Alþýðublaðið - 23.03.1926, Blaðsíða 2

2
ALEÝÐUBLAÐID
jALÞÝÐUBLÁÐIÐ j
5 kemur út á hverjum virkúm degi. ►
* ■ ......................— ►
3 Afgreiðsla í Aiþýðuhúsinu við £
< Hveríisgötu 8 opin írá kl. 9 árd. ►
3 til kl. 7 síðd. í
J Skrifstofa á sama stað opin kl. {
i 91 2 -—10 V2 árd. og kl. 8 —9 síðd. |
J Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 >
5 (skrifstofan). í
J Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ;
J mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 t
3 hver mm. eindáika. £
! Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan (
J (í sama húsi, sömu símar). ;
Nú var nóg fé til.
Sú hefir oftast verið venja stór-
atvinnurekendanna að grípa til
barlómsins, þegar þeir hafa viljað
koma fram kauplækkunum eða
neita kröfum verkamanna um
bæít kaupkjör. Þá þykjast þeir alt
af vera að tapa. Nú hefir sýnt sig,
að slíkt er fyrirsláttur einn, og
er sjálfsagt að minnast þess i
framtíðinni. Þegar verkakonur
buðu að vinna fyrir 85 aura uin
klst.j en þeir ætluðu að pína þær
til að vinna að eins fyrir 80 aura,
þá bæði hótuðu- þeir og reyndu,
a. m. k. sumir hverjir, að láta
karimenn vinna venjulega kven-
fóiksvinnu, og vildu heldur greiða
þeim 140 aura um klst. fyrir sörnu
vinnu en konum 85. Það vaníaði
ekki peningana þá. Þeir hótuðu
einnig að flytja kvenfólk að frá
fjarlægum stöðum til vinnunnar
og ætluðu þá ekki að horfa í
aukakostnaðinn. Þar af má sjá,
að þegar þeir eru að reyna að
kúga verkafólkið, þá hafa þeir
nóg fé. Þaó er því sannarlega
ástæðulaust að hlífa þeim við út-
gjöldum í framtíðinni eða taka
íiliit tii barlóms þeirra. Það er
sýnt, að þeir geta greitt sæmilegt
kaup, ef þeir vilja, og jafnframt,
að óhætt er að leggja á þá tals-
verð útsvör til almenningsþarfa.
Þeir hafa hvort sem er nóg fé,
þegar ósvífnin og kúgunarlöngun-
in krefst. En því er sannarlega
betur varið til annars þarfara.
Nýr togari
kom hingað í nótt frá Englandi til
h.f. „Alliance". Er hanri nýsmíðaður
og heitir „Hannes ráðherra".
„Eldvígslan“
verður leikin í kvöld.
Alpingi.
Kl. 10 í gærmorgun var skotið
á fundi í sameinuðu þingi til að
segja þingmönnum frá láti ekkju-
drotningarinnar.
Neðri deild.
Frv. um veðurstofu á fslandi
var vísað til 3. umr. að samþyktri
breyt.till. Jör. Br., að lögin gildi
frá 1. júlí í sumar. Á móti því
að veðurstofan væri svo fljótt seti
á stoi'n greiddu þeir Jón Þorl. og
Magnús ráðherrar einir atkvæði
fyrst, en er endurtaka varð atkv.-
greiðsluna vegna ónógrar þáttöku
í henni, sat Magnús hjá, en Jón
var á móji eins og áður. — Af-
nánt gengisviðauka á vörutolli var
vísað tii 3. umr. Jón Baldv. reyndi
jafnframt að ná gengisviðaukan-
um af kaffi- og sykur-tolli. Þeir
tollar námu s. I, ár rúml. 1 millj.
kr. með viðaukanum, sem var á
þriðja hundrað þúsund kr. og er
talinn álíka hár af hvorri vörunni
um sig. Ekki blöskraði Jóni Þorl.
