Alþýðublaðið - 03.09.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
]alþýðublaðiðE
j kemur út á hverjum virkum degi. [
J ....... .■ -...................— ►
J Afgreiðsla í Alþýðuhúsinu við {
J Hverfisgötu 8 opin frá kl.9ára. ►
J til kl. 7 síðd. I
j Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
í 9%—10V2 árd. og kl. 8 —9 siðd. J
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
(skrifstofan). ►
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 í
hver mm. eindálka. ►
Prentsmiðja: AlÞýðuprentsmiðjan ►
Þjóðnýting iandsins.
V.erkamannaflokkurinn brezki
hefir nýlega gefið út rit um stefnu
sína í landbúnaðarmálum. Und-
irstöðuatriði i henni er pað, að
alt landið verði gert. að pjóðar-
eign, og enn fremur að styðja á
allan hátt að framförum í land-
búnaði með bættum jarðyrkjuað-
feröum. Af pessu má sjá, að jafn-
aðarmenn láta sér mjög ant um
landbúnað, og í annan stað, að
pað er eitthvað annað en að
brezkir jafnaðarmenn séu fallnir
frá pjóðnýtingu, eins og auð-
valdsblöðin, t. d. „Visir“, héldu
fram við síðustu kosningar. Út-
komu þessarar landbúnaðarstefnu-
skrár hefir verið tekið tveirn
höndum af alpýðu í Englandi.
FalliniQ foringi.
Einn af forystumönnum rúss-
nesku verkalýðsbyltingarinnar, Fe-
lix Dzerzhinsky, er nýlega látinn.
Faðir hans var efnaður bóndi í
Póllandi, og naut Dzerzhinsky
góðrar mentunar í æsku. Hann
gekk í jafnaðarmannaflokk Lit-
haugalands 18 ára gamall og
varði síðan allri æfi sinni í þágu
byltingarinnar.
Árið 1897 var D. handtekinn
og dæmdur til þriggja ára útlegð-
ar í Vilnahéraði, pá 20 ára að
aldri. Árið 1899 strauk hann pað-
an og fór til Moskva og síðan til
Varsjár. Þar gekk hann í flokk
jaínaðarmanna og kom stjórn
hans í miklu betra horf en áður
hafði verið. Árið 1900 var hann
aitur handtekinn á fundi einum.
Var hann fyrst í fangelsi í Varsjá,
en síðar í Sedletzk. Árið 1902 |
var hann dæmdur í 5 ára útlegð
til • Austur-Síberíu. Á leiðinni
pangað slapp hann úr haldi og
fór til Berlínar. Skömmu síðar
fór hann þaðan til Kraká. Þangað
til í janúar 1905 fór hann svo
huldu höfði um hinn rússneska
hluta Póllands í erindum jafn-
aðarmanna. Það ár v'ar hann enn
handtekinn og sat í fangelsi_ frá
jpví í júlí og þangað til í október.
Árið 1906 var D. kjörinn full-
trúi á jafnaðarmannapingið í
Stokkhólmi og siðar kosinn í mið-
stjórn rússneska jafnaðarmanna-
flokksins. í árslok 1906 var hann
handtekinn í Varsjá, en slept ári
síðar gegn tryggingu. Árið 1908
var hann enn tekinn höndum og
sendur á leið íil Síberíu árj síðar.
Þegar hann hafði verið þar eina
viku, slapp hann enp á ný úr
haldi og kornst úr landi til Kraká.
Árið 1912 fór hann til Varsjár og
var tekinn par höndum. Þá var
hann dæmdur í priggja ára hegn-
ingarvinnu fyrir að strjúka úr
Síberíu áðuy. Sat hann pann dóm
af sér. Loks var hann enn tekinn
fastur í Moskva árið 1916 fyrir
pjóðmálastarf sitt og dæmdur til
6 ára þrælavinnu. Þegar febrúar-
byltingin var gerð 1917, var hann
látinn laus,1 eins og aðrir þeir, er
sátu í hakli fyrir pjóðmálaskoð-
anir sínar.
