Alþýðublaðið - 28.04.1935, Page 3

SUNNUDAGINN 28. APRÍU 1935.
AbKÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
'OTGEFANDI:
ALRÝÐUFLOKKURINN
RITSTJÓ RI :
F, R, VA LDEMARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla':
Hvtrfisgötu 8—10.
SÍMAR :
4900—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Rítstjórn (innlendar fréttir).
4902 Ritstjó. ri
4903: Vilhj. S. Vihjálmss. (heinia).
4904: F. R. Valdemarsson (heima)
4905: Prent: miðjan.
4906: Afgreiðsb.n.
Byggingarefni
ALL MIKILL úlfaþytur hefir
orðið hér í borginni út af
því, að mönnum hafði skilist, að
draga ætti úr innflutningi bygg-
ingarefnis til mikilla niuna.
Allir hljóta að vera sammála
um það, að ef til þess óyndis-
úrræðis þarf að grípa, að tak-
marka innflutning til landsins, þá
verður fyrst og fremst að snúa
sér að þeim vörutegundum, sem
ekki eru nauðsynlegar, þ. e.. a. s.
vörum, sem ekki stuðla að því,
að auka atvinnu í landinu eða á
annan hátt eru nauðsynlegur og
eðlilegur liður í lífsafkomu
fjöldans.
Það er ljóst, að byggingarefni
er ein af mestu nauðsynjavörum
þjóðarinnar. ÞaÖ er heilbrigðis-
og menningar-mál, að þjóðin búi
í sem bezturn húsakynnum, og
það er nauðsyn, sem fyrir ligg-
ur, að endurnýja mikinn hluta
af þeim húsakynnum, sem þjóðin
býr í, og að húsnæði hennar vaxi
að sama skapi sem þjóðinni fjölg-
ar.
Undan þessari nauÖsyn má
þjóðin ekki skjóta sér, meðan
nokkur leið er opin til þess að
verða við henni, og verður þetta
enn ljósara, þegar þess er gætt,
að urn leið og byggingaþörfinni
er fuilnægt, skapast á því sviði
eðlileg og æskileg atvinna.
Gæta verður sparnaðar.
Því má hins vegar ekki gleyma,
að á erfiðum tímum eins og nú
standa' yfir, verður að gæta hinn-
ar fyllstu hagsýni um innkaup
byggingarefnis. Vönduð hús án
alls óþarfa íhurðar á að vera
takmarkið.
Þessa hefir ekki verið gætt sem
skyldi. Prjál og fordild hafa að
ýmsu leyti sett svip sinn á bygg-
ingar, að minsta kosti í höfuð-
staðnum, og hefir þetta gengið
svo langt, að hús fyrir eina fjöl-
skyldu hafa komist upp undir
100 þús. kr.
Það feikna fé, sem fer í alls
konar flísalagningar o. fl., sem
ekki miðar að því að gera húsin
þægilegri og betri, ekki eykur at-
vinnu í landinu til neinna veru-
legra muna, er fé ,sem varið er
urn efni fram.
Það er þetta, sem á erfiðum tím-
um á að hverfa, og það er þetta,
sem innflutnings- og gjaldeyris-
nefnd er að stöðva innflutning á.
Lantlsverzlun mundi ná til-
ganginum betur.
Þð er ljóst, að innflutnings- og
gjaldeyris-nefnd mun eiga fult í
fangi með að sporna við inn-
flutningi óþarfa byggingarefnis.
Hún verður til þess að vita full
skil á því í hvert skifti, sem
hún veitir innflutnings og gjald-
eyrisleyfi fyrir byjggingarefni,
hvaða tegundir byggingarefnis um
er að ræða| í hvert sinn.
Þetta hlýtur að valda nokkr-
um erfiðleikumi í framkvæmd, en
þeir erfiðleikar væru ekki fyrir
hendi, • ef innflutningur sjálfur
Væri í höndum þess opinbera, og
I
Skatígreiðslar
á Siolnfirði.
Skattskrá Sigluíjarðar helir legið
frammi undanfarnar vikur. Samkv.
heimildum formanns skattanefnd-
ar og fréttaritara útvarpsins á
Siglufirði voru skattskyldar tekjur
856 700 krónur, tekjuskattur 33 411
kr., skuldlhus eign 2 802000, eign-
arskattur 6181,65 krónur og við-
auki 3408,26 krónur Skattgreið-
endur voru alls 676, þar af töldu
540 fram til skatts en 136 var á-
ætlaður skattur. Framteljendur, er
eigi náðu skatti voru 248. Hæstu
skattgreiðendur er báru krónur voru: yfir 500
Steindór Hjaltalin 12 753 kr.