sá skattur, enda kemur hann meira
niður á alþýðu eh stórútgerðar-,
mönnum, og talaði ráðherrann
gegn afnámi gengisviðaukans. Síð-
ar, þegar rætt var um járnbrautar-
málið, kvað Magnús dósent skatt-
ana hér á landi ekkert ákaflega
þunga. Jón Baldv. kvað ástæður
þær, sem Jón Þorl. bar fram, hafa
gildi fyrir þá eina, sem sjá að eins
tollaleiðina til fjáröflunar í rík-
íssjóðinn. Var nafnakall síðan við
haft um br.till. Jóns Baldv., og
voru þær báðar feldar, aðaltill.
um afnám gengisviðaukans bæði
á kaffi- og sykur-tolli, nreð 22 at-
kv.? en 4 með; og varatill. um af-
nám viðaukans á syBurtolli með
17 atkv., en 9 með. Öl. Th. var
farinn út, en Bjarni er veikur. Með
afnámi hvors tveggja viðaukans
voru: Jón Baldv., Hákon, Jakob
og M. Torfason, og auk þeirra
með afnámi viðaukans af sykur-
tollinum: Ben Sv., Ásg., H. Stef.,
Sigurjón og Sv. Öl., sem þó vildu
halda gengisviðaukanum á kaffi-
tollinum.Móti báðum br.till. voru:
Árni frá Múla, Bernh., B. Línd., I.
Bj., J. A. J., J. Kjart., J. Sig„
J. Þorl., Jör., Klemenz, M. G„ M.
J„ P. Ott„ T- Þ„ Tr. Þ„ Þoríeifur
og þórarinn.
Frv. um notkun bifreiða og frv.
um að veita megi guðfræðingum
frá háskólum annara Norðurlanda
prestsembætti hér á landi var báð-
um vísað til 2. umr. og hinu síðar
talda til mentamálanefndar.
Þá kom járnbrautarfrv. til 1.
umr. Urðu allmiklar ræður um
það, og var umr. frestað. Fyrst
hélt Jörundur almenna inngangs-
ræðu um nauðsyn járnbrautarinn-
ar og gagnið, sem af henni myndi
leiða. Sagði hann, að dauðasynd
væri að leggja bifreiðaveg austur
í stað járribrautar. — Þórarinn: Er
Jietta frv. flutt að beiðni stjórnar-
innar? Ekki Þótti fært að láta
smíða strandferðaskipið. — Upp-
lýst var, að stjórnin hefði ekki
beðið urn, að frv. væri flutt. Þá
spurði Þórarinn ekki fleira, en
Sveinn í Firði tók við. Tók hann
fremur dauflega í málið, en
kvaðst þakklátur Jörundi fyrir
þessa fögru drauma, sem hann
hefði dreyrnt. Bæði ha'nri og Hall-
dór Stef. vitnuðu í fall slupskaup-
anna. Fanst Halldóri að skipið
hefði átt að ganga fyrir. V'æru
þeir djaríir, sem frv. bæru frarn,
því að stjórnin hefði ekki árætt
það. Þótti horium hastarlegt, ef
rnálið gengi fram á þessu þingi(l).
Hver viissi, nema járnbrautin yrði
til þess að tæma sýslurnar „aust-
an fjalls", en örva flutninginn til
Reykjavíkur. Mun mörgum þykja
sú kenning skrítin, og er þessa
getið til að sýna, hvernig andmæl-
in gegn samgöngubótum eru túlk-
uð og hvert glappaskotið fóðrað
með öðru. Jörundur sneri í 2.
ræöu sinni máli sínu einkum að
„framsóknarmanninum" Sveini i
Firði. Sagði hann, að ef Sveinn
ætlaði að verða fyrstur manna til
að ganga gegn þessu máli, þá
fyndist sér hann ekki vera sjálf-
kjörinn brautryðjandi eftir það,
a. m. k. ekki brautryðjandi land-
búnaðarins. Taldi hann Sveini ó-
samboðið að heína strandferða-
skipsins með þvi að snúast gegn
járnbrautinni. Þó væri betra að
snúast greinilega gegn málinu, en
að bana þvi í tómi. — Hvort mun
nú svo, að Jörundi sé farið að
finnast sumir nýju flokksbræðr-
anna sinna tómlátari um framfar-
irnar, heldur en hann mun hafa
búist við um eitt skeið? Klemenz
reyndi að yðrast eftir dauðann,
og svo sem til að bæta fyrir það,
að hann brá hendi fyrir strand-