Eftir byltinguna í október varð
D. formaður í nefnd þeirri, er sett
var á stofn til að verjast gagn-
byltingu og er kölluð Cheka (té-
ka). Stóð gagnbyltingamönnum
stuggur mikill af stofnun pessari
og nafni D.
Þegar gagnbyltingin var brotin
á bak aftur, var D. settur tii
peirra starfa, er mest þóttu reyna
á elju og ósérhlífni. Hann tók
forystu í fulltrúaráði pjóðarinnar
fyrir samgöngum og vegabótum
og kom peim í hið bezta horf.
Hann var formaður í æðsta fjár-
málaráðinu, sem hefir yfirumsjá
allra iðnaðarframkvæmda, sat í
framkvæmdarstjórn „kommun-
ista“-flokksins og var jafnhliða
þessu yfirmaður þjóðnráladeildar
ríkisins, sem tók við af tékunni.
Óvinir Dzerzihinskys hötuðu
hann, en vinir hans elskuðu hann.
Öllum ber saman um, að hann
hafi ekki viljað vamm sitt vita
og unnið í þágu verkalýðsins af
hinni mestu ósérhlífni.
Ritstjóri brezka verkamanná-
olaðsins „New Leader“ segir, að
hann hafi verið gáfulegur maður
og góðlegur að sjá, og hafi fé-
lagar hans, er setið höfðu með
honum í varðhaldi, sagt sér marg-
ar sögur um gæði hans og fórn-
fýsi. Hins vegar hafi eflaust þurft
að beita mikilli hörku við gagn-
byltingamenn. Sagnaritarar muni
þess vegna deila um hans innra
mann, eins og deilt hafi verið um
Loyola og Robespierre.
Hvernig sem sá dómur verður,
pá er pað» víst, að Dzerzhinsky
gat í æsku sezt á óðal sitt og átt
þar góða daga. En hann var einn
þeirra manna, er ekki gat unað
hinu rangláta pjóðskipulagi. Hann
vildi ekki horfa á eymdina og
hafast ekki að. Hann kaus pað
hlutskifti að verja lífi sínu í parf-
ir fyrsta verkamannalýðveldisins.
Hann dó úr hjartasjúkdómi að
eins 49 ára gamall. Talið er, að
ofþreyta hafi stytt aldur hans.
Z.
(„SkutulL")
Klm daffBMnt ®«| vcgitin«
Næturlæknir
er í nótt Árni Pétursson, Upp-
sölum, simi 1900.
Landskjör
á einum alpingismanni. í stað
Jóns heitins Magnússonar, er á-
kveðið að fari frani 1. vetrardag.
Framboðsfrestur er til 20. p. m-
ísfiskssala.
„Júpíter“ seldi afla sinn í Eng-
landi fyrir 1413 sterlingspund.
Togararnir.
Skallagrimur kom inn í fyrra
dag með 1000 kassa. Hannes ráð-
herra kom í morgun með 150 tn.
lifrar eftir 13 daga. — Hvað er
hinum togurunum ætlað að liggja
lengi prátt fyrir svona göðan afla?
Ekki verður nú fiskileysinu lengur
borið við.
Skipafréttir.
„Fylla" kom í gær. „Esja“ för í
gærkveldi vestur og norður um land
í hringferð. „Nova“ er ekki vænt-
anleg hingað fyrri en eftir helgi.
Þingmannakosningarnar
í Reykjavík, Dalasýslu og Rang-
árvallasýslu eiga að fara fram 1.
vetrardag. Enn hefir kosning þing-
manns fyrir Isafjarðarkaupstað ekkl
verið auglýst, en pví að eins held-
ur stjórn Landsbankans reglum sín-
um í heiðri, að hún láti ekki við-