vegar að sinna þörfúm
Háskóla íslands um fræðsluefni á
myndböndum og í formi annarra
nýsigagna sem er bæði brýnt og
spennandi viðfangsefni.
Anna Jensdóttir
Frá Milljonafélaginu
^ ins og mörgum er kunnugt
hefur á meðal starfsmanna í
Bókhlöðunni verið starfrækt félag eitt
sem hefur það að aðalmarkmiði að
vinna stórar fjárhæðir í íslenskum
getraunum um úrslit leikja í ensku
knattspyrnunni, stundum einnig í
lottóinu ef mikið er í pottinum.
Félagið á rætur að rekja til
Landsbókasafnsins í gamla Safnahús-
inu og fluttist hingað í hús þegar
Háskóla- og Landsbókasafn voru
sameinuð. Formaður stjórnar félags-
ins, ritari þess, gjaldkeri, meðstjóm-
andi og endurskoðandi er Hallfríður
Baldursdóttir. Síðast vann félagið svo
um munaði fyrir rúmum tveimur
áram og kom þá í hlut hvers og eins
upphæð sem nægði til dæmis til
kaupa á góðum og vönduðum göngu-
skóm. Lögmálið segir að stórir
vinningar eigi að falla félaginu í
skaut á u.þ.b. tveggja ára fresti svo að
nú er senn komið að því að félagið
fari að vinna stórt. Galli er það hins
vegar á þessu lögmáli að til að það
gangi eftir þarf helst að taka þátt í
getraununum samfellt þessi tvö ár.
Af þessu leiðir að talsverður
kostnaður fylgir öflun vinninga. Því
hefúr sá háttur verið hafður á að
tiltölulega litlir vinningar hafa ekki
verið greiddir út heldur gamblarar
verið látnir njóta þeirra sem greiðslu
upp í næsta leik o.s.frv., enda félagið
aldrei hugsað öðra vísi en í stórum
tölum.Við ágiskanir um úrslit leikja
er aðallega farið eftir vindátt og
skýjafari, stöðu og gangi stjarna og
himintungla, auk þess sem eitthvað er
reynt að taka mið af stöðu og
styrkleika liðanna í deildinni. T.d. er
jafnan talið líklegra að efsta liðið í
deildinni vinni það neðsta en að því
verði öfugt farið. En sem sagt, stór
vinningur er í nánd og allir nú með!
Eiríkur Þormóðsson