Várskot - 01.02.1905, Blaðsíða 1
BLAÐ FØROYINGAFELAGS í KEYPMANNAHAVN.
Nr. 2. FEBRUAR. 1905.
© (|U s~CC~\ Fámenta fóik: ^ yjj) ) fylkist tú oxl móti axlum, f(tFr ENjy tá gerst tær stálkynt í jaxlum, ( Ujjj ■ ^ sameinda fólk!
Sa^nir úr Hetlandi.
um tað gamla norrøna málið í
Hetlandi varð undirtvingað av íi ein-
gilska (lágskotska), so at nú bert
leivingar eru ettir av tí, blandaðar upp
ímidlun tað eingilska, so er eisini gingið
við teimun gomlu hetlandsku søgnunun
av norrønari rót. Tær flestu eru horvnar,
burturtrongdar saman viðmálinun. Sumt
er tó ettir av gomlun ivirtrúsøgun og
ævintírsøgun, ið líkist nógv attur at
frásøgnun í Føroyun um somu evni.
Tað ið sigst frá nikinun (í Het-
landi nevnist hann njoger edla njogel)
ber í tí mesta saman har og kjá okkun.
Gandakraftur er í hala hansara, og tann
ið nertir við hann verður áfastur, um
honun ikki dettur 1 hug at nevna nikin
við navn, tí tað tolir nikurin ikki, og
so er maðurin leysur. Nikurin vísir
seg helst sum eitt ross í skapilsi; tað
einasta ið skilir burtur frá er halin; á
Hetlandsnikinun er hann ringdur og
líkist einun kjóli, men sæst vanliga ikki,
av tí at nikurin krógvar hann inn
ímidlun atturbeinini. Hann roynir at
lokka fólk til at seta seg upp á bakið
á honun og fer so tvísporandi í vatnið
við teimun; tí í vøtnun hevur nikurin
sítt tilhald. I Hetlandi eru mong vøtn
ið nevnast Njogersjøn edla »Njogels-
water«, tað erí føroyskun: Nikartjødn,
Nikarvatn. Hetlandsnikurin ger nógv
av at forða vatnmilnun gongu; hann
leggst í ánna undir milnuna og heldur
fast um fjaðrarnar á kvadnkadlinun,
so milnan kann ikki ganga og kodnið
fæst ikki malið (í Hetlandi alist meira
kodn enn í Føroyun; tí er henda frá-
søgn vanligari har enn kjá okkun).
Føroyanikurin vísir seg stundun við
ljósi á halanun til at lokka fólk tíl
sin — av hesun er tað, at vit kadla
lísandi luftsteinar og stjødnuskot firi
»nikbrandar«.
Norðuri á Meginlandinun í Hetlandi
er nakað ið kadlast sjopilti, tað er
»sjópiltur«. Tað minnir um okkara
»sjódreygil«, men blandast nú á døgun
ofta saman við nikin, tó at navnið vísir,