Hinrik Thorarensen 3008 —
Guðmundur Hannesson 1669 —
Sveinn Hjartarson 1086 —
Edda Flóvents 1063 —
A. Schiötli 973 —
G. Blomkvist 876 —
Bjarni Kjartansson 756 —
Verzlun H. Jónasson 712 —
Kaupfélag Siglufjarðar 710 —
Kristinn Björnsson 701 —
Jón Hjaltalín 674 —
Óskar Ottesen 544 —
Jón Valfells 544 —
Þormóður Eyjólfsson 512 —
Stúdentafétag
stofnað á ísafirði.
ISAFIRÐI, 26./4. FÚ.
Síðasta vetrardag var stofnað
stúdentafélag á ísafirði.
Eru rúmlega 20 stúdentar í bæn-
um og er búist við að flestallir
taki þátt í stofnun félagsins.
Bráðabirgðalög hafa verið sam-
in. Stjórn skipa: Lúðvik Guð-
mundsson skólastjóri, Kristján Ar-
inbjarnar héraðslæknir og Kristján
Jóhanns on læknir.
Aflafréttir frá Siglufirdi.
í fyrra dag komu þrír bátar úr
róðri með 2000 til 2500 kílógröm
fiskjar. Fiskur er smár og ekki
þesslegur að vera nýgenginn.
Langsótt er, 32 sjómílur norðvest-
ur á Skagagrunn. Fjórir bátar
réru í gær. Einn var kominn að
kl. 14, með 500 kíló fiskjar. Tals-
ver'ð hrognkelsa- og kola-veiði er
í firðinum, en annars aflalítið.
(FO.)
Skinfaxi,
tímarit U. M. F. í., apríl 1935,
er nýkominn út. Ritstjóri Skin-
faxa er Aðalsteinn Sigmundsson
kennari. Flytur ritið greinar um
ýmis efni, sögur og kvæði, þýtt
og frumsamið. Hefst þetta hefti
á kvæði eftir Jóhannes úr Kötlum.
Þá kemur ritgerð eftir Klemenz
Kr. Kristjánsson: Framleiðslan og
starfsemi æskunnar til sveita.
Stefán Jónsson: Tólf ára strákur
(saga). Hedin Bru: Rennur, renn-
ur foli minn (saga). Steingr. Steir,-
þórsson: Samvinnubygðir og unga
fólkið o. m. fl.
Sólskin 1935
Ylfingabókin, II. hefti, eftir
Lord Baden Powell, er nýkomin
út. Er bökin gefin út af Barna-
vinafélaginu Sumargjöf og Banda-
lagi íslenzkra skáta. Er bókin seld
til ágóða fyrir dagheimili Barna-
vinafélagsins. Hefir vinna að
samningu og þýðingu bókarinnar
verið gefin og einnig prentun að
suniu leyti. Ættu menn að styðja
gott málefni með því að kaupa
þessa bók, sem er að öllu hin
vandaðasta að frágangi og
skemtileg börnum til aflestrar.
—------4
falla þar sterk rök undir þá
stefnu Alþýðublaðsins, að hverfa
beri frá núverandi fyrirkomu-
lagi um innflutnings- og gjald-
eyrishömlur og að því að taka
alla utanríkisverzlun í ríkisins
hendur.
A víð og drelf.
Mjólkurmálin.
Mjög hefir verið hljótt um
mjólkurmálið í langan tíma. Við
og við hafa þó Morgunblaðið og
Nýja dagblaðið rok(ð í hár saman
út af einhverju smáræði, hefir
Mgbl. birt sömu greinina nokkr-
um sinnum og N. dagbl. svarað
henni jafnoft og alt af með sömu
orðunum. Guðrún Lárusdóttir
hefir tekið sér frí frá fátækrafull-
trúastarfinu einn dag í viku, án
þess að missa í kaupi, en daginn
eftir hefir altaf birzt grein frá
henni í Morgunbl. um Svein-
björn Högnason, Guðmund Odds-
son og Jesús Krist. Hafa styrk-
þegar bæjarins kvartað mjög
undan því, að þeir verði að svelta
þessa daga, sem frúin situr að
skrifunum.
Uppreisn íhaldsfrúnna gegn
skipulagningu mjólkursölunnar í
bænum er fyrir löngu lokið. Hefir
Samsalan í undanfarnar vikur
selt á hverjum degi 14 þúsund
lítra af mjólk, stundum nokkru
minna og í annan tíð nokkru
meira, svo að um hátíðina voru
seldir um 16 þúsund lítrar, en
14 þúsund lítra sala er eins mikil,
og rneiri, og hún var í vetur,
áður en nokkuð verkfall hófst.
Þrátt fyrir þetta segir Morgun-
blaðið frá því einu sinni í viku,
að mjólkurstríðið sé alt af að
harðna. Húsmæðrafélagið sam-
þykkir einu sinni í viku að nú
vanti að eins herzlumuninn, stjórn
Samsölunnar sé orðin lafhrædd
og sé í þann veginn að gefast
upp!
Auðvirðilegir embættis-
menn.
Afskifti Geirs Zoega vegamála-
stjóra af deilu verklýðsfélaganno
við umboðsmann danska firmans
Höjgaard & Schults hefir vakið
nokkra athygli. Menn skilja ekki
hvað hefir knúið vegamálastjóra
til að sletta sér fram í deiluna',
og á þann hátt, sem raun er á.
En þeir, sem þekkja vegamála-
stjóra og hafa fylgst með fram-
komu hans gagnvart verkaniönn-
um við opinbera vinnu, sem
hann hefir haft yfir að segja,
undrast ekki þessa framkomu
hans, því að hann hefir alla tíð
verið rakkinn, sem launakúgar-
ar og kaupþjófar hafa sigað gegn
verkamönnum og notað hann, af
því að hann hefir haft nokkru
sterkari aðstö.ðu en þeir, með rík-
isvaldið að bakhjarli, til oð kæfa
baráttu verkamanna fyrir bættum
kjörum. Menn minnast t. d. bar-
áttu hans s. I. sumar og hinnar
fölsuðu skýrslu, sem Þorsteinn
Briem fékk hann til að gefa út
og lét svo útvarpið birta. Geir
Zoega er enn eins og alt af áður
þýlynt verkfæri fjandmanna verk-
lýðssamtakanna í landinu, sem
verkalýðssamtökin munu ekki
geta þolað öllu lengur. Annars
virðist slík framkoma, og Geir
Zoega hefir sýnt við þetta tæki-
færi vera sameiginleg fyrir marga
af hinum gömlu embættismönn-
um, sem alist hafa upp( i embætt-
um sínum undir andlegri hand-
leiðslu íhaldsins.
Sigurður Briem.
Þegar launamálamefnd sat að
störfum, sendu póstþjónar henni
erindi um íaunakjör sín og fóru
fram á nokkrar umbætur á þeim,
en eins og kunnugt er, eru þeir
einhver langverst launaðia starfs-
mannastétt ríkisins. Maður skyldi
nú ætla, að yfirmanni póstmann-
anna myndi ekki vera það þyrnir
í auga, þó að kjör þeirra væru
að einhverju bætt. Sjálfur hafði
hann að minsta kosti fjórum
sinnum hærri laun en þeir, en
Sigurður Briem stóð á verði.
Hann mætti hjá launamálanefnd
með skjal upp á vasann, sem
átti að sanna það, að póstþjónar
þyrftu engra umbóta við á launa-
kjörum sínum, og póstmálastjóri
lagði. sig reglulega í framkróka
í þessari viðleitni sinni. — Slíkir
embættismenn, sem neyta þeirrar
aðstöðu, sem þeir hafa gagnvart
þeim verkamönnum, sem þeir eru
settir til að hafa yfir ,að segja, til
að standa í vegi fyrir því, að
þeir fái nokkrar umbætur á
kjörum sínum, eru algerlega ó-
hæfir til að hafa nokkur manna-
forráð. Og það er skylda ríkis-
valdsins að gefa þeim lausn frá
störfum sem allra fyrst.
Barnadagurinn.
Barnadagurinn var haldinn
mjög hátíðlegur á sumardaginn
fyrsta. Undanfarin ár hefir þessi
venja verið haldin, og er þá fé
safnað, sem síðan er notað til að
hjálpa fátækum börnum með á
sumrin. Á hverjum Barnadegi er
mikið rætt og ritað um blessuð
börnin, hvað lítið sé gert fyrir
þau, og það sem þurfi að gera
fyrir þau. Áhugamenn reyna ým-
islegt að gera, og er starfsemi'
Barnavinafhliagsins Sumargjöf t. d.
alkunn. En þeim, sem fyrst og
fremst ber skylda til að gera
eitthvað fyrir börnin, gera ekki
neitt og leggja jafnvel stein í
götu áhugamannanna. Reykjavík-
urbær hefir bókstaflega vanrækt
allar skyldur sínar við börnin.
Þau verða að mestu leyti að sjá
um sig sjálf. Engir barnaleik-
vellir eru til, og þeir ,s-em til
eru, eru lokaðir. börnunum, eins
og ein móðirin lýsti fyrir nokkru
hér í blaðinu. Meirihluti bæjar-
stjórnar Reykjavíkur hugsar ekki
um börnin. Hann hefir í öðru að
snúast. Hann hugsar um það að
vernda hagsmuni og yfirdrottn-
unarrétt nokkurra ríkra sérré'tt-
indaheimila, og þó að barnssál-
irnar úr kjöllurunum farist í jgk'tu-
rykinu, þá truflar það ekki
drauma þessa fólks — eða kirkju-
göngur þess og bænahald. Væri
ekki rétt að snúa næsla Barna-
degi upp. í allsherjar baráttu gegn
yfirráðum íhaldsins héfr í bænum?
Myndi það ekki vera það bezta,
sem hægt væri að gera fyrir
börnin, sem nú eru lítil?
Rauðl* 1 ólar.
Vetrinum er lokið og sumarið
er komið. Starfshættir alþýðufé-
laganna breytast með árstíðun-
um. Á vetrum er starfið aðallega
fólgið í fundahöldum inni, en á
sumrin á meginþáttur starfsem-
innar að vera ferðir út úr bænum,
ódýrar ferðir í nágnenni bæjarins,
svo að aliir geti tekið þátt í þeim
Alþýðufélögin hér eiga fagran og
hentugan stað til að kóma saman,
á, Rauðhóla. Þau eignuðust, eða
réttara sagt fengu umráðarétt
yfir þessum stað í fyrra sumar
og þangað sóttu í fyrra sumar
þúsundir manna, sem annars fara
aldrei út úr bænum. — 1 fyrra
sumar var margt gert til að fegra
Rauðhóla og gera staðinn vist-
legri, en margt er þó ógert enn
þar efra og verður unnið að því
eins og kostur verður á í sumar.
Eitt fyrsta verkefnið, sem fyrir
liggur, er að byggja þar
skála, þar sem veitingar geti fár-
ið fram og fólk geti haft afdrep,
ef skyndilega versnar í veðri. —
Ferðir upp í Rauðhóla munu hefj-
ast eins fljótt og nefndin, sem sér
um Rauðhóla fyrir Fulltrúaráð
verklýðsfélaganna, telur það hægt.
Ef dæma má eftir þeirri aðsókn,
sem skemtiferðir alþýðufélaganna
upp í Rauðhóla fengu í fyrra
sumar, má gera ráð fyrir því ,að í
sumar verði aðsóknin þangað
margfalt meiri, enda á það að
verða aðalskemtistaður alþýð-
unnar í Reykjavík á komandi ár-
. um.
Fisksalan.
Nú mun mest alt af fiskbirgð-
unum frá fyrra ári vera selt, hefir
langmestur hluti birgðanna verið
seldur til Portugal, en nokkuð,
aðallega netafiskur úr Vestmanna-
eyjum, hefir farið beint til Bra-
zilíu og víðar. Eins og kunnugt
er, hafa fiskveiðar Norðmanna við
Lofoten algerlega brugðist á þess-
ari vertíð, og mun það hafa haft
nokkur áhrif á sölumöguleika
okkar. Auk þessa má geta þess,
að útlitið fyrir síldarafurðasölu
á komandi sumri er mjög gott.
1. tnaí.
1. maí er á miðvikudaginn
kemur. 1 fyrra 1. maí var veður
ekki hið ákjósanlegasta, og þó
var þátttaka verkalýðsins í starf-
semi dagsins sú mesta, sem þekst
hafði. Alt bendir til þess, að þátt-
takan verði ekki minni að þessu
sinni, enda hefir verið unn-
ið vel að því að undirbúa daginn.
Línudanzararnir úr Bröttugötu
kváðu ætla að fara í kröfugöngu
þennan dag, og er það eins og
alt annað úr þeirri átt til þess
gert að sundra alþýðunni þennan
hátíðisdag hennar eins og þeir
neyna að gera alla aðra daga.
Hins vegar eru engin líkindi til að
þeim takist það, svo vel þekkir
alþýðan nú orðið starfsemi þess-
ara fugla. Auk þess hefir heyrst,
að Morgunblaðið ætli að útbúa
nazistiskt strákalið í einkennis-
búningum til að fara út á götuma
og þvælast fyrir. Munu íhalds-
menn vænast þess, að þeirn takist
með þessu uppátæki sínu að
koma af stað einhverjum óeirð-
um, en þó að alþýðan í Reykja-
vík láti íhaldið ekki ráða þvi,
hvenær hún tekur til höndunum,
vill hún í allri vinsemd láta and-
stæðinga sína vita það, að hún
vill fá að yera í fullum friði
með alla starfsemi sína þennan
hátíðisdag hennar.
Trúlofun.
Á páskadaginn opinberuðu trú-
lofun sína ungfrú Kristín Haralds-
dóttir frá Kópaskeri, og Dósó-
þeus Tímóþeusson (búfræðingur),
Melshúsunr, Seltjarnarnesi.
Hjónaefni.
Á fyrsta sunrardag opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Ásta N. Guð-
laugsdóttir, Frakkastíg 26, og
Björgvin Kr. Grímsson sölunraður,
c/o Smjörlíkisgerðin „Smári“.
flátfðahðld á Akareyri
oo Isafirði f gær.
Skátamessa var í kirkjunni hér
á ísafirði í gær. Séra Sigurgeir
Sigurðsson sté í stólinn. Messan
öll var með nokkrum öðrum hætti
en tíðkast. Skátar endurnýjuðu
heit sín og sungu skátabæn, senr
orkt hafði Guðmundur Geirdal.
Að lokinni rnessu fóru skátar
skrúðgöngu um bæinn og konru
við í sjúkráhúsinu og skemtu
þar með söng.
AKUREYRI, 26./4. FU-
Skátafélagið Fálkar hér á Ak-
ureyri fagnaði sumri í gær. Að
lokinni skrúðgöngu um bæinn
hófst guðsþjónusta. Séra Friðrik
Rafnar flutti ræðuna, en skátar
sungu undir stjórn Sigurgeirs
Jónssonar. Á guðsþjónustuna
hlýddu um 1000 manns. Kl. 16
hófst skemtisamkoma og síðan
danzsamkonia, báðar við húsfylli.
ísland í erlendum blöðum
1 Washington Heralrí birtist þ.
17. marz löng grein með myndum,
sem nefnist „New Evidence The
Norsemen disoovered America"
(Nýjar sannanir fyrir þvi, að
Norðmenn fundu Ameríku). — 1
The Christiaii Science Monitor,
Boston, birtist þ. 13. marz grein
um bókina „Iceland Adventure“
eftir J. Angus Bekett. —- 1 Horalrí,
Rutland, Vermont, U. S. A., er
skýrt frá því þ. 28. febr. sl., að
Vernon C. Harrington, prófessor
við Middlebury College, hafi hald-
ið fyrirlestur um félags- og
menningar-líf á Islandi nú á dög-
um, á fundi í Middlebury Ro-
tary Club. — 1 Haníburger Frem-
denblatt 23. febrúar skrifar Art-
hur Bonus um „Islanderbuch“, út-
gefna af Gallway í Mtinchen. —
1 Journal of Commerce, Chicago,
birtist þ. 6. marz grein, sem nefn-
ist „Mother’s Example". I grein
þessari segir m. a., að firma nokk-
urt í Birmingham, sem verzlar
mað rafmagnsmótora, hafi fyrir
nokkru fengið vörupöntun frá ís-
landi. Vegna gjaldeyrisskorts gat
íslenzka finnað ekki greitt fyrir
vörurnar í peningum og sendi
þvi eina smálest af ýsu til Bir-
minghani í greiðsluskyni, en Bir-
minghamfirmað fékk innflutnings-
leyfi fyrir fisksendinguna, sem
seld var á brezkum markaði. —
Dregur svo hið ameríska hlað :af
þessu ýmsar ályktanir stjórninni
í Washington til athugunar.
Athugið vel
XZööööööOOOCX:
skilyrðin og kjörin hjá Líftryggingafé-
laginu Andvaka áður en þér líftryggið
yður annars staðar.
Hlutarágóði mikið hækkandi. Hagsmun-
um hinna trygðu hvergi betur borgið.
XrOQC&OOOOöOOOQOO&yyX>00<X
Selökrém filmur!
Sijésnæmastat!
Litnæmastar!
Beztar!
Tilbúnar hjá:
Messrs Ilfcrd Limited,
Iiford-Londen.